Tea Party verrast Washington

De overwinning van de conservatieve Christine O’Donnell op de partijgetrouwe Mike Castle wijst op de verdeeldheid van de Republikeinse partij. Mogelijk kunnen de Democraten daar tijdens de verkiezingen van 2 november hun voordeel mee doen.

Volgens de peilingen maakte Christine O’Donnell (41) in Delaware geen schijn van kans tegen Mike Castle, de kandidaat die de steun genoot van de Republikeinse partijtop om op 2 november voor een Senaatszetel te strijden met een Democratische tegenstrever. Maar tot ieders verbazing won O’Donnell met 53 procent tegen 47 procent voor Castle, die al dertig jaar lang zijn partij diende.

O’Donnell verpersoonlijkt de onvrede van de Republikeinse basis. Die reageert haar financiële problemen door de economische recessie en hoge werkloosheid deze keer af op alle politici in Washington, op de huidige Democratische president Barack Obama maar ook op de generatie Republikeinse Congresleden die verkozen werden onder president George W. Bush, overigens dikwijls met financiële steun van de falende banken en speculanten die verantwoordelijk waren voor de kredietcrisis waar alles mee begon.

O’Donnell past daarom perfect in het plaatje van de Tea Partybeweging (zie kader), waarvan het boegbeeld Sarah Palin haar politieke en financiële steun van 250.000 dollar gaf voor haar campagne. O’Donnell verdiende haar ultrachristelijke pedigree vroeger als leidster van de fundamentalistische lobbygroep Saviour’s Alliance for Lifting the Truth (SALT), die ijverde voor een levensstijl naar de letter van de Bijbel. Ze liet zich in 1996 in een MTV-reportage over Sex in the 90s opmerken met haar pleidooi tegen masturbatie. “De Bijbel zegt dat lust in je hart hetzelfde is als overspel, en je kunt niet masturberen zonder lust.” Ook het bekijken van pornografie beschouwt ze als een doodzonde, net als abortus. Als budgettair conservatief is O’Donnell tegen staatsinterventie gekant en als vurig pleitbezorgster van het vrije wapenbezit kreeg ze de steun van de machtige lobbygroep National Rifle Association (NRA).

‘Grizzly Moms’

Palins steun voor politici als O’Donnell heeft naast ideologie ook alles te maken met politieke marketing. Palin verzamelt rond zich bewust vrouwelijke politici die ze consequent ‘Mama Grizzlies’ of ‘Grizzly Moms’ noemt. Ze vergelijkt ze op campagnebijeenkomsten met de moeders van grizzlyberen uit Alaska die “opstaan als je aan hun kroost raakt”.

De vrouwelijke kiezers aanspreken om deel te worden van deze beweging is een bewuste keuze omdat tijdens elke verkiezing familievrouwen bepalend kunnen zijn voor beide partijen. Ze kiezen voor de kandidaat die het meeste zekerheid kan bieden voor hun gezin. Ze staan erom bekend hun keuzes tot zo laat mogelijk uit te stellen, en hebben een impact op andere familieleden. Verkiezingsmarketeers geven de doelgroep elke stembusgang een andere naam, verwijzend naar hun belangrijkste routine of bezorgdheid. In 1996 heetten ze de Soccer Moms, naar de gezinsmanagers die tussen werk en avondmaal snel de achterbankgeneratie van en naar het voetbal bracht; in 2004 de Security Moms, verwijzend naar hun angsten na 9/11, en tijdens de vorige verkiezingen sprak Palin al van Hockey Moms met een knipoog naar de hobby van haar kinderen.

In de krant The Washington Post besloot columniste Kathleen Porter onlangs nog ironisch dat de moederbeweging “allesbehalve nieuw” is. “Soccer moms, hockey moms, en nu... mamabeertjes. De vrouwen zijn een zoo geworden. En wij dachten dat mannen de beesten waren.”

Democraten

Of er veel Tea Partykandidaten daadwerkelijk in het Congres verkozen zullen worden, valt ook nog te bezien. De Republikeinen liggen nog altijd op kop in de peilingen voor de verkiezingen op 2 november, maar vrezen nu dat de twijfelende, onafhankelijke, kiezers die noodzakelijk zijn om het verschil te maken weer voor de Democraten gaan stemmen uit vrees dat de ‘Grand Old Party’ te veel naar rechts is opgeschoven. Zo zal O’Donnell het moeten opnemen tegen Chris Coons, die in Delaware zal kunnen rekenen op de steun van vicepresident Joe Biden, die er zijn Senaatszetel opgaf toen hij twee jaar geleden naar het Witte Huis trok.

Republikeins strateeg Karl Rove, ooit de belangrijkste spindoctor van Bush, zegt nu al te vrezen dat de Senaatszetel in Delaware, waar ze op rekenden voor een meerderheid, verloren is. “Er zijn te veel gekke dingen die ze gezegd heeft die geen steek houden,” zei hij op Fox News over O’Donnell. “Ik ben voor de Republikeinen, maar ik moet erkennen dat we acht tot negen zetels verwachtten in de Senaat. Nu gaan we naar zeven tot acht, want volgens mij zijn we niet in staat deze strijd te winnen.”