Beeld houw bar

Dat is te groen. Het mag vooral niet te koud zijn." Kunstenaar Philip Metten zit naast fotograaf Jan Kempenaers voor een groot computerscherm. Ze bekijken de beelden die Kempenaers maakte van het omgebouwde café Homey. Af en toe mompelen ze wat tegen elkaar.

Metten houdt een vinger voor zijn oog. "Misschien moeten we dat onderste stukje er afknippen. En die lijn staat scheef." Ik zie het verschil niet. Metten: "Kijk goed, Jozefien. Mja, het is minimaal, maar recht is recht. Je voélt het verschil." Kempenaers bewerkt, Metten kijkt. Elke foto wordt onderworpen aan zijn nietsontziende oog. "Philip is een pietje-precies", zegt Kempenaers in een understatement van formaat.

Het boek moet de neerslag worden van de tijdelijke sculptuur. Metten: "Jan maakt de foto's, Joris Kritis doet de vormgeving. Het is boeiend om hun visie op mijn werk te krijgen: de blik van de fotograaf en de vormgever. Zo krijg ik een grotere afstand van mijn werk en kan ik er als toeschouwer naar kijken."

Bent u altijd zo perfectionistisch geweest?

"Ja. Als je een idee hebt, wil je dat zo goed en helder mogelijk in de wereld zetten. Het is alles of niks. Ofwel doe je iets goed, ofwel doe je het niet. Zo heb ik altijd over de dingen gedacht."

Toen ik artistiek directeur van Z33 Jan Boelen vroeg wat hij in uw werk apprecieert, antwoordde hij: 'een ambitie die voorbij het rationele gaat.'

"Oh, dat klinkt wel goed. Ja, je moet de toeschouwer iets geven. Een beeld uitwerken tot op het bot. Met mijn sculptuur wil ik nu bijvoorbeeld een andere wereld scheppen. Het café wordt bijna een cinemadecor. Bezoekers worden deel van de scenery, als acteurs op een set. Als je niét perfectionistisch bent, kun je die illusie niet scheppen."

Een week later sta ik samen met Philip Metten en zijn vriendin, kunstenares Eva De Leener, in zijn atelier. Een grote lege ruimte met kleine ramen. In deze ruimte legt Metten zijn archief aan dat de basis vormt voor zijn werk. Documentatiemateriaal van de klassieke en de moderne beeldhouwkunst. "Op een bepaald moment leek me dat een interessant uitgangspunt: de hele geschiedenis van de beeldhouwkunst in een blender gooien, daar tweedimensionale collages mee samenstellen en daarvan een ruimtelijk beeld maken. Recuperatie van de hele geschiedenis en daar eigen beelden mee maken.

"Ook cinema is altijd een grote inspiratiebron geweest. Jarenlang werkte ik in een drukke videotheek middenin de prostitutiebuurt van Antwerpen. Mijn idee was: een brug slaan tussen cinema en moderne beeldhouwkunst."

En dat hebt u gedaan in café Homey?

"Ik wilde al langer een sculptuur maken die functioneert als een bar. Daar bestaat een hele traditie in, kunstenaars die cafés ontwerpen, zoals de Kronenhalle in Zurich, of de bar van architect Adolf Loos in Wenen. Die American Bar van Adolf Loos ben ik speciaal gaan bekijken in Wenen. Dat was een héél grote inspiratiebron, daar binnen te zijn en die tijdloosheid te ervaren. Hij heeft die bar aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd, maar het voelt nog altijd superhedendaags aan. Ik kon bijna niet geloven dat hij al zo oud was.

"Daarna ben ik naar Tokio gegaan. Japanners hebben een goed gevoel voor verfijning en detail in gebouwen. Er zijn buurten waar je extreem hoge gebouwen hebt met allemaal piepkleine cafés in boven elkaar, elke bar met een eigen thema. De clash tussen Wenen en Tokio was mijn startpunt. Toen ik die twee reizen liet bezinken, werd het snel duidelijk wat ik wilde doen."

De mengeling van traditie en futurisme die je in de Loosbar terugvindt, zit in uw hele oeuvre. Uw werk doet tegelijk denken aan de klassieke oudheid én aan sciencefiction.

"Dat klopt, maar de term sciencefiction is zo determinerend, daar heb ik een probleem mee. Ik wil niet dat mensen aan Star Wars gaan denken bij mijn werk."

Ik dacht meer aan de dreigende sfeer van Blade Runner.

"Ja, zo komen we weer uit bij cinema. Die post-Apocalyptische cinema boeit me enorm: hoe ziet de wereld eruit na de apocalyps? Hier hangt een persoonlijk verhaal aan vast: als kind had ik nooit de intentie om kunstenaar te worden. Ik wilde archeoloog of antropoloog worden. De beelden uit de oudheid fascineerden me mateloos.

"Tegelijk voelde ik me van jongs af aan aangetrokken door cinema en dan vooral de post-Apocalyptische films. Tussen die twee gaapt een enorme kloof, want het ene gaat over een toekomstbeeld en het andere is een beeld van een ver mysterieus verleden. Mijn werk heb ik altijd op een tijdlijn tussen dat verleden en die toekomst gesitueerd. Ik balanceer tussen die twee polen."

Waar komt uw interesse voor post-Apocalyptische films vandaan?

"Ik hield vooral van de decors van eightiesfilms als Blade Runner of Terminator. De setting is zo interessant omdat er een onderkoelde agressie van uitgaat. Daar tegenover staan de beelden uit de oudheid die een enorme rust en contemplatie uitstralen. Die dubbelheid is boeiend. Die twee plak ik bijna als een visuele collage aan elkaar. Dat levert voor mij een heel interessant beeld op: eeuwenoude rust versus snelle in-your-face-agressie.

Blijkbaar merken mensen wel dat cinema een inspiratiebron is. Iemand vroeg me of ik het café had ontworpen nadat ik Only God Forgives had gezien. Een mooi compliment, maar het is niet zo."

In die film zit een broeierige sfeer die ik ook in uw bar voel.

"Absoluut. Ik ben een aantal keer in Bangkok geweest, waar die film is opgenomen. Daar heb je dat ook, dat broeierige. Ik hou van grootsteden zoals Bangkok of Tokio. Mij zal je niet snel in de natuur aantreffen. Geen boswandeling. De stedelijke context is veel boeiender. Zeker Aziatische steden, omdat dat ruimtelijke collages zijn.

"Ik hou ook van transitzones, zoals luchthavens of liften. In-betweenzones. Je zit tussen twee verschillende plekken in. Dat gevoel wilde ik oproepen in mijn bar. Een onbestemde zone die afgeknipt is van de buitenwereld."

Uw inspiratie komt uit de architectuur, beeldhouwkunst, cinema én uit uw reizen. Klikken die puzzelstukjes vanzelf in elkaar?

"Ja. Het berust op toeval. Volgens mij is de sleutel: een zo open en onbevooroordeeld mogelijke blik hebben op de realiteit. Als je die hebt, rijgen de kantelmomenten zich vanzelf aan elkaar."

Permanent sleutelmomenten voelen? Dat lijkt vermoeiend.

"Het lijkt me eerder vermoeiend als er niets meer gebeurt, als er stagnatie is. Gelukkig heb ik dat nog nooit meegemaakt. De dag waarop ik mij ga vervelen moet ik nog meemaken."

De sculptuur van Philip Metten in café Homey is nog te zien tot 1 maart, elke dag vanaf 17u, Sint-Paulusplaats 25. happybirthdaydearacademy.be