Dreiging van Israëlische aanval op Iran (voor even) afgenomen
Een Israëlische aanval op Iran vóór de Amerikaanse presidentsverkiezingen is van de baan. Maar na 6 november wordt het moeilijker dan ooit voor een VS-president om een oorlog tussen Israël en Iran te vermijden.
Volgens de Amerikaanse defensiedeskundige Austin Long betekent de VN-toespraak vorige week van premier Netanyahu niet dat Israël de aanvalsplannen voorlopig in de ijskast heeft gezet en tot het voorjaar zal wachten. Een week na Netanyahu's rede overheerst nu wereldwijd de gedachte dat Jeruzalem voor even pas op de plaats heeft gemaakt in het conflict met Iran. Pas rond het voorjaar van 2013, benadrukte de Israëlische premier, zal Iran genoeg hoogverrijkt uranium hebben om een kernbom te maken.
Volgens Long is cruciaal voor Jeruzalem dat Fordow, een ondergrondse verrijkingsfabriek, hoogstwaarschijnlijk al in december operationeel wordt. Deze fabriek, gebouwd in een berg bij Qom, kan daarna moeilijk uitgeschakeld worden door de luchtmacht. "Het ziet ernaar uit dat de Israëli's hebben besloten om te wachten tot na de Amerikaanse verkiezingen om de relatie met de VS niet in gevaar te brengen", zegt Long, docent aan Columbia University, telefonisch vanuit Virginia.
Long: "Maar wachten tot volgend jaar betekent dat Israël geen reële mogelijkheid meer heeft om cruciale delen van het atoomprogramma flink te beschadigen. Hoe langer ze wachten, hoe verder Fordow zich ontwikkelt en hoe moeilijker het wordt de fabriek uit te schakelen. Een optie is nog altijd dat de Israëli's kort na de Amerikaanse verkiezingen toeslaan."
Netanyahu's toespraak verraste vriend en vijand omdat Jeruzalem al maanden de noodklok luidt over de Iraanse nucleaire vorderingen. De Israëlische waarschuwingen leidden de afgelopen weken zelfs tot speculaties over een 'oktoberverrassing'. Netanyahu zou van de Amerikaanse verkiezingen gebruik maken om over te gaan tot een snelle preventieve aanval.
"Israël heeft de boodschap gekregen van Obama en de Amerikaanse inlichtingendiensten dat ze niet zo ver moesten gaan", zegt Abdullah Toukan, oprichter van de denktank Sagra, vanuit Abu Dhabi. "Netanyahu is te verstaan gegeven zijn dreigementen te matigen. We zullen nog wel wat politieke retoriek uit Israël horen in de laatste dagen voor de verkiezingen. Maar het is niet meer dan retoriek."
Zowel Long als atoomgeleerde Toukan waren de afgelopen jaren betrokken bij studies van Amerikaanse denktanks over een Israëlische preventieve aanval op Iran. Vorige maand concludeerde Toukan, oud-adviseur van de Jordaanse koning Hoessein en oud-minister, dat Israël militair niet in staat is de nucleaire installaties te vernietigen. Hoogstens zou Jeruzalem het uitgebreide Iraanse atoomprogramma met twee jaar kunnen vertragen, aldus Toukan in een rapport met de Amerikaanse defensiedeskundige Anthony Cordesman van de denktank CSIS. Toukan nam de Israëlische dreigementen van de laatste maanden nauwelijks serieus. Pure retoriek, oordeelt hij.
Toukan: "Er zijn genoeg rationele mensen in Israël die inzien dat je niet zomaar een land kunt bombarderen. De gevolgen zouden catastrofaal zijn. Iran zal wraak nemen. De relatie met de VS wordt verstoord."