Elysée bereidt stoelendans voor

Een verrassing is het vertrek van Fabius (69) niet: als minister van Buitenlandse Zaken draaide hij al mee sinds het aantreden van François Hollande in 2012, in de traditie van de Vijfde Republiek een eeuwigheid. Bovendien zette Fabius afgelopen december de kroon op het werk en kreeg hij de aartsmoeilijke VN-klimaattop voor elkaar die onder zijn impuls in een globaal akkoord uitmondde. Ten slotte was Fabius zelf vragende partij voor een nieuw ambt: dat van voorzitter van de Conseil Constitutionnel, Frankrijks Grondwettelijke Raad.

Hollande droeg Fabius gistermiddag voor ter opvolging van de net gepensioneerde Jean-Louis Debré. Prompt weet de president zich verzekerd van een trouwe bondgenoot op een plek waar het warm kan worden. Immers, als het controversiële wetsvoorstel tot intrekking van de Franse nationaliteit wordt goedgekeurd - een antiterreurmaatregel die laatst minister van Justitie Christiane Taubira al tot ontslag dreef - mogen Fabius en zijn Wijzen de grondwettelijkheid ervan verifiëren.

Fabius' vertrek uit de regering is de tweede ronde in een stoelendans die Taubira had ingezet. Met haar stapte het laatste klassiek linkse zwaargewicht op uit het al bij al sociaal-liberale kabinet van premier Manuel Valls.

Taubira had zelf al meermaals aangegeven dat wat haar betreft de maat vol was. Hoe verwacht haar afscheid echter ook was, voor Hollande bracht het een politieke kostprijs mee. Het staatshoofd heeft nog altijd zijn droom niet opgeborgen om in 2017 herkozen te worden en wil liefst linkse eenheid in de rangen zien - lees: figuren aantrekken die zijn gehekelde herstelbeleid verteerbaar maken voor rood en groen, en die dat op de koop toe nog eens doen zonder koerswijziging ten gronde.

Is Taubira inmiddels opgevolgd door de grijze PS'er Jean-Jacques Urvoas, die de intrekking van het staatsburgerschap wél voorstaat, dan blijft het uitkijken naar wie op Quai d'Orsay zijn intrek neemt, zoals Buitenlandse Zaken gemeenzaam wordt genoemd. Wie Fabius' portefeuille krijgt, en welke andere excellenties zoal doorschuiven, maakt het Elysée normaal vandaag bekend.

Oude rotten of witte konijnen?

Ook in Frankrijk zijn wissels, bedoeld om verse vaart te krijgen in een regering die van crisis naar crisis sukkelt, psychologische fijnkost. Ook nu weer hebben politiek en journalistiek Parijs zich op het rituele raad- en giswerk gestort. Waar moet Hollande precies voor gaan? Voor oude rotten die de republiek rondom hun staatsmanschap alliëren. Of voor witte konijnen voor wie ideologie er minder toe doet dan een eerste blootstelling aan het publieke leven?

Aubry heeft intussen bij hoog en laag ontkend dat ze voor Buitenlandse Zaken in aanmerking zou komen. Een andere gegadigde is oud-premier Jean-Marc Ayrault, maar hij mist charisma en ging al af in die eerste functie. De naam die het meest getipt wordt om Fabius op te volgen is Ségolène Royal, huidig minister van Leefmilieu, die sinds enkele maanden weer erg invloedrijk is aan Frankrijks politieke top.

Alleen: voor Royal naar Quai d'Orsay verkast moet er een vervanger op Leefmilieu gevonden worden. Hollande mikt op de groene coryfee Nicolas Hulot, maar ook die zou niet warmlopen, en überhaupt bonjourden de groenen zich er eerder al een keer uit omdat ze het niet konden vinden met het nucleaire beleid. Op het Elysée wordt druk gepuzzeld, zoveel is zeker.

Zoveelste carrièrewending

Voor Fabius, onder François Mitterrand ooit de jongste premier van Frankrijk, breekt intussen een zoveelste carrièrewending aan. Fabius, wiens kabinet halfweg de jaren 80 ten val kwam als gevolg van een massale transfusie met hiv-besmet bloed, beklom alle treden van de politieke ladder.

Over zijn palmares als minister van Buitenlandse Zaken, met een toegenomen rol voor Frankrijk op het wereldtoneel zijn de peilingen positief. Minder te spreken zijn de Fransen over 's mans zoon: die verpatste fortuinen in casino's in Las Vegas.