Kamperen hoeft niet altijd
Terwijl voor andere scholen ouders kamperen om een plaats voor hun kinderen te bemachtigen, is er in drie befaamde Gentse uniformscholen plaats genoeg. Hun klassieke doelgroep haakt af en ook anderstalige kinderen voelen zich er niet thuis.
Groen, grijs, blauw en wit. Vier kleuren, drie traditionele Gentse uniformscholen. Maar waar hun naam staat als een huis, moesten het Sint-Pietersinstituut, de Sint-Bavohumaniora en humaniora Nieuwen Bosch lijdzaam toezien hoe het aantal leerlingen daalde. Bij de eerste twee katholieke middelbare scholen zelfs met een kwart tussen 2008-09 en 2014-15. Zij hadden het steeds moeilijker om ouders uit nabijgelegen gemeenten, toch een van hun belangrijkste doelgroepen, te overtuigen, terwijl de nieuwe Gentenaar lang niet altijd de weg naar hun poorten vond.
Elders in Gent en in de rest van Vlaanderen slaan ouders hun tenten op voor scholen die zij als bijzonder kwaliteitsvol zien. Scholen met een sterke reputatie, waarvan de leerlingen ogenschijnlijk hoge ogen gooien aan de universiteit. Criteria waar de drie Gentse uniformscholen moeiteloos aan voldoen. En toch hadden en hebben zij het bijzonder lastig, ziet ook Martin Valcke, professor onderwijskunde aan de UGent.
"Het waren vroeger meisjesscholen, die het nu moeilijk hebben. Je ziet dat zij een zekere reputatie torsen. Zo zijn ze vaak strenger in hun attestering, waardoor ze selectiever overkomen. Zoiets speelt een rol bij sommige ouders. Tegelijkertijd hebben andere scholen, bijvoorbeeld die van het Gemeenschapsonderwijs of Don Bosco, qua imago een inhaalbeweging gemaakt."
Eigen gemeente
In diezelfde periode is ook Gent veranderd. De stad is diverser geworden en telt nog meer anderstalige kinderen. Zij komen lang niet altijd in het aso terecht, zelfs al zouden zij er thuishoren. "Zij gaan vaker naar het Gemeenschapsonderwijs (GO!) of de technische athenea", stelt Valcke.
"Onlogisch is dat niet, aangezien die al langer meer expertise in huis hebben om met die groepen om te gaan. Tegelijkertijd waren veel ouders die voor deze katholieke scholen kozen, bereid om zich speciaal te verplaatsen. Maar als in buurgemeenten of in nabijgelegen steden ook sterke en goed bereikbare scholen opkomen, dan doen ouders de moeite niet meer om naar Gent te gaan. Zeker niet gezien de mobiliteitsproblemen."
Sint-Pieters, Sint-Bavo en Nieuwen Bosch kampen in meer of mindere mate met al deze problemen. Ze zijn er natuurlijk te chic voor, maar in feite moesten ze bijna vechten om het leerlingenaantal op peil te houden. Een vreemde situatie, zo stellen experten. Want waar elders gekampeerd werd aan de poorten, hadden deze befaamde uniformscholen plaats genoeg.
"Mobiliteit speelt een rol, net als de toegenomen concurrentie met het GO!", zegt Bart Dejaegere, directeur van Nieuwen Bosch. "Hun scholen in de rand doen het niet verkeerd, en er zijn in het centrum een beetje te veel aso-scholen die in dezelfde vijver vissen." Ambtsgenoot Renata Janssens van het Sint-Pietersinstituut treedt hem bij. "We hoorden van basisscholen buiten Gent, waar wij rekruteren, dat veel ouders ervoor kozen om hun kind naar een school in de eigen gemeente te sturen. Wij proberen hen nu weer te overtuigen."
Hervormingen staan daarbij centraal. Zo gaan de scholen vanaf volgend jaar nieuwe richtingen of projecten aanbieden. Sint-Pieters kiest voor een extra optie STEM, wat staat voor Science, Technology, Engineering and Mathematics, en eentje waar economie, talen en wiskunde aan bod komen. Nieuwen Bosch plant juist een verbreding van de eerste graad, waarin verschillende thema's - van STEM tot economie en welzijn - de revue zullen passeren. Zowel Janssens als Dejaegere geeft aan dat de inschrijvingscijfers voor volgend schooljaar al een stuk hoger uitvallen.
Tien jaar geleden
Voor het Sint-Bavohumaniora komt dat niet als een verrassing. Zij begonnen dit jaar met een nieuwe richting, waarin de nadruk ligt op wiskunde, wetenschap en programmeren. Er kwamen dit jaar volgens directeur Hilde Allaert zowat zeventig leerlingen bij.
"Jarenlang zagen we een dalende trend. Nu is dat gelukkig gekeerd. De andere twee scholen hebben dat nog niet meegemaakt, maar ik hoop dat zij ook leerlingen terugwinnen. Het is niet meer hetzelfde als tien jaar geleden, en we hebben er allemaal baat bij dat de school in het centrum opnieuw sterker worden."