Red de wereld in tien stappen
Steven Vromman leeft als Low Impact Man met een minimale ecologische voetafdruk. Hij reist het land rond om zijn ervaringen te delen. (www.lowimpactman.be) Na een druk leven met veel werken en consumeren sloeg Vromman drie jaar geleden een nieuwe weg in: voortaan leven met een zo klein mogelijke impact op het milieu. 'Het is mogelijk om goed te leven met minder voetafdruk en meer geluk.'
Deze week verscheen nog maar eens een rapport waaruit blijkt dat België erbarmelijk scoort op vlak van milieubeleid. En omdat in deze tijden alles communautair wordt bekeken: Vlaanderen, Wallonië en Brussel doen het ter zake even slecht. Deze keer gaat het om de luchtkwaliteit in een alarmerende studie van het European Environmental Bureau (DM 8/9). Dezelfde conclusies kun je terugvinden in rapporten over klimaatbeleid, bosbeheer en biodiversiteit, waterhuishouding, overbevissing enzovoort. De leefbaarheid van de planeet staat op het spel en blijkbaar vinden we het niet de moeite ons daarover zorgen te maken.
Je kunt niet blijven zeggen dat het vijf voor twaalf is. Voor een aantal problemen is het al een tijdje vijf over twaalf. Wie denkt dat we geruisloos en zonder kleerscheuren plots zullen ontwaken in een duurzame Cradle to Cradle waterstofeconomie dwaalt. Daarom een top tien van acties die misschien een verschil kunnen maken. Het gaat niet om 'de kleine stapjes die ons zonder comfortverlies geld doen besparen'. Er zijn grote veranderingen nodig en die vragen grote acties.
1
Kies andere politici (of doe het zelf)
Het vervangen van gloeilampen door spaarlampen is jammer genoeg iets eenvoudiger dan het vervangen van politieke leiders. Nochtans hebben we mensen nodig met een langetermijnvisie. Dames en heren die bereid zijn de ecologische grenzen te erkennen en voldoende moed tonen om ernstige maatregelen te nemen. Omdat het er op dit moment niet naar uitziet dat die snel aan het roer komen te staan kunnen we maar beter zelf ons lot in handen nemen. De leefbaarheid van de planeet is te belangrijk om over te laten aan politici.
2
Verander je waardepatroon
De knop van de wasmachine naar 30 graden draaien is prima, maar de belangrijkste knop die we moeten omdraaien zit tussen onze oren. Beseffen dat het feestje van altijd maar meer, sneller en groter afgelopen is. We gaan onvermijdelijk naar een periode waarbij we het op materieel vlak met minder zullen moeten doen. Uit persoonlijke ervaring kan ik daar een positieve noot aan toevoegen: het is mogelijk om goed te leven met minder voetafdruk en meer geluk.
3
Kick af van olie
Minder autorijden, niet meer vliegen, je huis isoleren, overschakelen op échte groene stroom. Het zijn die maatregelen die een groot verschil maken. Fossiele brandstoffen zijn eindig, kernenergie is geen oplossing maar een bijkomend probleem, en we hebben veel te lang gewacht met de ombouw naar energie op basis van hernieuwbare bronnen. Wat mij betreft mag energie rustig nog wat duurder of zelfs gerantsoeneerd worden. Wie nu al leert van zijn energieverslaving af te kicken is klaar voor de toekomst.
4
Steun de lokale economie
De tendens is onvermijdelijk, het belang van lokale productie zal steeds toenemen. Wegens de stijging van transportkosten, de noodzaak om te hergebruiken en te herstellen. Sluit je aan bij een voedselteam of een LETS-groep, gebruik de mogelijkheden van autodelen en boerenmarkten. De lokale gemeenschap is je belangrijkste overlevingskans. Haal je geld van de beurs, je kunt beleggen in rendabele lokale alternatieven zoals een ecologische drukkerij, een windmolencoöperatie of een bioveggiefrituur.
5
Gebruik je vork als wapen
Wat de Boerenbond ook mag beweren, vleesmatiging is een belangrijke hefboom voor een hele reeks positieve veranderingen. Een meer vegetarisch menu is een goede zaak voor het klimaat (minder ontbossing, minder methaanuitstoot), voor je eigen gezondheid (en de kosten van de ziekteverzekering) en het beperken van dierenleed.
6
Kies voor echte vrijheid
In het kader van de 'keuzevrijheid' van de consument krijgen we ongeveer drieduizend reclameboodschappen per dag te verwerken. Vaak denken we dat we er pas bijhoren met de nieuwste tablet-pc of een ticket voor de nieuwste vakantiehype. Echte vrijheid is beseffen dat je prima kunt leven zonder al die spullen en diensten.
7
Bereid je voor op het ondenkbare
Niemand kan voorspellen welk systeem het eerste zal onderuitgaan. Wel zeker is dat we de volgende jaren grote risico's lopen op gecombineerde rampen. Het financieel systeem blijft bijzonder wankel, onze energievoorzieningen zijn niet verzekerd, het veranderende klimaat heeft steeds meer impact op migratie en voedselvoorziening, internationale conflicten over water zijn zeer waarschijnlijk. Het politieke systeem krijgt dat alles niet onder controle.
9
Neem je verantwoordelijkheid
Er zijn duizend excuses om niks te doen. Zeven miljard aardbewoners verdelen de verantwoordelijkheid. En het aandeel is een pak groter bij degene die het meest verbruiken en vervuilen. Wil je later niet op de beklaagdenbank zitten bij de komende klimaatprocessen, dan weet je wat er je te doen staat.
10
Leer je buren kennen
De kans is groot dat onze samenleving een paar keer stevig door elkaar zal geschud worden. Om daaraan te weerstaan is veerkracht belangrijk. Zorg dat je een goede relatie hebt met de buren. Altijd handig op de dag dat de elektriciteit uitvalt of als je zonder eieren zit.