Maak kennis met Benny Gantz, de man die Benjamin Netanyahu mogelijk van de troon stoot als premier van Israël
Benny Gantz maakt kans om de nieuwe premier van Israël te worden. Dat dankt hij vooral aan het feit dat hij niet Benjamin Netanyahu is, de huidige premier. Gantz is 59 en ex-stafchef van het Israëlische leger. De peilingen geven aan dat zijn alliantie Blauw-Wit mogelijk de grootste partij wordt. Daarmee zou hij aan zet komen om een regering te vormen. Makkelijk wordt dat niet, aangezien het centrumlinkse blok, waartoe hij gerekend wordt, wellicht onvoldoende zetels zal halen om een meerderheid te hebben in het parlement.
Karen is 56 en een vurige aanhanger van Benny Gantz. Ze draagt een donkerblauwe jeans en een los hagelwit hemd. Zonnebril in het bruine krulhaar. Ze trok net als ik naar deze verkiezingsmeeting van Benny Gantz, even ten noorden van Tel Aviv. Ze is grote fan van Benny Gantz.
"Maar waarom?", vraag ik haar. "Omdat hij niet Bibi is. Ik heb genoeg van Bibi. Van de corruptie. Gantz is anders en nieuw. Dat hebben we nodig na tien jaar Bibi." Bibi is het koosnaampje voor Benjamin Netanyahu, de huidige premier van Israël.
Gantz de militair
Benny Gantz is 59, oogt rustig en zeker als hij spreekt. Een militair, oud-stafchef. En hij heeft humor. Hij heeft de zaal zo op zijn hand. Hij heeft geen tekst bij zich.
Gantz gaat in 1977 in het Israëlische leger, waar hij paratroeper wordt. Hij klimt langzaam op bij Defensie. Intussen haalt hij onder meer diploma’s in geschiedenis en politieke wetenschappen. Hij wordt commandant van de elite-eenheid Shaldag en wordt in 2011 door Benjamin Netanyahu benoemd tot stafchef van het leger.
Gantz maakt onder meer naam door als eerste een vrouw als generaal te benoemen. In 2014 leidt hij de bloedige oorlog in Gaza, waarbij zo’n 70 Israëliërs omkomen. Aan Palestijnse zijde vallen meer dan 2.000 doden. In 2015 zwaait hij af als stafchef.
Gantz de politicus
Na zijn toespraak in de sportzaal bij Tel Aviv mogen zijn aanhangers vragen stellen. Een enkele vraag gaat over pensioenen of over de rechten van Israëlische Arabieren. Maar de meeste vragen gaan toch over zijn rivaal, premier Netanyahu.
In 2018 kondigt Gantz aan dat hij zich kandidaat stelt voor de Knesset, het Israëlische parlement. Hij richt de partij Hosen L’Yisrael op. Dat hij als ex-stafchef in de politiek stapt, is niet verwonderlijk. Door de grote aanwezigheid van het leger in Israël zijn de hoogste generaals een beetje bekende figuren.
Omdat hij alleen geen kans maakt tegen de populaire huidige premier Benjamin Netanyahu, richtte Gantz drie maanden geleden de alliantie Kachol Lavan, Blauw-Wit – naar de kleuren van de Israëlische vlag - op. Hij gaat in zee met politicus Yair Lapid. De twee spreken af dat als ze een regering kunnen vormen, Gantz de eerste twee jaar premier wordt, en de laatste twee jaar Lapid.
Gantz heeft zich niet bijzonder uitgesproken over de Palestijnse kwestie, behalve dat hij veiligheid vooropstelt. Hij wil dat de Palestijnse beweging Hamas, die Gaza controleert, harder wordt aangepakt, om nadien gesprekken te starten met Gaza. Gantz is ook erg anti-Iran, dat hij als een bedreiging ziet.
Maakt Benny Gantz een kans?
De inzet van deze verkiezingen is eigenlijk of huidig premier Benjamin Netanyahu mag voortdoen of niet. In de peilingen staat Blauw-Wit op winst. Mogelijk wordt de alliantie de grootste en komt Gantz als eerste aan zet. Maar de peilingen tonen ook dat het erg moeilijk zal zijn voor Gantz om een meerderheid te vormen. Lukt dat niet, dan komt Benjamin Netanyahu weer aan zet.
Benny Gantz' grote troef is dat hij staat voor verandering. Netanyahu is de voorbije jaren politiek naar rechts opgeschoven en kiest voor confrontatie. Tegelijk staat Netanyahu voor stabiliteit en een status quo in de Palestijnse kwestie.
Maar Netanyahu heeft juridische problemen. Er lopen maar liefst drie onderzoeken tegen hem die allemaal te maken hebben met omkoping, fraude, belangenvermenging of zelfs corruptie.
Vorige maand kwam er dan nog het "duikbootschandaal" bij, waarbij Israël enkele onderzeeërs verkocht aan Egypte en zelf nieuwe bestelde. Mogelijk heeft Netanyahu, of zijn familie, verdiend aan die transactie.
"Israël verdient beter dan Bibi", sluit Gantz zijn toespraak af. Een voltreffer. Zijn aanhangers applaudisseren en zingen het campagnelied mee. Voor hen staat Gantz voor een nieuwe start.
Maar ze weten ook dat, zelfs al haalt Gantz het deze keer niet, de kans niet onbestaande is dat premier Netanyahu alsnog struikelt over de onderzoeken. Misschien zijn de volgende verkiezingen dan zelfs niet eens zo veraf.
Bekijk het portret van Benny Gantz uit "Het Journaal":
Bekijk een reportage uit "Het Journaal" over het grensgebied tussen Israël en de Gazastrook:
In de aanloop naar de verkiezingen hebben bewoners uit het zuiden van Israël aandacht gevraagd voor hun problemen, met een tentenkamp in Tel Aviv. Ze zijn het beu dat hun dorpen, vlak bij de Gazastrook, voortdurend onder vuur liggen. Er worden raketten in hun richting geschoten, of vuurballonnen. De regering-Netanyahu slaat dan meestal hard terug, met bombardementen op Gaza. Maar veel bewoners uit het gebied zijn die vijandelijkheden beu.
Bekijk hier een reportage uit "Terzake" over de rol van de ultra-orthodoxe Joden in Israël:
