Nicolas Sarkozy gehoord in zaak rond dubieuze partijfinanciering UMP
Nicolas Sarkozy verschijnt vandaag voor een onderzoeksrechter in Bordeaux om te worden gehoord in 'de zaak-Bettencourt'. Kernvragen: heeft zijn partij, de UMP, ongeoorloofd campagnegeld aangenomen van de rijkste vrouw van Frankrijk?
En zo ja, was de ex-president zelf op de hoogte van of zelfs betrokken bij eventuele transacties?
Het begint een nare Franse gewoonte te worden. Zodra een president afzwaait, en dus zijn onschendbaarheid wordt opgeheven, staan er rechters te dringen die hem willen verhoren en wellicht in staat van beschuldiging willen stellen. Het overkwam Jacques Chirac, die uiteindelijk zou worden veroordeeld wegens malversaties uit de tijd dat hij burgemeester van Parijs was.
Nu is Sarkozy aan de beurt. Tijdens zijn mandaat laaide de affaire-Bettencourt telkens op. Er sneuvelde al een bewindsman door - Eric Woerth, ooit penningmeester van de partij en later minister van Begroting, moest aftreden.
Terug naar februari 2007: de presidentscampagne is in volle gang. Het team van Sarkozy wil massabijeenkomsten organiseren waar misschien wel honderdduizend mensen op af komen. Zoiets kost een half miljoen euro. En volgens de kieswet mogen de grote partijen in de campagne niet meer dan 21 miljoen euro uitgeven. Ook de hoogte van schenkingen is aan een limiet gebonden: niet meer dan 4.600 euro per persoon. Schenkingen boven de 152 euro mogen niet contant zijn.
Liliane Bettencourt (89) komt in beeld, de schatrijke erfgename van het fortuin van cosmeticaconcern l'Oréal. Een dame op leeftijd die volgens haar dochter niet altijd haar volle geestelijke vermogens heeft. Haar kapitaal wordt al jaren beheerd door Patrice de Maistre. Bettencourt heeft rekeningen in Zwitserland, waar zonder dat de fiscus het merkt geld vanaf te halen zou zijn.
Sarkozy bezoekt de weduwe in februari 2007; Woerth, zijn rechterhand in partijpolitieke geldzaken, spreekt af met De Maistre. De voormalige boekhoudster van Bettencourt zal later getuigen dat daarbij aanzienlijke bedragen van hand tot hand zijn gegaan: eerst 40.000 euro, later nog eens 400.000 euro. Ook interessant is de inbreng van François-Marie Banier, artistieke hartsvriend van de weduwe, die in zijn dagboek aantekeningen maakt over de bezoekjes van Sarkozy.
Nog venijniger wordt de kwestie als blijkt dat Sarkozy later een aantal malen afspreekt met Philippe Courroye, de procureur die deze zaak in behandeling heeft. De man krijgt bovendien, net als De Maistre een lintje, het Légion d'honneur. Hij zal, om de onpartijdigheid te garanderen, van de zaak worden afgehaald. Vandaar dat Sarkozy nu in Bordeaux wordt ontboden bij de rechtbank.
Het gaat voorlopig om niets meer dan vooronderzoek. De ex-president kan later nog als officiële getuige worden gehoord. Al eerder had hij zijn agenda over 2007 en de campagnekasboeken aan de rechter overhandigd.
Voor de ex-president is het een onaangename onderbreking van zijn bezigheden. Sarkozy heeft een eigen kantoor in Parijs, door de overheid bekostigd. Hij geeft zo nu en dan op uitnodiging lezingen in New York, Rio de Janeiro of Moskou voor een select gezelschap, waar hij zich naar verluidt goed voor laat betalen. Van het gekrakeel binnen zijn eigen partij blijft hij zo ver mogelijk uit de buurt. Hij heeft geen voorkeur uitgesproken voor een van de kandidaten van het partijleiderschap. Na de chaotisch verlopen interne verkiezingen bleef hij stil.
Zijn positie binnen de UMP is, zeker nu de partij tot op het bot verdeeld lijkt, zo goed als onaantastbaar. Steeds openlijker wordt over zijn terugkeer gespeculeerd, niet als partijleider, maar als presidentskandidaat in 2017.