Staatsgevaarlijke dans in het Stuk
Het minifestival Move Me zet een paar keer per jaar dans, en niets dan dans, in de kijker in Stuk Leuven. Wie zich haast, kan er vandaag en morgen nog knap werk van Peter Savel en Emanuel Gat zien.
De nieuwe editie opende erg opmerkelijk: een groep van drie Iraanse dansers bracht het stuk Recall Your Birthday, maar hun namen vind je nergens terug. De film Dry Branches over censuur op cultuur (en dans in het bijzonder) in Iran verklaart wellicht waarom dat zo is.
Dans in Iran is een van de vele kunstuitingen die door de censuur met een scheef oog bekeken worden. Je loopt er maar beter niet mee te koop dat je dansvoorstellingen creëert, maakt Dry Branches duidelijk. Waarom dat zo is blijft koffiedik kijken, want Recall Your Birthday is allerminst een aanstootgevende voorstelling.
Het stuk begint verrassend. Een man sleept een andere, levenloze man naar de achterwand van het speelvlak en laat hem daar liggen. Dan komt hij naar voren en zingt, traag, met diepe stem, terwijl hij het publiek strak aankijkt. Plots komt vanuit het publiek een gezongen antwoord. Die tweede zanger vervoegt de danser op het podium. Die legt uit dat de 'dode' de eerste mens op aarde was, terwijl de nieuwkomer de laatste is. Zichzelf omschrijft hij als het onbewuste van die laatste mens. Die zal aan zijn einde komen als de eerste mens in zijn droom al dansend zal opduiken.
Wat volgt is een mooi, bijna acrobatisch en hoogst sierlijk spel tussen de twee 'mensen'. Ze verdubbelen elkaar geleidelijk, waarna ze van positie wisselen. Het lijkt, door een simpele vondst in de belichting, op een schimmenspel. Dat eindigt als de laatste mens sterft, terwijl de eerste doorgaat.
Ondertussen hoor je vele verhalen van mensen over hun allervroegste herinnering. De beeldtaal van de voorstelling doet hedendaags aan. Toch blijft het in essentie een eerder klassieke parabel die op een mooie manier verbeeld wordt. Als zelfs dat staatsgevaarlijk is, ben je natuurlijk van heel weinig nog zeker.
Thelonious Monk
De rest van Move Me is minder politiek geladen. In Phenomena werkte de Griekse Georgia Vardarou verder op het werk dat ze met Hardcore Research on Dance al aanzette. Dat was een exploratie van de vele 'danstalen' die op een of andere manier in haar lichaam ingebakken zitten, maar nu breidt ze dat onderzoek uit naar twee andere dansers.
De Slovaak Peter Savel danst in Shifts op de Goldberg Variationen van J.S. Bach, live uitgevoerd door Kamil Mihalov. Savel zoekt hier uit hoe droefheid en verdriet een fysieke uitdrukking krijgen. Het boek Extreem luid en ongelofelijk dichtbij van Jonathan Safran Foer is daarbij een richtsnoer.
Een avond om nog naar uit te kijken is zeker ook Brilliant Corners van de Emanuel Gat Dance company (vandaag en morgen). Gat, een Israëliër van nationaliteit, is een rijzende ster aan het Franse dansfirmament. Hij duikt tegenwoordig overal op. Dit stuk is gebaseerd op de gelijknamige lp van Thelonious Monk uit 1957. Als Gat er net als Monk in slaagt om uiterste complexiteit tevoorschijn te toveren uit een minimaal aantal noten, dan wordt dit ongetwijfeld een avond om duimen en vingers af te likken.
www.stuk.be