Oren naar schone verhalen

Op de redactie van De bende van Einstein, daar waar vroeger Joos gemaakt werd, heerst bedrijvigheid. Redacteurs die mailen en bellen, knippen en plakken. Lachen. Of ergens onderweg zijn. Op de vensterbank, anders dan voorheen, zie je geen vrouwentongen. "Die hebben we aan Ruth geschonken."

Je ziet, schouder aan schouder, Kristien Maes en Lotte De Caluwe. Tussen hen koffie en brood, en een mand vol croissants.

Kristien, de persconferentie over het vernieuwde Radio 1 was nog niet helemaal afgerond of je Wikipedia-pagina was al aangepast.

Kristien Maes: "Ja, ik heb dat ook gezien! Ze waren er snel bij."

Een alerte Wikipedia-biograaf blijkbaar. Dan wil je toch meteen weten wie die man of vrouw is?

Maes: "Ja, dat heb ik ook al zitten denken. Wie zou zich daarmee bezighouden?"

Lotte De Caluwe: "Misschien is het iets voor het programma?"

(neemt voorzichtig een croissant uit de mand)

Ooit al eens afgevraagd waarom croissants krom zijn?

De Caluwe: "Euh, nee. Nog nooit eigenlijk."

Een van de verklaringen gaat terug tot de Ottomanen. Tijdens het beleg van Wenen zouden die een tunnel onder de stad hebben gegraven die in een bakkerij uitkwam. De bakkers sloegen alarm en als overwinningssymbool werd een halvemaanvormig broodje gebakken, geïnspireerd door de halve maan in de Ottomaanse vlag.

De Caluwe: "Serieus? Wil je dat binnenkort niet komen vertellen in ons programma?"

Mag dat?

De Caluwe: "Ja, graag zelfs. De bende van Einstein is geen gesloten clubje, het is de bedoeling dat de bende voortdurend uitgebreid wordt. De harde kern is onze redactie, maar er zullen regelmatig gastsprekers zijn en ook luisteraars met een goed verhaal zijn welkom."

Maes: "Het belangrijkste is dat het een fijn verhaal is waarbij je ook nog iets van opsteekt. Dat je verwonderd bent door iets en gaat uitvlooien wat erachter schuilt."

De Caluwe: "We vertrekken altijd bij een mens en gaan dan op zoek naar wat het verhaal achter die mens is."

Alles begint bij verwondering. Dat is een vaag begrip. Hoe beslissen jullie over mogelijke onderwerpen?

Maes: "We toetsen onze fascinaties voortdurend bij elkaar af en als we allemaal voelen dat er iets inzit, gaan we uitzoeken of het ook effectief een goed verhaal is."

De Caluwe: "En als het stil wordt, weten we dat we dat verhaal maar beter afvoeren."

Maes: "De bende van Einstein draait om fascinaties. De eerste week brengt Ward (Bogaert, red.) bijvoorbeeld een reportagereeks over de bliksem en probeert hij zo de laatste minuten van zijn neergebliksemde overgrootvader te reconstrueren."

De Caluwe: "En ik ga op pad in de Brusselse tram en metro om een reportage te maken over de vele nationaliteiten daar zo dicht op elkaar gekleefd zijn."

Maes: "We gaan voor alle duidelijkheid niet samen presenteren. We wisselen elkaar af, volgens onze persoonlijke agenda. Ik blijf voor Vlaanderen vakantieland werken, dus op de momenten dat ik in het buitenland zit, neemt Lotte over. En als Lotte op reportage is, blijf ik in de studio. Zie ons als verbindingslijn tussen de verschillende bendeleden. Het programma wordt niet aan ons opgehangen, het is echt teamwerk."

De bende van Einstein moet loskomen van de actualiteit en tegelijk een zekere urgentie bewaren, anders zapt de luisteraar weg. Leeft de angst voor vrijblijvendheid?

De Caluwe: "We hebben ons die vraag ook gesteld. Zeker omdat Radio 1 een geschiedenis heeft van actua. Maar trop is te veel en blijkbaar, zo toont onderzoek, hebben mensen op dat uur van de dag minder nood aan harde actualiteit."

Maes: "Die krijgen ze al de hele ochtend en om het uur in het nieuws."

De Caluwe: "Een verhaal kan ook op de radio komen omdat het gewoon een goed verhaal is, niet omdat het die dag in de krant stond. Babbel jij met je vrienden alleen over wat er in de wereld gebeurt? Je vertelt soms toch ook iets omdat het een schoon verhaal is of omdat het je bezighoudt?"

Maes: "Een link met de actualiteit kan en mag, maar moet niet. Bij een programma als Iedereen beroemd is dat ook zo."

De periode van proefdraaien was kort.

Maes: "Bij radio is dat meestal zo. Het programma zal dus organisch moeten groeien. Maar we kunnen niet blijven proefdraaien, dat zou ons niet veel vooruit helpen. We moeten er gewoon aan beginnen."

De Caluwe: " Elk nieuw programma heeft tijd nodig. Ik hoop dat de luisteraars ons die tijd ook gunnen."

We zijn bij de laatste vraag aanbeland en de naam Ruth Joos is nog steeds niet gevallen.

Maes: "En dat is goed zo. Ik snap dat de vergelijking gemaakt zal worden, maar wij zijn niet de vervanger van Joos. We zitten in een ander tijdslot en wat wij gaan doen heeft niets met Joos te maken. Het zal iets helemaal anders worden, dus die vergelijking zal hopelijk snel verdwijnen."

De Caluwe: "Ruth is een klasbak, maar Ruth is Ruth. En wij zijn wij. We kunnen niet wachten om dat aan de wereld te laten horen."

De bende van Einstein, vanaf vandaag elke dag tussen 10 en 12u op Radio 1.