Direct naar artikelinhoud

Afluisterslachtoffer Duitsland spioneert zelf bij anderen

De Duitse bondskanselier Angela Merkel was recent nog razend omdat VS-inlichtingendiensten haar gsm hadden afgeluisterd. Vandaag blijkt dat ook haar eigen diensten spioneren. Turkije reageert ontzet.

Vrienden luisteren elkaar niet af, zei Angela Merkel nog niet zo lang geleden, maar nu moet de Duitse bondskanselier met het schaamrood op de kaken toegeven dat ook haar eigen inlichtingendienst wel degelijk bevriende naties spioneert. Al sinds 2009 blijkt Berlijn NAVO-bondgenoot Turkije af te luisteren. Ankara en de grote Turkse gemeenschap in Duitsland reageren ontzet.

De toch al niet bijster goede relatie tussen Merkel en de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan komt daarmee nog meer onder druk te staan. Duitsland voert momenteel samen met Turkije in Noord-Irak hulpacties uit tegen de terreurbeweging IS.

Ankara riep de Duitse ambassadeur op het matje, nadat afgelopen weekeinde diverse Duitse kranten en weekbladen hadden gemeld dat Turken in zowel Duitsland als Turkije door de Duitse inlichtingendienst BND worden afgeluisterd. Volgens de Frankfurter Sonntags Zeitung (FAS) is Turkije een van de 'kernlanden' die door de BND gevolgd mogen worden. Dat staat in een zogenoemd Auftragsprofil dat door de regering-Merkel werd afgegeven.

Opmerkelijk, want Duitsland is de grootste handelspartner van Turkije in de Europese Unie, en de thuisbasis van ongeveer drie miljoen Turken.

Bijvangsten

Turkije mag boos gereageerd hebben op de onthullingen, in Duitsland zijn de reacties op de afluisterpraktijken van de BND overwegend gematigd, of zelfs vol begrip. "Als er drie miljoen Turken in Duitsland wonen en hier Turkse organisaties als terroristische vereniging zijn bestempeld, vind ik het vanzelfsprekend dat wij alles ondernemen om te onderzoeken hoe deze organisaties vanuit Turkije worden ondersteund", zegt plaatsvervangend fractievoorzitter van CDU/CSU Andreas Schockenhoff in de FAS.

Zelfs uit kringen van de oppositie klinkt begrip voor de spionagepraktijken. Jürgen Trittin (De Groenen) zegt in de Berliner Zeitung dat het juist een 'opdracht' voor de BND moet zijn om in het grensgebied tussen Turkije en Syrië actief te zijn. "Het gaat daar ook om de veiligheid van Duitsland zelf."

De afluister- en snuffelactiviteiten van de BND in Turkije en het Midden-Oosten leverden de afgelopen jaren ook interessante 'bijvangsten' op, onthulden Duitse kranten de afgelopen dagen. Zo werd in 2013 'per ongeluk' een gesprek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry opgevangen, die in het gebied actief was als bemiddelaar tussen Israël en de Palestijnen. In 2012 werd op deze wijze ook een gesprek afgeluisterd tussen Kerry's voorganger Hillary Clinton en de voormalige VN-baas Kofi Annan.

Pikant is dat de Amerikanen hiervan al lang op de hoogte waren door het werk van hun eigen Duitse spion, Markus R., een medewerker van de BND, die enkele maanden geleden door Berlijn ontmaskerd werd. Vorig jaar was ook al bekend geworden dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA het mobieltje van Merkel jarenlang afgeluisterd heeft.

Eén van de 'slachtoffers' van de Duitse afluisterpraktijken, Hillary Clinton, was begin vorige maand in Berlijn om haar nieuwste biografie te promoten. Op de vraag of bevriende diensten elkaar bespioneren, zei ze: "Altijd. Zonder einde. Overal in de wereld."