Het zijn symptomen van een onderwijs in ­crisis: leerkrachten proberen uit alle macht zelf recht te trekken wat scheef loopt

Er zijn van die vaststellingen waarbij je als ouder toch even je hart vasthoudt. De schoolboeken waarmee onze kinderen onderwezen worden, zijn niet altijd wetenschappelijk onderbouwd. Meer nog, we weten amper welke wel en welke niet gebaseerd zijn op methodes die werken. Tot die toch wel ­verontrustende conclusie komt Jan Van Damme, de gerenommeerde onderwijsonderzoeker die vorige week ook al aan de alarmbel trok in deze krant.

Nu weet iedereen met schoolgaande kinderen wel dat er soms al eens iets schort aan die handboeken. Kinderen, zowel in de lagere school als in het secundair, komen om de haverklap thuis met ‘bundeltjes’ in de ­boekentas. Dat zijn gekopieerde blaadjes waarmee een ­leerkracht een bepaald onderdeel van zijn of haar vak beter probeert uit te leggen dan in het handboek het geval is.

Digitale platformen

Andere leerkrachten, vooral in het middelbaar, laten het door de ouders aangekochte handboek zelfs volledig links liggen en bieden via de digitale platformen, Smartschool of Schoolonline, hun eigen versie aan. Documenten die dan thuis uitgeprint moeten worden en meegebracht naar school. Waardoor je als ouder dus een nutteloos handboek én de prints betaalt.

Het zijn duidelijk symptomen van een onderwijs in ­crisis: leerkrachten proberen uit alle macht dan maar zelf recht te trekken wat scheef loopt. Sommigen ­getuigen dat ze van hun ­directie te horen krijgen dat ze die handboeken niet blindelings mogen volgen, maar altijd moeten controleren of alle leerplandoelen wel degelijk aan bod komen. Terwijl een mens toch zou mogen verwachten dat de makers van die handboeken dat doen. Blijkbaar niet dus. 

Het is de wereld op zijn kop. En al zal het wellicht niet de enige oorzaak zijn voor de huidige crisis, dat de handboeken een rol spelen mag duidelijk zijn. Dat er vanuit de overheid niet meer toezicht gehouden wordt op het maken ervan, is dan ook onbegrijpelijk.

In Nederland staan ze op dit vlak al een stuk verder. Ook daar scoorden leerlingen slecht op begrijpend lezen. In plaats van een politieke aanval vanuit bepaalde hoek op een onderwijskoepel die ze liever kwijt zijn dan rijk en dan maar met alle zonden van Israël op te zadelen, kwamen onze Noorderburen met een expertisecentrum. En een ­oplossing: een eigen handboek gebaseerd op een methode die wél werkt.

Moeten we dan maar alles uit handen van die commerciële uitgeverijen halen en toevertrouwen aan de universiteit? Misschien niet. Want er mag best keuze zijn en niet alle handboeken zijn uiteraard slecht. Maar je mag als ouder wel verwachten dat ze allemaal een bepaalde lat halen, om maar eens een modewoord te gebruiken. En dat er transparantie is over sterke en zwakke punten. Waardoor de keuze bewust kan worden gemaakt.