'Prijs treinticket moet 30 procent omhoog'
De NMBS is nog altijd een speeltuin voor politieke benoemingen. En de dotatie, 3 miljard euro per jaar, is te hoog. Dat is de harde conclusie van Johnny Thijs, Karel Vinck en Luc De Bruyckere. Zij schreven het voorwoord van Dwarsligger, het boek van ex-spoorbaas Marc Descheemaecker.
Thijs (ex-Bpost), Vinck (ex-NMBS) en De Bruyckere (ex-Voka) staan als één man achter Descheemaecker, die eind 2013 gedwongen afscheid nam van de NMBS. In het voorwoord van Dwarsligger hekelen de captains of industry de verregaande invloed van de politiek op de NMBS. Ze hebben ook grote vragen bij de geldstromen die van de overheid naar het spoor vloeien: 3 miljard euro per jaar.
Dwarsligger - Achter de schermen van de NMBS wordt vanochtend voorgesteld in het Brusselse Muntpunt. In de Wetstraat gaat het boek al dagen over de tongen. Descheemaecker maakt in het boek immers de rekening van zijn afscheid bij de NMBS en het benoemingscircus achteraf. Een van de hoofdrolspelers is vicepremier Johan Vande Lanotte (sp.a), die de herbenoeming van Descheemaecker persoonlijk blokkeerde. Hij noemt het boek chantage.
Meer zuurstof
Thijs en co. benadrukken dat de problemen bij de NMBS de vete tussen de voormalige CEO en Vande Lanotte overstijgen. "Descheemaecker stelt terecht de vraag of een jaarlijkse investering van 3 miljard euro nodig en zelfs mogelijk is", schrijven ze in hun voorwoord. Ex-Voka-topman De Bruyckere stoort zich vooral aan "de vanzelfsprekendheid waarmee een bedrag van 3 miljard euro wordt toegezegd".
Volgens Karel Vinck, ooit zelf topman van de NMBS, moeten de inkomsten van het spoor fors omhoog. "Als de reiziger een goede treindienst wil, zal hij meer moeten betalen voor een ticket." Uit enkele oude berekeningen leidt Vinck af dat een stijging van 30 procent moet volstaan. Een enkele rit van Antwerpen naar Brussel zou dan 9,5 euro in plaats van 7,3 euro kosten.
De overheidsmanagers hopen dat het boek van Descheemaecker een maatschappelijk debat zal aanwakkeren over de financiering van alle overheidsbedrijven. Volgens hen is dat noodzakelijk "om meer zuurstof te geven aan de economie en in te staan voor de welvaart en het welzijn van de bevolking".
Het trio hekelt ook de politieke inmenging bij het spoor. De Bruyckere wil naar eigen zeggen tegenwicht bieden "aan de recuperatie van de overheidsbedrijven door de PS". Minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille (PS) is kop van Jut. "Na al die jaren is de NMBS nog altijd een speeltuin voor politieke benoemingen. Kennelijk vinden sommige politici het moeilijk om de afstand tussen aandeelhouder en management te respecteren."
De topmanagers beschouwen Dwarsligger als een pleidooi voor meer efficiëntie bij de overheid. "Moge dit boek een bijdrage leveren aan de noodzakelijke verbetering van de bestuurlijke omgeving van Belgische overheidsbedrijven. De overheid moet zelf de regels respecteren die ze andere bedrijven oplegt", schrijven de ze in hun betoog.
Om de publicatie van Dwarsligger zo lang mogelijk geheim te houden, drukte uitgeverij Van Halewyck het boek in het buitenland. De digitale versie van het manuscript werd angstvallig bewaard. Om dezelfde reden wilde Descheemaecker geen ghostwriter in de arm nemen. Hij wilde gisteren niet reageren.