Vrees voor politieke instabiliteit in Griekenland

Radeloze vluchtelingen probeerden op de grens van Griekenland met Macedonië een grenshek te doorbreken maar werden met traangas teruggedrongen. Ook kinderen kwamen in dat geweld terecht en moesten naar adem happen. In het nabijgelegen kamp wordt de humanitaire situatie intussen van uur tot uur erger. Minstens 8.000 mensen zitten er op elkaar gepakt in onmenselijke omstandigheden, onder wie families met kleine kinderen.

De Griekse minister van Migratie waarschuwde dat deze maand tot 70.000 vluchtelingen kunnen stranden in Griekenland door de opstoppingen op de migratieroute.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel haalde uit naar de Balkan-landen en Oostenrijk, die door de sluiting van hun grenzen de humanitaire situatie dramatisch verslechteren maar ook voor instabiliteit in Griekenland kunnen zorgen. "Geloven jullie echt dat alle eurostaten die vorig jaar vochten om Griekenland in de eurozone te houden - en wij als de striksten - één jaar later zullen toestaan dat Griekenland in chaos verzinkt?", zei ze in een interview op ARD.

Nick Malkoutzis, adjunct-hoofdredacteur van de Engelstalige webversie van de krant Kathimerini, vreest eveneens voor onrust als de vluchtelingenaantallen in Griekenland plots zouden vermenigvuldigen. "Als duizenden vluchtelingen en migranten blijven instromen en slechts honderden vertrekken, kan Griekenland geconfronteerd worden met een moeilijk beheersbare situatie. We zijn een klein land met erg beperkte economische en organisatorische middelen, waardoor we de controle kunnen verliezen. De rellen op de grens met Macedonië tonen aan hoe snel alles uit de hand kan lopen."

Veerkracht

Tot dusver was Malkoutzis positief verrast over de veerkracht van zijn samenleving. "De Griekse samenleving reageerde met meer rijpheid, geduld en gastvrijheid op de vluchtelingencrisis dan velen ooit hadden gedacht gezien onze financiële situatie. Vergeet niet dat er sinds de eurocrisis vorige zomer nog altijd kapitaalcontroles van kracht zijn. Desondanks zetten veel Griekse en Europese vrijwilligers zich hier in om vluchtelingen te helpen, daar waar de staat verstek moet laten gaan door zijn eigen begrotingsproblemen of door zijn gebrek aan organisatie."

De vluchtelingencrisis bleef tot dusver ook geografisch beperkt, tot de eilanden en de grensstreek met Macedonië. Daartussen waren de vluchtelingen onderweg in bussen. In de steden waren ze niet in grote aantallen te zien. "Nu begint dat te veranderen en daarmee komen ook de eerste negatieve reacties", zegt hij. "Buurtbewoners protesteren tegen de komst van asielcentra. Enkele dagen geleden werd voor het eerst een kazerne in brand gestoken die ingericht werd als asielcentrum. Mijn bezorgdheid is dat deze incidenten kunnen toenemen."

Malkoutzis wijst op de rol van neonazi's die olie op het vuur gooien. Gouden Dageraad (Chrysi Avgi), dat in het parlement vertegenwoordigd is, dook met zijn zwarthemden op tijdens recente protesten. "Chrysi Avgi probeert hier politieke munt uit te slaan." De neonazi's kwamen ook al herhaaldelijk in opspraak voor het fysiek molesteren van vluchtelingen en migranten.

Dubbele tong

De ultranationalisten willen ook radicaal met de EU breken, een sentiment dat volgens Malkoutzis breder kan uitdijen als de Grieken het gevoel hebben opnieuw door Brussel aan hun lot te worden overgelaten. In die zin noemt hij de verbale steun van Merkel voor Griekenland welkom, al blijven veel Grieken erg wantrouwig tegenover de Duitsers omwille van hun harde aanpak tijdens de eurocrisis. "Je hoort toch nog veel mensen denken dat Merkel met dubbele tong spreekt, ons goede moed toewenst en tegelijk de Balkan-landen het vuile werk laat opknappen."

Merkel zelf zet haar hoop voor een oplossing op de EU-Turkije-top van 7 maart en de EU-top van 18 maart. De lidstaten moeten er eindelijk afspraken concretiseren waardoor Turkije met EU-fondsen de Syrische vluchtelingen menswaardig kan opvangen en de kwetsbaarsten legaal kan overvliegen naar opvang in bereidwillige EU-lidstaten. Tegelijk moet de Turkse grensbewaking met NAVO-steun verijdelen dat mensensmokkelaars vluchtelingen overzetten naar Griekse eilanden. Malkoutzis is het eens met die aanpak maar zegt dat Griekenland twijfelt aan Erdogans oprechtheid. "We zien te weinig veranderen in Turkije. De EU gebruikt te weinig hefbomen."