Antwerpse N-VA schoffeert stadsdichters
De Antwerpse N-VA staat opnieuw op de tenen van de cultuursector. Daags voor Gedichtendag vertelde hun fractieleider André Gantman in een interview dat hij de stadsdichters wil afschaffen. Na protest van cultuurschepen Heylen (CD&V) trekt hij zijn woorden in, maar de schade is toegebracht.
Tien jaar geleden werd Tom Lanoye de eerste stadsdichter van 't Stad, waarna onder meer Bart Moeyaert, Peter Holvoet-Hanssen en Joke van Leeuwen de pen overnamen. In een interview met Gazet van Antwerpen zegt Gantman echter dat de huidige stadsdichter, Bernard Dewulf, de laatste wordt als het van N-VA afhangt.
"Men moet beseffen dat integratie staat of valt met de kennis van taal", aldus Gantman in het artikel. "Ik zou graag hebben dat schrijvers, die te pas en te onpas zeggen wat zou moeten gebeuren, op het terrein contact zouden hebben met de nieuwkomers. Dat zij hen laten kennismaken met de betekenis van Vlaamse literatuur. Niet alleen tonen zij op die manier hun respect voor nieuwkomers, het zorgt ervoor dat die nieuwkomers ook respect hebben voor de maatschappij waarin ze terechtkomen."
En vervolgens: "Schaf het stadsdichterschap af en engageer deze schrijvers om nieuw inzicht te geven in de geschiedenis van de Vlaamse literatuur, in wat zij nu schrijven. Ik kan mij niet inbeelden dat zij op zo'n voorstel negatief zouden reageren."
Gisteravondtrok Gantman zijn uitspraken in. Na stevig protest van gewezen stadsdichters en van de coalitiegenoten op 't Schoon Verdiep. "Ik heb nooit bedoeld dat de stadsdichters meteen aan de deur moeten. Ik ben niet correct geciteerd. Al blijf ik wel achter mijn punt staan dat taalintegratie belangrijker is dan de benoeming van een stadsdichter. En dat we misschien hun takenpakket moeten herbekijken."
Verzenburgemeester
De poëziewereld reageert misnoegd. "Ik vind dat een stadsdichter noodzakelijk is voor een kosmopolitische stad", zegt Bart Moeyaert, de 'verzenburgemeester' tussen 2006 en 2007. "De Antwerpenaren hebben nood aan een apolitieke stem, die alle goede en slechte dingen kan weergeven. Een stadsgedicht maakt ook deel uit van de stad (gedichten van Moeyaert sieren vandaag de gevels van onder meer het FelixArchief en de Stadsschouwburg, JVH). Het is toch fantastisch dat iemand die niet of weinig met poëzie in aanraking komt, bijna per ongeluk een paar dichtregels in de stad oppikt."
Een stadsdichter is geen leraar, vervolgt Moeyaert. "Ik denk dan terug aan mijn schooltijd, toen poëzie ook wel eens werd misbruikt voor een grammaticalesje of voor zinsontleding. Als je dat doet, maak je de letteren klein. Sterker nog: je beledigt ze."
Peter Holvoet-Hanssen, de stadsdichter tussen 2010 en 2012, gaat nog een stap verder. "Dit is een zware belediging. N-VA maakt zijn huiswerk niet. Ik probeerde tijdens mijn twee jaar net de integratie te bevorderen. Van iedereen trouwens, niet alleen de nieuwkomers. Dat is vakjesdenken waar ik niet aan deelneem. Ik geloof in de slogan ''t Stad is van iedereen'. Anderzijds moet een stadsdichter ook geen leraar zijn. Poëzie is vrijheid. Maar N-VA wil blijkbaar dichters en eigenlijk de hele cultuursector in de pas dwingen. Of is dit dan de tering naar de nering zetten? Dat zou absurd zijn, want Antwerpen is een poëziestad waar mensen tot in Amsterdam jaloers op blijven."
N-VA krijgt eveneens tegenwind uit politieke hoek, namelijk van cultuurschepen Philip Heylen. Die wordt de pas afgesneden en is daar niet blij mee. "Gantman sprak als fractieleider van zijn eigen partij. Voor mij staan de stadsdichters niet ter discussie. Zij hebben onze stad veel gegeven. Er staat ook niets over een afschaffing in het bestuursakkoord. Ik heb Gantman zelf opgebeld en mijn standpunt verduidelijkt."
Pijnlijke timing
Hetzelfde verhaal op het kabinet van burgemeester Bart De Wever (N-VA). "De fractieleider sprak niet voor het stadsbestuur. Er ligt vandaag geen enkele beslissing over de stadsdichters op tafel. En het is ook absoluut geen prioriteit voor ons."
De timing van Gantman maken zijn slipper extra opmerkelijk. Om niet te zeggen pijnlijk. Vandaag is het Gedichtendag, het jaarlijkse poëziefeest. De Gedichtendag is daarnaast de start van de eerste Poëzieweek, die loopt tot 7 februari. In heel Vlaanderen en Nederland vinden allerlei activiteiten plaats. In Antwerpen wordt de Botanische tuin omgedoopt tot Tuin der Poëten. Holvoet-Hanssen en Heylen gaan het lintje knippen.
De schepen probeert alvast de brokken te lijmen. Hij schreefzelfs een Ode aan de Stadsdichters en zal die vanmiddag voordragen in het park. Heylen wil op die manier een openlijke oorlog met de cultuursector vermijden. Die reageerde al woedend nadat De Wever in december het voorstel van enkele culturele zwaargewichten afschoot om het Pieter De Coninckplein te herdopen tot het Herman de Coninckplein. "Het meest idiote voorstel in jaren", benadrukte De Wever toen.