De vage jeugd van tegenwoordig
Je hoeft echt geen 25 te zijn om je te ergeren aan het zoveelste onderzoek ter zake
Beste Max Neetens,
dat was een mooie brief van jou, gisteren op deze pagina (Generatie burgertrut, DM 1/4). Herkenbaar ook. Want nee, je hoeft echt geen 25 te zijn om je te ergeren aan het zoveelste onderzoek dat ons erop wijst wat er allemaal mis is met de jeugd van tegenwoordig (DM 31/3).
De monitor van het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) vertelde ons maandag dat de jeugd van nu bang, braaf en onzeker is. De bijbehorende uitleg klonk nog best aannemelijk. Crisis, moord en doodslag en klimaatverandering, je zou als mens - jong of oud - van veel minder doodsbang en fundamenteel onzeker worden.
Meteen al een stuk minder aannemelijk is dan de stelling dat diezelfde jeugd ook "best gelukkig" is.
Bang en onzeker, en tegelijk "best gelukkig"? Moeten we uit dit onderzoek dan niet besluiten dat onze jeugd in de eerste plaats schizofreen is?
Nee natuurlijk niet. Misschien eerder nog dan over onze jeugd, zouden deze resultaten ons moeten doen nadenken over de inflatie van dit soort onderzoek, en wat er nu precies de finaliteit van is.
Een goed jaar geleden nog stond in de Volkskrant dat een grootschalig onderzoek had blootgelegd dat de jeugd van tegenwoordig "zelfverzekerd" is, in die mate zelfs dat ze lijdt aan "een lichte vorm van zelfoverschatting". Dezelfde krant meldde een paar maanden later dat twintigers van tegenwoordig gekweld worden door "te veel onzekerheden".
Vager beeld
Onzeker? Te zelfzeker? Gelukkig, of toch vooral bang? Paradoxaal genoeg hebben al die studies het beeld dat we van onze jeugd hebben alleen maar vager gemaakt. En gesteld dat er nog iemand zou zijn die het heel precies weet, dan blijft het onduidelijk wat die iemand met die wetenschap precies moet aanvangen.
Minister van Jeugd Pascal Smet (sp.a) verklaarde in deze krant dat de monitor van het JOP hem had geleerd dat "de problematisering van onze jeugd" moet ophouden. Psychiater Dirk De Wachter liet net het omgekeerde noteren. "We moeten dit voldoende durven te problematiseren."
Wellicht hebben zowel Smet als De Wachter gelijk. Smet slaat de plank niet mis als hij zegt dat het onderzoek van JOP leert dat de meeste kinderen in Vlaanderen best gelukkig zijn, zich redelijk veilig voelen en een normaal sociaal leven leiden.
Tegelijk heeft De Wachter zeker geen ongelijk als hij zegt dat dit soort relativeringen ons niet blind mag maken voor reële problemen.
Maar of we de monitor van het JOP nu echt nodig hadden om tot zo veel wijsheid te komen?
Bewijs van eigen gelijk
Beste Max, tot u schrijft iemand die 13 was in 1984. Ook dat was een tijd van crisis en werkloosheid. Van klimaatverandering was nog nauwelijks sprake, maar wij hadden wel een Koude Oorlog en zure regen. Gsm's hadden we uiteraard nog niet, maar wees gerust: ook wij wisten heel goed hoe we op een zo hersenloos mogelijke wijze zo veel mogelijk tijd moesten verknallen.
Wat voor een jeugd dat was, de jeugd waar ik ooit toe behoorde? Geen idee. Bij mijn weten heeft ze nooit een naam gekregen.
Al lijkt ze wel verdacht sterk op de huidige. Soms waren wij bang, niet zelden onzeker, maar evengoed waren er momenten van zelfoverschatting en intens geluk. En ja, ook over ons werd destijds veel geklaagd.
Niks nieuws onder de zon dus, al hadden we het op één punt misschien inderdaad wel beter. Er verschenen in die dagen nog niet om de haverklap onderzoeksresultaten waarmee ieder zijn eigen gelijk kon bewijzen.