Verbouwen in 2018: kwestie van geduld
Wordt 2018 een jaar waarin we met zijn allen zullen wachten op stielmannen? Veel kans, klinkt het bij verschillende beroepsorganisaties. Een combinatie van factoren maakt dat wie zijn woning wil renoveren een grote portie geduld zal moeten hebben.
Dakwerkers die ondanks een duidelijke afspraak niet komen opdagen. De elektricien die doodleuk verkondigt dat hij de komende acht maanden geen tijd voor u heeft. Het zijn verhalen die we in 2018 nog vaker zullen horen. De economie trekt aan en dus zien veel mensen het weer zitten om te bouwen en te verbouwen. Alleen kunnen de bouwbedrijven amper volgen.
"De druk op de aannemers is inderdaad erg groot", bevestigt Jean-Pierre Waeytens, secretaris-generaal van de Bouwunie, die vooral de kleinere bedrijven vertegenwoordigt. "We komen uit een diep dal. De economische crisis en de oneerlijke concurrentie van buitenlanders, die goedkoper konden werken, hebben ertoe geleid dat we het voorbije decennium ongeveer 20.000 mensen verloren in de sector. Nu mensen weer willen bouwen en verbouwen, en bedrijven dus opnieuw medewerkers zoeken, vinden ze die moeilijk. De mensen die weg moesten, zijn ondertussen aan de slag in andere sectoren."
In Nederland verscheen onlangs een rapport van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) waarin stond dat in Nederland tot en met 2022 zo'n 55.000 extra mensen nodig zijn in de bouw.
Voor ons land bestaan er geen precieze cijfers. Bovendien is het ook niet enkel een kwestie van een tekort aan mensen, maar eerder van een tekort aan geschikte mensen, meent Gianni De Vlaminck, federaal secretaris bij ABVV Bouw. "We weten het al lang: er zijn meer technische profielen nodig. Als je weet dat de instroom in bouwgerelateerde richtingen heel laag is en dat bovendien slechts één op de twee afgestudeerden voor de sector zelf kiest, dan weet je dat er een probleem is."
In de bouwsector is er overigens op elk niveau een tekort aan mensen. De grootste tekorten zitten - nogal verrassend - vooral bij de hoger opgeleiden. "Er is vooral een groot tekort aan werf- en projectleiders", legt Marc Dillen, directeur-generaal bij de Confederatie Bouw, uit.
Dillen ziet wel een aantal positieve evoluties om het tekort aan stielmannen aan te pakken. Elke provincie heeft tegenwoordig een bacheloropleiding bouw. Ook het duaal leren, waarbij een leerling de kennis niet alleen op school maar voor een groot deel op de werkvloer verwerft, vindt hij een goede zaak. Dillen: "Dat duaal leren zou voor ons ook in het hoger onderwijs moeten kunnen."
Wachttijden
Maar zover zijn we nog niet. Het lijkt erop dat vooral de gewone bouwer en verbouwer de dupe worden van de situatie in de sector. "We horen het vaak", stelt Gianni De Vlaminck van ABVV Bouw. "Een aannemer die zijn uiterste best doet om een mooie opdracht binnen te halen, maar vervolgens constateert dat hij geen mensen vindt om de uitvoering op het terrein te doen. En zo ontstaan wachttijden voor de particulieren."
Hoe lang die dreigen te worden, daar durft niemand een concrete voorspelling over te doen. Mogelijk spreken we over maanden tot zelfs meer dan een jaar.
Daar komt nog bij dat ook de strengere energieregels voor nieuwbouwwoningen, die op 1 januari van kracht werden, de wachttijden nog langer dreigen te maken. De nieuwe regels kunnen een bouwer 5.000 tot zelfs 10.000 euro extra kosten. Dus klopten architecten de afgelopen weken overuren om nog zo veel mogelijk bouwaanvragen in te dienen voor de regels ingingen.
Marc Dillen: "Die aanvragen zullen wellicht in februari of maart een antwoord krijgen. En dan hebben de aanvragers twee jaar de tijd om met de uitvoering te starten."
Met andere woorden: wie nu nog geen bouwaanvraag heeft ingediend, komt helemaal achteraan in de wachtrij te staan. De verwachting is ook dat de gewone particulier die kleinere werken, bijvoorbeeld sanitair of elektriciteit, wil laten uitvoeren langer zal moeten wachten.