'Ik was de muis, Philip Seymour Hoffman de kat'

Klinkt onwaarschijnlijk? Nu misschien nog wel, maar Grigoriy Dobrygin, die afgelopen weekend A Most Wanted Man als openingsfilm kwam voorstellen op het Film Festival Oostende, heeft er blijkbaar een handje van weg om zijn dromen gerealiseerd te zien.

Maar eerst de vraag die hem nog wel een tijdje zal achtervolgen: hoe was het om Philip Seymour Hoffman aan het werk te zien in wat uiteindelijk zijn laatste film zou worden? "Je hebt de film gezien, dus je weet dat we geen scènes samen hebben", vertelt Dobrygin. "De verklaring is simpel: gedurende de hele film maakt zijn personage jacht op mijn personage. Ik was de muis en hij was de kat. Maar ik heb hem natuurlijk op de set kunnen observeren en dat was voor mij een soort masterclass in acteren. Als hij een scène deed, ging ik geregeld voor een playback-monitor zitten om hem bezig te zien. Maar ik was zelden alleen. Als ik omkeek, zag ik dat Daniel Brühl of Rachel McAdams of Willem Dafoe of Nina Hoss over mijn schouder meekeken. En als hij tijdens een opname niet zelf voor de camera stond, bleef hij buiten beeld zijn deel van de dialoog spelen. Met volle kracht. Take na take na take!

"Als acteur was Philip Seymour Hoffman niet alleen geniaal, maar ook zeer professioneel. In de omgang kon het gebeuren dat hij helemaal in zichzelf gekeerd bleef. Dan zei hij niet eens goeiedag. En ik was dan een beetje bang om hem zelf aan te spreken. Maar andere keren zagen we elkaar en omhelsde hij me. Soms hadden we kleine conversaties, bijvoorbeeld over het feit dat we allebei een achtergrond in het theater hadden. We hebben elkaar in januari nog teruggezien op het Sundance Film Festival, waar A Most Wanted Man in wereldpremière werd voorgesteld. En daar heeft hij enkele lovende dingen gezegd over mijn werk.

"Na die mooie woorden wist ik dat ik gewapend was voor het geval sommige filmcritici mijn vertolking maar niks zouden vinden. Want wat ze ook mogen beweren, acteurs lezen wel degelijk wat er over hun werk wordt geschreven. (lacht) Ik vind het bijvoorbeeld vervelend dat sommige Russische journalisten - uiteraard zonder de film te hebben gezien - het me blijkbaar kwalijk nemen dat ik een Tsjetsjeens personage speel. Maar ik heb intussen ook geleerd dat men vaak eerder in het buitenland gewaardeerd wordt dan in eigen land."

Ballet

Om zich voor te bereiden op de rol van de Tsjetsjeense asielzoeker Issa Karpov, bracht Grigoriy Dobrygin de nodige tijd door in de gymzaal om een aantal kilo's af te vallen, want zijn personage heeft er net een verblijf in een Russische gevangenis opzitten. En omdat Issa een zeer gelovige moslim is, liet de acteur zich uitgebreid adviseren over de islamcultuur, zodat hij bijvoorbeeld in de bidscènes geen enkele fout zou maken.

"In mijn jeugd ben ik in Moskou naar de balletschool geweest", vertelt Dobrygin ook nog. "Ik ben nu al ruim tien jaar gestopt met dansen, maar die opleiding blijft nuttig om voor elk nieuw personage de juiste lichaamstaal te zoeken. En dat heb ik hier dus ook gedaan. Ik ben voor de draaiperiode ook enkele keren met mijn haveloze kleren en mijn lange baard in Hamburg de straat opgegaan, gewoon om de reacties van de voorbijgangers te bestuderen. In het chique hotel waar ik logeerde, ging ik 's morgens soms ontbijten in diezelfde kleren. Het was interessant om de reacties te zien. (lacht)

Dirigent

"Wat ik ook interessant vond, was het feit dat Anton Corbijn voor deze film een cast heeft verzameld met acteurs en actrices die vaak heel verschillende acteerstijlen, werkmethodes en achtergronden hadden. Anton was eigenlijk een soort dirigent die al die verschillende instrumenten als een orkest liet samenspelen. En af en toe ook ruimte liet voor een solo. Anton vertrouwt zijn acteurs en hij weet ook goed dat de juiste casting eigenlijk het grootste deel van het werk is".

We praten even over spionage-auteur John Le Carré, die het in zijn (eveneens verfilmde) roman The Spy Who Came in from the Cold over de Koude Oorlog en het IJzeren Gordijn had. Maar als ik vraag hoe hij, als Russisch staatsburger, tegen dat soort verhalen aankijkt, houdt hij de boot af.

"Ik ben gewoon een acteur, die zijn personages zo goed en zo helder mogelijk wil neerzetten. Ik realiseer mij natuurlijk wel dat we nu opnieuw in een soort Koude Oorlogssituatie verzeild zijn geraakt, maar ik wil daar zelf niet te veel over nadenken. Mijn Engels is niet vlot genoeg om goed te kunnen uitdrukken hoe gelukkig ik ben dat ik als Russisch acteur, in deze moeilijke tijden, uitgenodigd wordt om deze film in Oostende te komen voorstellen. En dan heb ik hier op de zeedijk ook nog eens mijn eigen ster gekregen! Wist je trouwens dat Nikolaj Gogol (de beroemde Russische schrijver van o.a. Dode Zielen en het toneelstuk De Revisor, JT) een tijdje om gezondheidsredenen in Oostende heeft gelogeerd."

Geluk

Geen politiek dus. Dobrygin praat liever over het onwaarschijnlijke geluk dat hij 'in zijn nog prille carrière al heeft gehad. "Toen ik indertijd de film Simple Things/Prostye veshchi van de Russische regisseur Aleksey Popogrebskiy zag, droomde ik om ooit met die man te kunnen samenwerken. Twee weken later kreeg ik een telefoontje van hem! Om mij uit te nodigen voor een auditie voor zijn volgende film How I Ended This Summer/Kak ya provel etim letom. Dat werd mijn eerste rol in een film." Het leverde Dobrygin meteen de prijs op voor beste acteur op het Filmfestival van Berlijn.

"Later zag ik Control, de eerste film van Anton Corbijn. En opnieuw droomde ik om ooit met hem te kunnen samenwerken. En kijk, het is weer gelukt. Maar nu heb ik in plaats van twee weken wel twee jaar moeten wachten. (lacht) En het houdt maar niet op. Toen ik de film Cold Mountain (van regisseur Anthony Minghella, JT) zag met Jude Law, hoopte ik om ooit met hem te kunnen werken. En dat is intussen ook al gebeurd. We hebben samen de thriller Black Sea (van regisseur Kevin Macdonald, JT) gedraaid, die eind dit jaar in de zalen komt."

Tussendoor heeft Dobrygin ook al twee kortfilms geschreven en geregisseerd en nu wil hij graag aan zijn eerste langspeler beginnen. En daarvoor zou hij dolgraag willen samenwerken met niemand minder dan Stromae.

"Good energy", antwoordt hij op de vraag wat hem zo bevalt aan Stromae. "En hij is ook erg knap. Ik zou hem heel graag mijn twee kortfilms willen tonen en mijn droom is dat hij dan ja zal zeggen. Ik heb er in ieder geval goede hoop op."