Partijtop China trekt ten strijde tegen corruptie
Felle strijd tegen corruptie en meer interne democratie. Daarmee moet de Partij haar band met het Chinese volk versterken, zo zei afscheidnemend president Hu Jintao tijdens zijn openingsspeech op het Achttiende Partijcongres. Daarop neemt de huidige generatie leiders, onder wie Hu, afscheid van de macht.
Opvallend waren de dramatische bewoordingen waarmee Hu waarschuwde voor de gevolgen van corruptie onder zijn partijgenoten. "Als we er niet in slagen dit probleem goed aan te pakken dan zou dat de Partij wel eens fataal kunnen worden. Het zou de ondergang van de Partij kunnen betekenen, en de val van de staat."
Onder de bevolking is de ergernis over de corruptie wijdverbreid, afgaand op de resultaten van een peiling deze week via de websites van drie staatsmedia. De duizenden burgers die reageerden, stelden het thema van de corruptie op de eerste plaats. Zij willen graag openheid over bezittingen van hoge partijfunctionarissen.
De belangstelling is een direct gevolg van de affaire rond toppoliticus Bo Xilai die voor de rechter zal moeten komen vanwege machtsmisbruik en corruptie. Het leidde tot de grootste onrust in de Partij sinds de studentenopstand van 1989. Onthullingen in Amerikaanse media over de familievermogens van scheidend premier Wen en komende president Xi hebben de aandacht voor corruptie verder versterkt.
Op transparantie over de bezittingen van het hogere partijkader ging president Hu in zijn toespraak niet in. Hij betoogde wel te geloven in een systeem van "straf en preventie, met de nadruk op het laatste." Vooral het toezicht op 'de discipline van partijfunctionarissen' moet worden verbeterd. De Partij is in de kwestie Bo Xilai ook zelf onderwerp van debat, omdat Bo tot de hoogste echelons kon doordringen, terwijl de beschuldigingen aan zijn adres zijn hele carrière omvatten. Hu onderstreepte ook het belang van toezicht op familie en stafleden van partijfunctionarissen.
De Partij wil zijn reputatie verder opvijzelen door de verkiezing voor het Politburo democratischer te maken. De plannen hiertoe zijn nog niet bekend gemaakt, maar al op dit Congres zou de benoeming van de 25 leden volgens een nieuwe methode moeten plaatsvinden. Er zouden 30 kandidaten gaan strijden; een wezenlijk verschil met de huidige situatie, waarbij zogeheten democratische benoemingen in de praktijk geheel en al worden voorgekookt. Met 20 procent meer kandidaten dan zetels worden verrassingen mogelijk.
Corruptiebestrijding en meer interne democratie staan al lang op de agenda in China. Maar waarnemers zien in de felle reactie op de corruptie en de snelheid waarmee de verkiezingen worden hervormd, tekenen dat de Partij daadwerkelijke veranderingen wil, na een jaar van grote reputatieschade.