Lerarenloopbaanwordt hertimmerd
Er komt geen schoolstaking. De vakbonden zullen met onderwijsminister Pascal Smet (sp.a) onderhandelen om de volledige leerkrachtenloopbaan in sneltreinvaart te hervormen. Vooral aan het begin van de carrière moeten er aanpassingen komen.
Toen vorige week bleek dat de Vlaamse overheid de vervroegde uitstapregeling voor leerkrachten, het zogenaamde tbs-systeem, zonder meer afschafte, stonden de onderwijsvakbonden op hun achterste poten. Bijna onmiddellijk werden er acties aangekondigd: lokale manifestaties op 21 maart, een algemene staking op 28 maart. De enige manier waarop dat nog kon afgewend worden, zo lieten de bonden weten, was als de regering de afschaffing van tbs koppelde aan een volledige herziening van de loopbaan van de leerkracht.
Het ziet ernaar uit dat de vakbonden hun slag hebben thuisgehaald: tbs zal niet blijven bestaan, maar de afschaffing wordt gekoppeld aan een hele batterij maatregelen die van leerkracht weer een aantrekkelijke job moet maken.
Agenda hersteld
"We hebben de agenda hersteld", zo zegt Hugo Deckers van het socialistische ACOD het. "Je kunt het niet over het einde van de loopbaan hebben zonder ook het midden en het begin aan te pakken. Als je daar de job beter maakt, heb je op het einde veel minder problemen. Voor ons is vooral de start een absolute prioriteit: het is een schande dat we zoveel jonge leerkrachten verliezen omdat we geen werkzekerheid kunnen bieden."
Kort na zijn aantreden besliste Pascal Smet dat een grootschalige hervorming van de loopbaan nodig was om problemen zoals het dreigende lerarentekort en de grote uitstroom van (jonge) leerkrachten aan te pakken. De vakbonden en koepels stemden ermee in om te praten over alles - ook over de vervroegde uitstapregelingen voor leerkrachten. De gesprekken werden goed zes maanden geleden opgestart en kabbelden sindsdien voort.
Tot de beslissing over de pensioenleeftijd van de regering-Di Rupo spaken in de wielen stak. Vlaanderen reageerde door tbs uit het debat te tillen en af te schaffen. Daar komen ze nu dus op terug. De partijen willen ten laatste bij de start van de zomervakantie landen en dat wordt een hele klus.
Nog los van de inhoudelijke knopen die doorgehakt moeten worden, weet niemand hoe groot de zak met geld zal zijn die Smet mee naar de onderhandelingstafel neemt. Het prijskaartje zal echter niet min zijn.
Uit een eerder document blijkt dat het debat allesomvattend is: ziekteverlof, zij-instromers, multidisciplinaire teams, minder papierwerk, professionalisering van de directeursfuncties: alles komt aan bod. De opvallendste denkpistes op een rij.
Om de taak van de leerkracht te verlichten en een individuelere aanpak mogelijk te maken wordt overwogen om onderwijsassistenten in het leven te roepen. Het is een systeem dat in Nederland al bestaat, maar dat erg kostelijk is. Daartegenover staat dat assistenten grotere klasgroepen mogelijk maken.
De taak van een leerkracht wordt nu uitgedrukt in het aantal lesuren. Dat varieert, afhankelijk van het niveau, van 20 tot 30 uur. Daarnaast doet een leerkracht nog heel wat andere dingen: voorbereiden, coördineren, activiteiten organiseren... Om dat ook te valideren zou er gesproken worden over een jaaropdracht waarbij leerkrachten in periodes dat ze het druk hebben met andere dingen eventueel even wat minder les zouden kunnen geven.
De vervangingspool bestond tussen 2000 en 2005 en zorgde ervoor dat beginnende leerkrachten een vast loon kregen terwijl ze van de ene interim-baan naar de andere gingen. Was er geen werk voor de klas, dan deden ze andere taken op school. Of de pool echt terugkeert, is de vraag maar er zou wel een systeem moeten komen dat evenveel werkzekerheid biedt.