Extra subsidies nodig voor fusie opera en ballet

In januari 2014 moeten de Vlaamse Opera en het Koninklijk Ballet van Vlaanderen samensmelten tot één instelling. Dat heeft al veel voeten in de aarde gehad; het leidde zelfs tot het ontslag van balletdirectrice Kathryn Bennetts. Nu Dominique Savelkoul, de transitiemanager die in opdracht van minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) een scenario voor de fusie moest uittekenen, haar eindrapport klaar heeft, blijkt hoe zeer het dat in de toekomst nog zal hebben.

Savelkoul stelde onder meer een organigram met een driekoppige directie op voor het fusiebedrijf. Een nieuw aan te stellen algemeen directeur zou primus inter pares moeten worden. Hij zou verantwoordelijk zijn voor de langetermijnplanning en de ondersteunende diensten en tot voorzitter van het directiecomité worden benoemd. De publicatie van de vacature voor die functie zorgde al meteen voor commotie bij opera en ballet. Ten laatste midden 2013 zou iemand gevonden moeten zijn. De artistieke directeurs - Aviel Cahn voor de opera en Assis Carreiro voor het ballet - staan in voor de voorstellingen en de dagelijkse planning.

'Grimmig plaatje'

Hoewel die structuur bij sommige betrokkenen nog steeds moeilijk ligt, roept vooral het kostenplaatje dat Savelkoul schetst, vragen op. Zo berekende zij dat "men mits extreme inspanningen vanuit Opera en Ballet en mits goede wil vanuit de verschillende overheden, het verlies kan beperken tot een recurrent/structureel tekort van ongeveer 550.000 euro per jaar (gemiddelde over de periode 2014-2018)". Daarom dringen zich "moedige (ook politieke) keuzes op korte termijn" op "om beide instellingen uit het slop te halen". Haar conclusie, zwart op wit? "Een extra 550.000 euro aan subsidies per jaar maakt daar deel van uit."

Als het budget zo onzeker oogt, wat is dan precies de meerwaarde van een fusie? Volgens Savelkoul zou "het plaatje" er zonder fusie "best wel grimmig" uitzien en het kostenplaatje misschien wel desastreus. Voor het Ballet zou het volgens haar "het einde" kunnen betekenen en de Opera zou "waarschijnlijk verder wegglijden naar een provinciaal gebeuren".

Dat beide instellingen hun infrastructuur zouden kunnen delen en de operahuizen in Gent en Antwerpen een podium zouden kunnen bieden aan het ballet: dat is volgens de transitiemanager de absolute meerwaarde van een eenmaking. Zelf spreekt ze er duidelijk haar voorkeur voor uit om het operahuis in Gent te verlaten. Dit op voorwaarde dat ballet en opera er bevoorrechte partner blijven en een minimum aantal dagen per jaar krijgen om er op te treden.

766.000 euro

Volgens vakbondsman Servaas Le Compte, algemeen sectorverantwoordelijke ACV-Transcom Cultuur, echter zal de fusie sowieso samengaan met een "zeer grote meerkost". "Hr-dienstverlener SD Worx stelde op een gegeven moment dat het 766.000 euro zou kosten. De instellingen zelf stellen dat dit een grote onderschatting is en dat de kost nog veel hoger zal zijn." Ook Bart Caron (Groen!), ondervoorzitter van de Commissie Cultuur in het Vlaams Parlement, vraagt zich nu af "of een fusie wel nodig is. Het rapport van mevrouw Savelkoul - een bijzonder degelijk document trouwens - toont in se aan dat er voor een samensmelting een bijzonder lang traject zal moeten worden afgelegd met een onzekere uitkomst."

Het rapport van de transitiemanager wordt overmorgen tijdens een hoorzitting besproken in de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement. In maart komt de eengemaakte raad van bestuur van opera en ballet samen om haar opmerkingen en bekommernissen te bundelen en nadien te bezorgen aan minister van Cultuur Joke Schauvliege. Wanneer precies echter de raad van bestuur knopen zal doorhakken en wanneer de Vlaamse regering die beslissingen zal kunnen bekrachtigen, is niet duidelijk.