Regering mocht Arco niet redden
De Europese Commissie zegt dat de waarborgen voor de 800.000 coöperanten van Arco wijzen op onwettige staatssteun. Europa noemt de waarborgregeling, die de Belgische staat meer dan 1 miljard euro kan kosten, 'niet geschikt, niet noodzakelijk en niet proportioneel'.
Arco is de financiële coöperatieve van werknemersbeweging ACW en een van de grootste aandeelhouders van het gekapseisde Dexia. Meteen na de ineenstorting van Dexia Holding mocht Arco van de federale regering toetreden tot het Beschermingsfonds voor spaarders.
Dat betekent concreet dat de 800.000 particuliere coöperanten van Arco op beide oren mogen slapen. Hun inleg, gemiddeld 1.860 euro per persoon, zijn ze nooit kwijt, hoewel Arco zelf inmiddels in vereffening is. Als er na het opdoeken van Arco niet genoeg geld is, past het Beschermingsfonds de verliezen bij. Dat kan de overheid naar schatting 1 miljard euro kosten.
De Belgische staat vindt, net als Arco zelf, dat het niet om staatssteun gaat, maar om een toepassing van de algemene beschermingsregeling voor spaarders. "En zelfs als het staatssteun zou zijn, dan was die terecht", zo redeneert de staat verder. "Ze was noodzakelijk voor de financiële stabiliteit en heeft sowieso geen gevolgen voor de concurrentie."
De Europese Commissie maakt in een brief van Eurocommissaris voor Concurrentie Joaquin Almunia aan de federale regering, gedateerd op 4 april, die hele redenering met de grond gelijk. Het gaat volgens haar al zeker om staatssteun, omdat de kas van het Beschermingsfonds die bestemd is voor coöperatieven helemaal leeg is, wat betekent dat de federale staat de hele factuur moet dragen.
Insolvabel
Maar Europa plaatst vooral grote vraagtekens bij de noodzaak van de overheidsingreep. "De financiële coöperatieven lijken niet van systemisch belang voor de Belgische economie."
De Europese Commissie twijfelt er ook sterk aan of de verleende waarborgen wel proportioneel zijn, aangezien Arco nauwelijks heeft bijgedragen tot het Beschermingsfonds. "Arco vroeg op 13 oktober 2011 aan om deel te nemen aan de waarborgregeling, op een moment dat het al duidelijk was dat Arco geliquideerd moest worden als gevolg van zijn blootstelling aan Dexia", staat in de brief.
Of nog: "Arco werd toegelaten tot het stelsel toen het al insolvabel was. De aandeelhouders van Arco zullen volledig vergoed worden, hoewel Arco geen financiële bijdrage geleverd heeft tot het stelsel, behalve een toetredingsvergoeding en de bijdrage voor het eerste jaar."
Tot slot ziet de Europese Commissie ook een marktverstorend effect van de waarborgen. Dat heeft niets te maken met de particuliere coöperanten, maar met Arco als aanbieder van beleggingsproducten. "De financiële coöperatieven concurreren met andere aanbieders van spaar- en beleggingsproducten op de Belgische markt. Het uitzicht op de garanties heeft hen geholpen om hun marktpositie te behouden of te verbeteren", vindt Europa. De bescherming van coöperanten is voor het eerst door de toenmalige regering-Leterme aangekondigd in oktober 2008.
Eurocommissaris voor Concurrentie Almunia wacht nu op een repliek van de Belgische staat en van Arco, alvorens een definitief oordeel te vellen. Elke uitbetaling is ondertussen verboden.