Regering zonder N-VA kost Franstaligen extra toegevingen
Onderhandelaar Wouter Beke (CD&V) brengt morgen voor de eerste keer verslag uit bij de koning, maar het zal bepaald geen blijde boodschap zijn. Op het einde van de week geeft hij ook de andere zes partijvoorzitters een stand van zaken van de gesprekken met de twee grote tenoren.
Koninklijk onderhandelaar Beke rondde gisteren zijn eerste onderhandelingsronde af. Hij overliep met Bart De Wever (N-VA) en Elio Di Rupo (PS) welke voorstellen er de voorbije negen maanden op tafel lagen over de regionalisering van justitie en de politieke vernieuwing. Het trio maakte, net als over de andere thema’s die vorige week al de revue passeerden, een lijst van alle knelpunten. “Die lijst moet ondertussen gigantische proporties hebben aangenomen”, vermoedt een van de andere voorziters, die afgelopen weekend een summiere update kreeg van Beke.
Veel wijzer zijn de zes partijleiders niet geworden. Beke verzekerde hen dat hij alleen over inhoud praat, de publieke verklaringen van onder anderen Jan Jambon (N-VA) en Di Rupo hebben geen weerslag op de gesprekken. Meer zelfs, ze zijn niet eens ter sprake gekomen. “Een beetje surrealistisch”, vindt een voorzitter. “De N-VA lanceert aanval na deadline om de eigen exit voor te bereiden, de PS verroert geen vin tot de Vlaams-nationalisten de eer aan zichzelf houden. Maar De Wever en Di Rupo praten beleefd verder alsof al die verklaringen totaal los staan van de regeringsvorming. Beke wil de as herstellen tussen twee partijen die eigenlijk niet eens meer samen willen regeren. Dan ben je bezig met virtuele onderhandelingen.”
De N-VA probeert de druk te verschuiven naar de andere Vlaamse partijen, hun geprefereerde partners CD&V en Open Vld op kop. “Wij hebben duidelijk gemaakt dat wat nu op tafel ligt onvoldoende is voor ons om in een regering te stappen, we vertelden daarmee niets nieuws. De vraag is nu vooral of het voor de christendemocraten en de liberalen wel genoeg is.”
Op de partijbureaus van de Vlaamse formaties klonk het gisteren haast unisono dat de Franstaligen er wel heel erg gemakkelijk van uitgaan dat de Vlamingen op het einde van de rit braafjes meestappen in een regering zonder de N-VA. Niemand zegt nog per definitie nee, dat is al een evolutie op zich, maar Di Rupo en de anderen gaan wel een prijs moeten betalen. Alle Vlaamse partijen beschouwen de nota-Vande Lanotte als het minimumbod, voor CD&V - dat het werkstuk eerst afknalde - en Open Vld moet er nog iets bijkomen. “Voor een ministaatshervorming gaan we het niet doen, dan rollen we de rode loper uit voor de N-VA”, klinkt het ook bij de sp.a. De Wever vraagt niet liever, dat gaan we dus niet doen. De Franstaligen zullen over de brug moeten komen. Als ze nog willen afdingen op de nota-Vande Lanotte gaan ze geen enkele Vlaamse partij kunnen overtuigen.”
Beke trekt morgen naar het paleis voor een tussentijds verslag bij de koning, eerst bekijkt hij nog met De Wever en Di Rupo of hij enige vooruitgang kan melden aan de koning. Voor een synthesenota is het nog te vroeg, die volgt waarschijnlijk na een tweede gespreksronde. Donderdag en vrijdag licht Beke de zes andere voorzitters in, maar die vermoeden dat het bij een briefing blijft vooraleer de onderhandelaar opnieuw met de kopmannen van N-VA en PS aan tafel gaat zitten. Bij CD&V laten ze nog niet in hun kaarten kijken, ook De Wever en Di Rupo moeten betrokken worden bij de opmaak van de planning, maar benadrukken ze wel dat Beke geen coalitiekeuzes maakt. “Hij bereidt een communautair akkoord voor, dat is zijn opdracht. Het is niet aan hem om te bepalen welke partijen wel en niet mee mogen regeren.”
Als een regering zonder N-VA dichterbij komt, kan de onderhandelaar iedereen trouwens het best aan boord houden. Een klassieke tripartite heeft geen meerderheid aan Vlaamse kant. Om de bijzonder wetten te stemmen die een staatshervorming mogelijk maken, is Groen! mathematisch onmisbaar.