Een kruis over Operatie Kelk

KI beveelt teruggave van inbeslaggenomen dossiers bij aartsbisdom Mechelen en in privéwoning Danneels

Daarmee lijkt het over en uit te zijn voor Operatie Kelk. Wat eind juni nog met veel bombarie werd aangekondigd als een onderzoek naar eventuele doofpotoperaties omtrent seksueel misbruik in de kerk, is met een sisser afgelopen.

Door de beslissing van de KI moet zowat 140 meter aan documenten teruggegeven worden aan het aartsbisdom in Mechelen. Het gaat om dossiers van de kerkelijke rechtbank en van het secretariaat van het aartsbisdom, maar ook om persoonlijke documenten van kardinaal Danneels. Alle onderzoeksdaden die voortvloeiden uit de inbeslagnames zijn eveneens nietig verklaard.

Eerder al oordeelde de KI in een andere samenstelling dat de 475 slachtofferdossiers die het gerecht op 24 juni in beslag nam tijdens een huiszoeking bij de commissie seksueel misbruik in de kerk, terug naar hun oorspronkelijke eigenaar moeten - wie dat na de opheffing van de commissie ook moge zijn.

“Wij kraaien geen victorie”, zegt Fernand Keuleneer, de advocaat van het aartsbisdom en van kardinaal Danneels. “Maar we zijn tevreden dat de Kamer van Inbeschuldigingstelling tot dezelfde bevinding is gekomen als wij.” Van in het begin heeft Keuleneer de huiszoekingen van 24 juni een fishing expedition genoemd: zoveel mogelijk netten uitgooien om toch maar iets te vangen.

Zo staat het ook bijna letterlijk in het arrest van de KI: dat onderzoeksrechter Wim De Troy, die door de Brusselse procureur des konings Bruno Bulthé was gevat om uit te zoeken of de kerk jarenlang systematisch pedofiliedossiers had achtergehouden, zijn ‘saisine’ overschreed. De Troy ging effectief zijn boekje te buiten.

Uit het arrest van de KI blijkt verder dat nooit echt is duidelijk geweest wat het onderzoek inhield. Operatie Kelk was “erop gericht elementen te zoeken ten laste van een niet aangeduide dader, aangaande elke inbreuk van aanranding van de eerbaarheid van een evenmin niet genoemde minderjarige, zonder nadere bepaling van de precieze inbreuken en zonder precisering van tijd noch plaats.”

Samengevat: procureur Bulthé had aan onderzoeksrechter De Troy gevraagd ‘eens te gaan zoeken’. Aan de slag gaan met een klophamer en een drilboor in de Mechelse Sint-Romboutskathedraal valt daar voor de KI duidelijk niet onder.

Het is nog niet duidelijk wanneer de documenten effectief terugkeren naar het aartsbisdom. Voorlopig moeten ze neergelegd worden op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Advocaat Keuleneer zei gisteren alvast te zullen vragen dat ook alle kopies - inclusief de gekopieerde harde schijven van de computers - worden teruggegeven.

Over Operatie Kelk kan nu helemaal een kruis worden gemaakt. Onderzoeksrechter Wim De Troy houdt amper nog materiaal over. Alleen de documenten die het gerecht in beslag nam van de werkgroep Mensenrechten in de kerk van priester Rik Devillé en de meldingen die de vorige commissie seksueel misbruik onder leiding van oud-magistrate Godelieve Halsberghe behandelde, zitten nog in het dossier.

Het Brusselse parket weigerde gisteren te zeggen of het onderzoek voortgaat. Fernand Keuleneer stelde dat hij er geen moeite mee heeft als De Troy wil verderwerken. “Wij hebben nooit gevraagd de onderzoeksrechter te verwijderen. Voor ons is het belangrijk dat de Kamer van Inbeschuldigingstelling hem eraan heeft herinnerd dat er grenzen zijn aan een gerechtelijk onderzoek.”

De werkgroep Mensenrechten in de kerk zegt dat het onderzoek naar kindermisbruik en doofpotoperaties in de kerk nog “zijn waarde” heeft. “Er staan genoeg elementen in de dossiers die nog in handen zijn van het gerecht. Er zijn ook mensen die nog niet met hun verhaal naar buiten zijn gekomen.”

André-Joseph Léonard, aartsbisschop van Mechelen-Brussel, laat bij monde van zijn woordvoerder Jürgen Mettepenningen verstaan dat hij tevreden is dat er duidelijkheid is gekomen. “Ik ben zelf getuige geweest van de huiszoekingen op 24 juni”, aldus Mettepenningen. “Iedereen zat toen met het gevoel: ‘Dit is niet meer correct.’” Zelfde reactie bij Toon Osaer, de woordvoerder van kardinaal Danneels: “Wij zien hierin een bevestiging dat de manier waarop het onderzoek werd geleid buiten alle proporties was.”

Léonard hoopt dat de aandacht nu weer helemaal kan gaan naar de slachtoffers van seksueel misbruik door geestelijken. Ook minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V) is die mening toegedaan. Hij roept de kerk “en de instanties die zij zal creëren” op zoveel mogelijk dossiers van slachtoffers te blijven bezorgen aan Justitie. “Het mag niet stopgezet worden. Nu het fenomeen is aangepakt, moeten we tot het uiterste gaan om er een einde aan te maken. Er moet gerechtigheid komen.”