Een nieuwe cruciale brexitweek, een nieuwe uithaal van Boris Johnson: “We zullen May niet toestaan zich over te geven aan Jeremy Corbyn”

Sinds vorige woensdag voert May gesprekken met de Labour-partij van oppositieleider Jeremy Corbyn in de hoop over de partijgrenzen heen een oplossing voor de brexitimpasse te vinden. Nadat haar deal drie keer verworpen werd omdat ze in eigen rangen niet voldoende steun vond, besliste de premier het over een andere boeg te gooien en voor een softere variant van de brexit te gaan. “Er was dus een nieuwe aanpak nodig. We hadden geen andere keuze dan de hand te reiken naar de andere kant van het Lagerhuis”, verdedigde ze gisteren nog de gesprekken met Labour.

Maar het scenario met een softere brexit, waarbij het Verenigd Koninkrijk in een douane-unie zou blijven, is een nachtmerrie van de harde brexiteers uit May’s conservatieve partij. Hardliners als Boris Johnson en Jacob Rees-Mogg reageerden vorige week al woedend op de gesprekken met Labour. Johnson noemde het “zeer teleurstellend dat het brexitproces nu wordt toevertrouwd aan Jeremy Corbyn en Labour”.

Nu doet Johnson daar nog een schepje bovenop. Johnson schreef in zijn kolom in The Daily Telegraph dat conservatieve parlementsleden May niet zullen toestaan zich over te geven aan Corbyn. “Als het Verenigd Koninkrijk zich zou verbinden om in de douane-unie te blijven, zou dit het resultaat van het referendum zinloos maken”, schreef de voormalige minister van Buitenlandse Zaken. “Akkoord gaan om een niet stemgerechtigd lid van de EU te worden, na een overgave voorgesteld door Jeremy Corbyn, kan niet, mag niet en zal niet gebeuren.”

Johnson haalde ook nog eens uit naar Corbyn zelf. Hij noemde de oppositieleider “een man die nog steeds gelooft in de voorschriften van het Bolivariaanse revolutionaire socialisme, ook al hebben ze Venezuela tot armoede gereduceerd”. “Als we één taak hebben, is dat voorkomen dat deze man in de buurt van de macht komt. Het is ongelooflijk dat hij nu is uitgenodigd in Downing Street om te onderhandelen over een brexitdeal”, aldus Johnson nog.

Gisteren was Rees-Mogg, die andere belangrijke harde brexiteer, ook nog bijzonder hard voor zijn partijleider. “De schuld van deze chaos is te wijten aan onze premier. Ze heeft actieve keuzes gemaakt om te voorkomen dat we al uit de Europese Unie zijn gestapt”, zei de bekende harde brexiteer. Nog volgens Rees-Mogg is Johnson de geknipte persoon om May op te volgen. “Hij zou de conservatieve partij kunnen verenigen en een verkiezing winnen.”

Mark Francois, nog een andere harde brexiteer en vicevoorzitter van de eurosceptische European Research Group (ERG), heeft in een brief gericht aan Graham Brady, de voorzitter van de invloedrijke 1922 Committee, een nieuwe vertrouwensstemming binnen de conservatiepartij tegen May gevraagd. Dat meldt een journalist van Sky News, die de brief van Francois deelde op Twitter.

“Ik schrijf u in persoonlijke titel om mijn oprechte overtuiging te uiten dat Theresa May nu zou moeten aftreden als premier”, aldus Francois. “We kunnen zo niet doorgaan, met een zwakke leider, een verdeeld kabinet en een partij in wanhoop. Ik geloof dat Theresa May een mislukkeling is geweest als leider van onze partij, die ze nu dreigt te vernietigen.” Francois vraagt om de stemming al woensdagnamiddag, net voor de extra Europese top, te laten plaatsvinden.

Omdat May in december vorig jaar een vertrouwensstemming binnen haar partij overleefde, kan ze volgens de partijregels tot december 2019 niet worden ontzet uit haar functie. Francois lijkt dat te beseffen, maar wil met wat hij omschrijft als een “informele vertrouwensstemming” niet het ontslag van May vragen, maar wel de EU-leiders overtuigen een uitstel van de brexit te weigeren.

Ondertussen verlopen de gesprekken tussen May en Labour bijzonder stroef. Vrijdag was er nog geen doorbraak en Corbyn liet weten “minder verandering dan verwacht” te hebben vastgesteld in het standpunt van de regering. Verschillende Britse media berichtten vrijdagavond dat de onderhandelingen na drie dagen stukgelopen waren. Afgelopen weekend zouden er enkel informele contacten geweest zijn. De Britse minister van Cultuur Jeremy Wright zei deze morgen in het ontbijtprogramma van BBC One dat de gesprekken vandaag opnieuw zullen opgestart worden. Maar volgens Keir Starmer, de brexitschaduwminister van Labour en een van de hoofdonderhandelaars, zijn er nog geen nieuwe gesprekken gepland en ligt de bal volledig in het kamp van de Britse regering.

May vroeg Europees president Donald Tusk vorige week opnieuw om een uitstel van de brexit, tot 30 juni. Tusk zou daarentegen pleiten voor een verlenging tot twaalf maanden, een zogenaamde “flextension”.

Morgen reist May nog naar Parijs en Berlijn voor aparte ontmoetingen met de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Ze wil beide Europese leiders proberen overtuigen van een uitstel. “Er zijn goede redenen om met elkaar te praten op een moment dat zowel Groot-Brittannië als de EU27 zich in een lastige situatie bevinden”, zegt Merkels woordvoerder Steffen Seibert. De Duitse bondskanselier zou May dinsdag op de middag ontvangen, om 18.00 uur wordt May bij Macron verwacht. 

Woensdag vindt in Brussel nog maar eens een speciale EU-top over de brexitcrisis plaats. Als er op die top geen akkoord uit de bus komt over een nieuw uitstel, komt een no deal-brexit op 12 april wel heel dichtbij.