Sociologe Melinda Mills: 'Bezuinigen op kinderopvang raakt hele maatschappij'
In landen waar veel kinderopvang is voorzien, krijgen vrouwen vaker kinderen. Waar ze dat niet doen, kampen ze later vaker met depressies. 'De middengroep in onze maatschappij ziet hoe duur een kind is en maakt de rekensom', stelt sociologe Melinda Mills
Minder baby's, ongewenste kinderloosheid, hogere zorgkosten en langer doorwerken. Dat krijg je als een land te weinig kinderopvang heeft, stelt de Groningse hoogleraar sociologie Melinda Mills (42). Ze maakte een inventarisatie van internationaal onderzoek naar vruchtbaarheidscijfers.
Wie een kind wil, laat dat toch niet afketsen op geld?
Mills: "Dat gebeurt wel degelijk. Vooral bij vrouwen die carrière willen maken en door de discussies over de kinderopvang beslissen dat werk en zorg niet te combineren zijn. Maar voor de meeste ouders zal het veel minder weloverwogen gaan. Zij krijgen van de overheid het signaal dat een kind duur is. Daarom besluiten ze nog maar even te wachten met de eerste zwangerschap.
"Uitstelgedrag leidt uiteindelijk ook tot minder kinderen, want vrouwen worden na hun dertigste snel minder vruchtbaar. Het gaat dan niet alleen om het eerste kind, maar ook om mensen die er eigenlijk nog wel een bij zouden willen hebben. Daar zijn ze dan te oud voor."
Voor welke bevolkingsgroepen gaat dit verhaal vooral op?
"Als de kinderopvang veel duurder wordt, zullen vrouwen die weinig verdienen, overwegen te stoppen met werken. De rijke gezinnen wachten nu vaak lang met het krijgen van kinderen, maar na de eerste zwangerschap volgen er vaak zeer snel nog twee. Die trend zal zich naar verwachting doorzetten bij bezuinigingen. Eerst de carrière op de rails en dan twee of drie kinderen.
"De groep die financiële argumenten het sterkst laat meespelen bij het aantal kinderen, is waarschijnlijk de middengroep. Zij zien hoe duur een kind is en maken de rekensom."
Waarom zou een overheid zich iets van kinderloosheid moeten aantrekken?
"Ongewenste kinderloosheid is een groot persoonlijk drama. Vrouwen die eigenlijk graag kinderen hadden gewild, krijgen op middelbare leeftijd vaak last van depressies. Het recht op het krijgen van kinderen is door de VN erkend.
"Daarnaast is het goed te beseffen dat er extra kosten verbonden zijn aan de bezuiniging op de kinderopvang. Als vrouwen op latere leeftijd kinderen krijgen, zullen ze meer medische kosten hebben. Vruchtbaarheidsbehandelingen zijn erg duur. Bij zwangerschap is er een grotere kans op complicaties. En oudere moeders hebben een verhoogde kans op borstkanker.
"Ten slotte heeft een lager geboortecijfer ook consequenties voor de arbeidsmarkt. Kijk maar naar de problemen die er nu in heel Europa zijn met het verhogen van pensioenleeftijden. Hoe minder jongeren er geboren worden, hoe langer we met zijn allen moeten doorwerken. Dat heeft dus ook een prijs."