Objectief verloren

Maandagochtend rinkelt de telefoon van Hendrik Vuye. Op het scherm verschijnt de naam van Bart De Wever. Zijn boodschap: je moet straks niet naar het partijbureau komen. Veel meer woorden maakt de partijvoorzitter er niet aan vuil, dat hoeft ook niet. Twee jaar nadat hij de overstap maakte van de universiteit naar het parlement zit de politieke carrière van Vuye er al op.

Vuye, professor staatsrecht en overtuigd flamingant, belandt na de verkiezingen van 2014 in de Kamer als fractieleider bij N-VA. Een positie waarvoor hij constant vergaderingen moet afdweilen en ego's binnen de partij moet verzoenen. Een rol die hem niet ligt. Daarvoor is hij te veel professor, te weinig politicus. Vuye is niet bepaald een peoplemanager, en beheerst ook de communicatieve finesses van de Wetstraat-stolp niet helemaal.

In januari wordt Vuye niet al te elegant opzij geschoven en komt hij samen met Kamerlid Veerle Wouters aan het hoofd van Objectief V, de nieuwe communautaire denktank van de N-VA. Een rol die hem moet liggen, want Vuye is dé autoriteit op het vlak van staatshervormingen. Zo sust de partij meteen de opstekende onvrede in de Vlaamse Beweging over de communautaire stilstand die N-VA in de federale regering mee gestalte geeft.

In zijn communautaire analyse is Vuye bikkelhard. Dat blijkt zaterdag nog maar eens wanneer hij in deze krant reageert op het feit dat voor De Wever een nieuwe staatshervorming geen must is (DM 17/9). "Voor mij is het totaal ondenkbaar dat de N-VA naar de kiezer trekt zonder communautaire ambitie. Anders zal het zonder mij en Veerle zijn", aldus Vuye. "En met ons ook een groot deel van de achterban." Zijn waarschuwing: zonder staatshervorming zijn we weg en nemen we een deel van de partij mee.

Als De Wever zaterdagochtend de krant openslaat, wordt het hem rood voor de ogen. De nieuwssites hebben het interview van Vuye en Wouters al opgepikt. Dissidentie binnen N-VA, luidt de analyse, terwijl de voorzitter nog maar net discipline had gevraagd. De Wever, razend door de soloslim van zijn leden, hangt met verschillende partijtoppers aan de telefoon. Ook bij Vuye staat de telefoon roodgloeiend. Hij krijgt felicitaties omdat hij openlijk de waarheid durft te zeggen. Anderen noemen hem een ruziestoker die de partij kapotmaakt.

Roepen en tieren

De komende 24 uur doet De Wever er alles aan om de crisis te bezweren. 's Middags staat hij op de Haven Run in Antwerpen, maar zijn gedachten zijn elders. Live voor de camera's van het middagjournaal fluit hij Vuye en Wouters terug. "Ik heb al eerder gezegd dat dit moet ophouden, maar ik ben blijkbaar niet duidelijk genoeg geweest", zegt De Wever, zichtbaar geïrriteerd door de zoveelste rel in de media. "Ik gooi nooit interne discussies op straat. De wereld zou er beter uitzien mochten meer mensen dat doen."

Om de puntjes op de i te zetten, stuurt De Wever zijn luitenant naar De zevende dag: Peter De Roover, opvolger van Vuye als fractieleider en diens vroegere kameraad maar rivaal sinds ze samen in de Kamer zitten. Als de voormalige voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging gaat hij er in debat met de huidige voorzitter Bart De Valck. Tot ieders verbazing is De Roover niet uitgestuurd om de Vlaamse achterban te sussen. In plaats daarvan haalt hij zwaar uit naar zijn eigen beweging. "Wie zich vandaag wil voeden aan de ideeën van de Vlaamse Volksbeweging, dreigt om te komen van de honger", sneert De Roover. De vernederende taal gaat veel Vlaamse Bewegers recht naar het hart. Zeker omdat De Roover zelf lang hun voorzitter was.

Ietwat onwennig waren De Roover en De Valck elkaar 's ochtends al tegen het lijf gelopen op de parking van de Ikea in Brussel. Daar nemen ze elk afzonderlijk een taxi naar het VRT-gebouw, dat wegens autoloze zondag niet bereikbaar is met de auto. De Valck probeert De Roover te spreken op de parking, maar die weigert. Enkele uren later, wanneer ze uit de studio wandelen, komt het wel tot een confrontatie in de foyer van de VRT. Bij de koffie wordt geroepen en getierd. Volgens ooggetuigen scheelt het niet veel of de twee gaan op de vuist. N-VA-Kamerlid Zuhal Demir, die toevallig aanwezig is voor een ander debat, komt tussenbeide.

Hardhandige aanpak

Het incident typeert hoe gevoelig de communautaire discussie ligt binnen N-VA. Als de partijleden maandagochtend aankomen op het partijbureau, gaan ze binnen langs de achterkant om de pers te mijden. Drie kwartier lang spreken ze over de zaak-Vuye. Uiteindelijk komt Bart De Wever naar buiten met een droge mededeling: "Het partijbestuur heeft beslist om de bijzondere opdracht van hen op te schorten. Derhalve worden ze ook niet meer uitgenodigd voor het partijbestuur of het dagelijks bestuur."

De Wever laat dan wel uitschijnen dat de beslissing door de basis van de partij is genomen, maar zijn telefoontje naar Vuye om weg te blijven van het partijbureau toont aan dat de partijtop zijn beslissing al had genomen. Met de schorsing van Vuye en Wouters wil De Wever een voorbeeld stellen: dissidentie wordt niet getolereerd. Niet zozeer hun flamingante mening wordt hen aangewreven, wel de beslissing om achter de rug van de partijleiding uit te halen naar de inhoudelijke koers. Terwijl ze in januari nog een speciaal podium kregen. "Ze spuwen op de rest van de partij."

En Vuye had al zo weinig vrienden over. Volgens collega's werpt hij zich op als boegbeeld van de flaminganten. Zowel Vuye als Wouters vinden dat partijgenoten slaafs achter het politieke genie van De Wever lopen. Dat wordt hen niet in dank afgenomen. Toch zeker niet door toonaangevende partijgenoten zoals Theo Francken of Jan Jambon: flamingant maar loyaal aan de partij en haar leider. Zij vinden vooral Vuye vooral arrogant.

"Je hebt een probleem en dat probleem moet opgelost worden", analyseert De Wever als hij amper twee uur na het partijbureau een spelletje tennis speelt met David Goffin om het Antwerpse ATP-tornooi te promoten. Of het probleem is opgelost, valt echter te betwijfelen.

En Vuye en Wouters zelf? Als zij vandaag ontslag nemen, áls, dan komen zij misschien als winnaar uit dit verhaal. Ondanks het einde van hun politieke carrière slagen zij er namelijk in om te realiseren wat via Objectief V misschien nooit of veel moeilijker was gelukt: de communautaire discussie bij N-VA weer op gang trekken.