Somers zegeviert, Van Mechelen plooit
Bart Somers wordt lijsttrekker op de Vlaamse lijst van Open Vld in de provincie Antwerpen. Dirk Van Mechelen wilde die plaats ook, maar legt zich na bemiddeling van de partijtop neer bij de tweede plaats voor de Kamer, na Turtelboom.
"Als ik geen lijsttrekker word, stop ik met nationale politiek." Bart Somers speelde het spel om het Antwerpse lijsttrekkerschap voor de Vlaamse verkiezingen hard. Hij en niemand anders moest het worden. Somers moest na de slechte verkiezingsresultaten bij de vorige Vlaamse verkiezingen in 2009 aftreden als voorzitter. Bij wijze van boetedoening trok hij zich daarna terug in zijn thuisstad Mechelen. Vijf jaar later acht Somers zijn tijd gekomen om opnieuw een rol op het eerste plan te spelen.
Dirk Van Mechelen had echter net hetzelfde idee. Hij was tien jaar lang, van 1999 tot 2009, Vlaams minister waarvan de laatste twee jaar ook viceminister-president. De afgelopen vijf jaar bracht hij, tot zijn vaak zichtbare onvrede, in de oppositie door. Op basis van zijn staat van dienst vond ook Van Mechelen het niet meer dan normaal dat het lijsttrekkerschap hem toekwam.
Eerdere bemiddelingspogingen van voorzitter Gwendolyn Rutten en Antwerps kopstuk Annemie Turtelboom draaiden op niets uit. Maar na rijp beraad tussen Somers, Van Mechelen en de partijtop werd er gisteren dan toch een consensus bereikt. Somers voert de Vlaamse lijst aan, Van Mechelen mag in het zog van federale kopvrouw Turtelboom meedingen naar een plaats in de Kamer.
Met Somers kiest Open Vld voor de beste kandidaat naar buiten toe. Ook al draait de Mechelaar al een hele tijd mee - de ex-woordvoerder van Verhofstadt zit al sinds 1999 in het parlement, was een jaartje Vlaams minister-president en vijf jaar voorzitter - hij heeft naar buiten toe de meest 'frisse' uitstraling van de twee. Somers kan bovendien bogen op zijn populariteit en expertise als burgemeester van een grote Vlaamse stad.
Van Mechelen daarentegen kan intern wel op de meeste bijval rekenen. Was de partijtop niet tussenbeide gekomen en had die het provinciebestuur laten stemmen om het lijsttrekkerschap, had Van Mechelen wellicht gewonnen spel. Partijgenoten spreken zelfs van een verhouding 80 tegen 20. De reden is simpel. Somers heeft in het verleden veel vijanden gemaakt, zeker in het eigen kiesdistrict. Zo zou het ten tijde van zijn voorzitterschap ook tussen hem en Van Mechelen grondig fout gelopen zijn.
De burgemeester van Kapellen daarentegen wordt ervaren als een betrouwbare teamspeler die het eigenbelang steeds ondergeschikt stelt aan het belang van de partij. Om opnieuw interne samenhang te creëren, was Van Mechelen een betere optie. Maar tegelijkertijd zou hij, veel meer dan Somers, een keuze zijn voor het verleden. Dat beseffen zelfs de Antwerpse afdelingen. Het duel ontlokte een partijgenoot zelfs de verzuchting: "In feite was het een beetje de keuze tussen de pest en de cholera."
Verjonging
Het totale plaatje gaf de doorslag. Hoewel Van Mechelen erg nauwe banden onderhoudt met Rutten - zij was zijn kabinetschef en hij haar running mate tijdens haar eerste poging om voorzitter te worden - past Somers beter in het verhaal dat de voorzitter wil schrijven. Zij wil zoveel mogelijk de kaart van de verjonging trekken, van de nieuwe politiek.
Voorlopig lijkt dat redelijk te lukken met de aanduiding van de lijsttrekkers. In Vlaams-Brabant zullen Ruttten zelf (Vlaanderen) en Maggie De Block (federaal) aan de kar trekken. In Oost-Vlaanderen moeten Alexander De Croo (federaal) en Jean-Jacques De Gucht of Mathias De Clercq (Vlaanderen) voor schwung zorgen. Bart Tommelein (Vlaams) en Vincent Van Quickenborne (federaal) nemen West-Vlaanderen voor hun rekening.
Enkel in Limburg geraakt de vernieuwingsoperatie niet van de grond. Daar werden oudgedienden Patrick Dewael (federaal) en Marino Keulen (Vlaams) nog maar eens aangeduid als kopmannen.