Alles kan / kon beter - zeker deze Rode Duivels, zeker op deze World Cup

1. De marketing van de Rode Duivelswas exemplarisch

Eerst iets dat niet met het spel te maken heeft. De hele commerciële mediafabriek rond de Rode Duivels verdient een tien. Niet omdat ze het straatbeeld hebben gepollueerd met die debiele tricolore spiegelhoesjes. Niet omdat er overal pop-upvoetbalfestivals werden georganiseerd. Wel omdat ze een hele natie achter een ploeg hebben gekregen die tot voor enkele jaren de risee van het land was en een schoolvoorbeeld van de sportwoestijn die wij nog steeds zijn. Uiteraard heeft dat ook te maken met het verwachtingspatroon en de resultaten die ineens wel van nergens uit kwamen. Het wordt moeilijk om dit nog te overtreffen, maar over twee jaar is er een herkansing met het EK in Frankrijk.

Dat er geen Blijde Intrede in een open bus komt, wordt nu vertaald als zou het team te ontgoocheld en te vermoeid zijn om dat nu nog eens te beleven. Dat is natuurlijk onzin: er wordt in september een extra fandag georganiseerd en dat is weer goed voor de kassa bij het begin van de nieuwe campagne.

We wachten wel met spanning de officiële Rode Duivels-film af, geproduceerd door Bonka Circus. Benieuwd uit welke hoek ze het doelpunt van de Argentijnen zullen laten zien. Er is wellicht geen camerastandpunt te vinden van waaruit hun PDG Vincent Kompany niét te ver van Higuain staat nadat hij eerder balverlies heeft geleden.

2. De Rode Duivels hebben het verdomd moeilijk om het spel te maken

En nu voetbal. Er zijn vijf wedstrijden gespeeld. Daarvan zijn er vier gewonnen. Vier keer was dat op het nippertje. Er is één keer echt gevoetbald waarbij al het goede dat we onszelf hadden aangepraat, er ook uitkwam. Dat was tegen de Verenigde Staten, dat met open vizier vol voor de eigen kansen ging. Ook dat is reactievoetbal: pas kunnen voetballen als de anderen ook voetballen.

Alle manco's van het spel van de jonge Rode Duivels zaten vervat in die ene laatste wedstrijd tegen Argentinië. Een verkeerde wedstrijdmentaliteit: te afwachtend, te voorzichtig, te respectvol. Geen drang om de wedstrijd in een hogere versnelling te gooien of de tegenstander bij het nekvel te nemen. Geen vloeiend spel als gevolg van combinatievoetbal. Het klassieke foutje in de verdediging. De veelbesproken teamgeest die afbrokkelde naarmate de ergernis toenam.

Dat is toch een aandachtspunt voor de volgende kwalificatiewedstrijden. Geen van de landen - Israel, Andorra, Bosnië-Herzegovina, Wales en Cyprus - zal er ook maar een minuut aan denken om te voetballen tegen deze Rode Duivels. Net zoals Algerije, Zuid-Korea en Rusland dat niet deden. Twee van deze drie wedstrijden hadden ze niet gewonnen en misschien zelfs verloren als het in de eindfase wat had tegen gezeten.

Uiteraard is dat scorebordjournalistiek en het zat wel mee, maar het wordt bepaald boeiend om te horen wat de spelers van de tactische aanpak vonden in wedstrijden die moest worden gewonnen. Die tongen kwamen de voorbije weken al los, maar het gemor werd overstemd door de hype. De wedstrijden wérden gewonnen, maar het buitenland dat altijd sympathie had en nog heeft voor de voetbalversie van Brave Little Belgium, vond er te vaak niks aan. En terecht.

3. We hebben misschien te veel talent in deze selectie

Nederland, weliswaar FC Robben bij momenten, haalt met niet de helft van het Belgische talent méér uit zijn selectie. Het was opvallend hoe noch Eden Hazard, noch zijn vervanger Dries Mertens, maar ook Kevin De Bruyne niet één splijtende actie konden opzetten. Hun passes kwamen minder aan dan ooit tevoren in dit toernooi. Dat soort spelers wordt daar (te) snel moedeloos van.

Talent moet ook kunnen bikkelen als het op slot zit. Marouane Fellaini liep wel bijna 12 kilometer, maar kon het niet in zijn eentje. Als men de wedstrijden analyseert, valt op dat België eigenlijk alleen maar gevaarlijk was na een individuele actie. Hoewel alle Belgische internationals ballen kunnen bijhouden, afleggen en inspelen als de beste, lag nooit eens Belgisch combinatievoetbal op het middenveld aan de basis van een flitsende aanval. Zelfs de counters tegen de VS, dat wel open speelde in tegenstelling tot de andere tegenstanders, waren vooral gevaarlijk door het betere loopwerk van onze middenvelders.

Er staat nog een bikkelaar in de ploeg. Zijn naam is Witsel: hij kan bikkelen én voetballen. Jammer genoeg is hij geen aanjager. Vanaf het middenveld tot voorin hebben we alleen maar talent, al zouden we een minder getalenteerde blinde killer wel kunnen gebruiken. De twee spitsen Lukaku en Origi zijn nog jong en van Benteke moet worden afgewacht hoe hij revalideert.

Achterin hebben we een probleem en dat is ook de reden waarom de Rode Duivels altijd met een ingebouwde zekerheid aan de wedstrijd beginnen. Van Buyten mag dan de snelste sprint hebben getrokken in één bepaalde wedstrijd (dat was een sterk staaltje bluf van de bondscoach), zowel hij als Vincent Kompany, missen snelheid op de eerste meters, maar compenseren dat vaak door hun haast fenomenaal anticipatievermogen. Centraal moet er straks een ander duo komen. Op de flanken mag het ook wat sneller. Een jonge Gerets die kan voetballen, dat hebben we achterin nodig.

4. De bondscoach kon deze groep niet naar een hoger niveau tillen

In een krant viel het volgende te lezen: "...Wilmots is ook geslaagd. Voor zichzelf had hij als eerste opdracht vooropgesteld dat de rust in de tent moest worden gehouden. Daar is hij in geslaagd. De trainingen waren echter weinig gevarieerd en er werd te weinig geoefend op automatismen en hoekschoppen. Dat kan op het allerhoogste niveau een verschil maken..." Einde citaat.

Met excuses, maar alleen de rust in de tent bewaren en de vrouwen haast een maand afhouden, wat een stuk beter lukte dan de tegenstander, kan niet genoeg zijn om te 'slagen'. Wat gevreesd werd is ook uitgekomen: Wilmots heeft niet genoeg trainingstechnische bagage om deze groep te boeien en voor te bereiden. Dat kan worden verholpen met een goeie veldcoach erbij te halen. Maar zelfs zonder dat alles: konden die corners nu echt niet beter?

Daarnaast, en dat is bepaald onrustwekkend, stuurde de spelersgroep in de voorbereiding al signalen uit dat de tactische trainingen net niet waren wat ze er van verwacht hadden. Uitlatingen als "we zijn niet echt een ploeg, maar een verzameling talenten en dat moet groeien" of "misschien iets meer tactisch werk op training in het vervolg" geven aan dat de topspelers hun bedenkingen hebben. Niet bij de persoon, bij de mens of bij de people manager Wilmots, wel bij zijn trainingstechnische capaciteiten. Die bedenkingen hadden buitenstaanders al langer.

Die combinatie van Wilmots, ex-international en altijd voorop in de strijd, met een groep die stikt van talent, werkte maar gedeeltelijk. De beslissende matchwendingen kwamen er na eenvoudige wissels van spelers, niet door pakweg een verandering van veldbezetting. Zijn enige aardigheidje - Kevin De Bruyne op de flank - liep haast faliekant af en werd snel teruggedraaid.

De vreemde samenstelling van zijn staf, zonder psycholoog to coach the coach, zonder een tactisch brein (want dat is hij zelf niet), maar wel met ongeveer één masseur per speler, is niet van deze tijd. Wilmots-de-trainer leeft duidelijk verder met de beperkingen van Wilmots-de-speler: alles op emotie.

5. Eindrapport 6/10

De World Cup is de universiteit van het interlandvoetbal, dus enige strengheid is op zijn plaats. De bondscoach, die nog een contract heeft van vier jaar, moet verplicht op bijscholing, maar als geheel zijn de Rode Duivels geslaagd, zonder meer. Kwartfinale was ook het vooropgestelde doel, maar met deze loting en ontwikkelingen in het toernooi (Portugal en Ghana uitgeschakeld, Duitsland vermeden) is dat niet meer dan normaal. Dit was het WK van de meest gunstige loting ooit. Het bestaat niet dat we over vier jaar in Rusland weer zo'n rode loper uitgerold krijgen.

Het excuus dat dit een jonge groep is mag dan correct zijn, maar het is wel een gelouterde groep spelers die allemaal in topclubs verspreid over Europa voor titels spelen en ook behalen. Met andere woorden, ze weten met de druk van het presteren om te gaan. Die ene jongen uit Lille uitgezonderd, maar Divock Origi was dan ook de revelatie tot hij zaterdag inzakte en onzichtbaar werd.

Die 6 had een 7 kunnen zijn - onderscheiding heet dat - maar wie in vijf wedstrijden maar één keer het neutrale publiek weet te boeien, verdient geen onderscheiding. Er zat op deze World Cup meer in deze selectie en die beseft dat ook. Nu nog de bondscoach overtuigen.