Van Gogh van veertig miljoen gestolen uit museum in Caïro

Beveiligingscamera’s en alarminstallatie in Mahmoud Khalil Museum blijken al een hele tijd defect te zijn

CAÏRO

Het is niet de eerste keer dat uit het Kahlilmuseum een werk verdwijnt. De nu vermiste Van Gogh werd in 1977 trouwens al eens gestolen. Desondanks was het museum amper beveiligd. De alarminstallatie was volgens een anonieme medewerker al een hele tijd stuk en amper 7 van de 43 beveiligingscamera’s werkten nog.

Hoewel het ons in Hollywoodfilms vaak anders wordt voorgesteld, hoeft het stelen van een peperduur kunstwerk niet per se een huzarenstukje te zijn. Dat werd zaterdag in een buitenwijk van Caïro met verve bewezen. Dieven wandelden daar op klaarlichte dag het Mahmoud Khalil Museum binnen, sneden zonder dat iemand hen opmerkte een Van Gogh met een waarde van 40 miljoen euro uit zijn lijst en wandelden er mee naar buiten. Toen de verdwijning van het schilderij, dat in het internationale kunstwereldje onder de namen ‘Klaprozen’ en ‘Vaas met bloemen’ bekend staat, werd opgemerkt, sloegen de politiediensten meteen groot alarm. En die massale inzet van middelen leek resultaat op te leveren want amper een paar uur later kon de Egyptische minister van Cultuur Farouq Hosni trots laten weten dat de politiediensten op de luchthaven twee Italianen hadden opgepakt en dat het schilderij was teruggevonden. Helaas moest diezelfde minister opnieuw een paar uur later dat zegebericht opnieuw intrekken. De man had verkeerde informatie gekregen en moest toegeven dat het schilderij nog steeds spoorloos was. Of er effectief twee Italianen werden opgepakt en of die al dan niet iets met de kunstroof te maken hadden, kon Hosni niet bevestigen.

En het werd nog erger voor de cultuurminister toen een anonieme museummedewerker zijn verhaal deed aan het Franse persagentschap AFP. Want hoewel de minister aan de verzamelde pers verklaarde dat de politiediensten op basis van een grondige analyse van de beelden van de beveiligingscamera’s op zoek waren naar de daders, bleken die beelden helemaal niet te bestaan. Meer nog, volgens de anonieme medewerker was er in het museum van beveiliging amper sprake. Hoewel zich in het museum meer dan driehonderd werken bevinden, goed voor een geschatte waarde van zo’n 900 miljoen euro, warenzowel het merendeel van de camera’s als de alarminstallatie al een hele tijd buiten gebruik omdat de wisselstukken op zich lieten wachten.

Nochtans wisten ze bij het Mahmoud Khalil Museum dat ze een gewilde Van Gogh in huis hadden. Het bewuste schilderij werd in 1977 immers al eens gestolen. Ook toen verdween het schilderij in onduidelijke omstandigheden. Maar toen de politiediensten twee jaar later drie Egyptenaren arresteerden die bij de diefstal betrokken waren, kwamen ze de Van Gogh opnieuw op het spoor. Uiteindelijk werd het schilderij in 1980 in Koeweit teruggevonden en aan het museum terugbezorgd. Aan de hele zaak werd destijds weinig ruchtbaarheid gegeven. Ook al omdat er twijfel rees over de authenticiteit van het schilderij. Bepaalde bronnen beweerden immers dat het schilderij na de diefstal werd gekopieerd en dat in Koeweit slechts een kopie ervan werd gerecupereerd. Of dat verhaal enige waarheid bevat, kan de Nederlandse kunstkenner Fred Leeman niet bevestigen. “Maar het is wel een feit dat er over de schilderijen die Van Gogh tijdens zijn Parijse periode maakte, waarvan dit er een is, altijd al behoorlijk wat disccussie was. Van Gogh schreef tijdens die periode heel weinig brieven. En het zijn net die brieven, waarin hij het vaak over zijn schilderijen heeft, die gebruikt worden om na te gaan of een werk al dan niet van zijn hand is.”