Wiet kopen na de wietpas: oog in oog met de drugshond

Voor de deur van de coffeeshop Easy Going in Maastricht was het gisteren gezellig druk. Welkom geheten door een walm van cannabis hadden journalisten, sympathisanten en klanten uit alle windstreken er zich verenigd om getuige te zijn van het openlijk verzet tegen de invoering van de wietpas.

Met die wietpas in Nederlandse grensplaatsen moet er een einde komen aan de verkoop van cannabis aan buitenlanders. Doel van de maatregel is de overlast in de grensstreek te beperken, al geloven de uitbaters van de gedupeerde coffeeshops dat de pas de overlast net zal vergroten.

Een van die uitbaters is Marc Josemans, eigenaar van de Easy Going, tevens voorzitter van de Vereniging Officiële Coffeeshops. Josemans had al op voorhand verklaard dat hij de nieuwe wet aan zijn laars zou lappen. En de man hield woord. Om elf uur en onder belangstelling van de internationale pers opende hij gisteren de deuren van zijn shop. En jawel, ook buitenlanders mochten erin, wietpas of geen wietpas.

Waarschuwing

Lang zou het niet duren of de Easy Going kreeg bezoek van de plaatselijke politie. Uitbater Josemans kwam er voorlopig nog van af met een schriftelijke waarschuwing. "Maar morgen (vandaag, jdp) komt de politie terug", aldus Josemans. "En dan zullen ze de zaak hier ongetwijfeld sluiten."

Uit protest tegen de wietpas hadden alle andere coffeeshops in Maastricht de deuren gisteren al gesloten. Protest dat niet hoeft te verbazen Voor de plaatselijke coffeeshopsector betekent de nieuwe wet niets minder dan een ramp. Naar schatting 90 procent van de klanten komt hier uit het buitenland. Alleen al in Maastricht zou ongeveer driekwart van de ongeveer 450 banen in deze sector op de tocht staan. "Maar dat is niet eens mijn grootste bekommernis", zegt Josemans. "Als ik moet sluiten, dan is dat maar zo. Liever dat dan een zaak openhouden die de klanten discrimineert. Want dat is wat de wietpas doet. Door die pas hebben voortaan alleen Nederlanders nog het recht om cannabis in een veilige omgeving te gebruiken. Pure discriminatie is dat, en afgaande op de massale aanwezigheid van de buitenlandse pers hier heeft ook de rest van Europa dat begrepen."

Een bergje wiet

Of de buitenlandse pers even binnen mocht, voor nog een allerlaatste zakje min of meer legale wiet? Het mocht. Terwijl we onze aankopen doen, vertelt de verkoper dat het drukke dagen zijn geweest. Het bericht dat het feest vanaf 1 mei voorbij zou zijn, had voor een massale toeloop gezorgd. "De mensen stonden hier rijendik aan te schuiven."

Vandaag is de drukte al wat minder groot. Het cliënteel blijkt vooral te bestaan uit sympathisanten van de Easy Going. Zo bijvoorbeeld een man die zich Piefke noemt, een Vlaming die in Eupen woont. Gezeten voor een niet onaanzienlijke berg wiet vertelt hij hoe hij al twintig jaar klant is bij deze shop. Piefke heeft de wiet nodig, zegt hij. "Ik ben een ruglijder. En ik kamp met posttraumatische stress. U moet weten: ik heb vroeger als spoedverpleger gewerkt. Ik heb dode kinderen in mijn armen gedragen, mensen zonder benen van de spoorweg moeten halen. Dat zijn beelden die je nooit meer loslaten."

Wiet helpt hem naar eigen zeggen om de pijn te onderdrukken. Zijn fysieke pijn, maar ook zijn mentale. Niettemin maakt de Belg zich over de invoering van de wietpas weinig zorgen. "Ik heb eerder al mijn voorzorgen genomen", zegt hij. "Ik ben hier vandaag in de eerste plaats uit protest, en natuurlijk ook uit sympathie voor Marc Josemans."

Uitbater Josemans wordt hier vandaag als een verzetsheld gevierd, ook door mensen van wie je het niet meteen zou verwachten. Zo is ook Hans van Duijn, de oud-voorzitter van de Nederlandse politiebond, vandaag naar de Easy Going afgezakt. Hij vertelt aan iedereen die het horen wil dat een fors drugsbeleid geen enkele zin heeft. "Alle onderzoeken tonen aan dat zo'n beleid het gebruik niet doet afnemen." De invoering van de wietpas zal volgens hem maar één effect hebben. "De handel zal verschuiven van de legaliteit naar de illegaliteit."

Volgens Josemans is het trouwens nu al zover. "De stad Maastricht heeft voorlichtingsfolders laten maken, om de mensen te informeren over het nieuwe beleid. Ik heb gemerkt dat die folders al gebruikt worden door de straatdealers, om aan ronddwalende toeristen te zeggen dat ze alleen nog bij hen kunnen kopen."

Als we terug naar onze auto wandelen, komen we twee van die straatdealers tegen. Dat die dealers de invoering van de wietpas niet betreuren, wordt snel duidelijk. Als we vragen of hun wiet duurder is dan die van de coffeeshop om de hoek, toveren ze hun breedste glimlach op hun gezicht. "Buitenlanders mogen niet meer binnen in de coffeeshops, meneer." Waarna ze ons hun koopwaar tonen.

Wij laten de jongens voor wat we zijn, onze buit is immers binnen. Tevreden rijden we de grens over, maar die tevredenheid slaat om in lichte paniek als we aan de oprit Riemst/Bilzen op een indrukwekkende politiemacht stoten. Of we gedronken hebben? En of we 'iets' gekocht hebben? "Nee", zeggen we, een leugen die we volhouden tot we de tandjes van de drugshond zien glimmen. Braaf leveren we onze buit in. Terwijl we een stevige fouillering ondergaan en de hond een wandelingetje maakt door onze auto, krijgen we te horen dat we ons niet al te veel zorgen moeten maken. "Dat moet u pas doen als u hier nog een keer of tien wordt betrapt."