Ondanks spanningen bereiken Europa en China “ambitieus” slotakkoord

De voorbereidingen op de 21ste bilaterale top tussen de Europese Unie en China verliepen dit keer moeizaam. De Europese leiders stellen zich al een tijdje assertiever op tegen China, omdat het land in sneltempo macht en invloed verwerft via allerhande investeringen in strategische sectoren als technologie of transport.

De slotverklaring van de EU-China top mocht dit keer dan ook iets forser. Zo moesten de Chinezen niet alleen aangeven dat ze de internationale handels- en rechtsregels willen naleven, dat ze het multilateralisme aanhangen, de mensenrechten willen respecteren en de uitstoot van broeikasgassen willen terugdringen, de EU verwachtte ook toegevingen op vlak van handelspraktijken. Vooral de marktverstorende subsidies aan Chinese staatsbedrijven en de verplichte transfers van technologie voor bedrijven die zich op de Chinese markt willen vestigen, zijn Europa een doorn in het oog.

Lang zag het ernaar uit dat de top dan maar zonder slotverklaring zou eindigen, maar Peking deed op het laatste moment nog enkele toegevingen. Het uiteindelijke resultaat zou zelfs een beetje ambitieuzer zijn dan dat van vorig jaar, zei men eerder vandaag. 

(Lees verder onder de foto)

De tekst werd deze namiddag ondertekend door Europees president Donald Tusk, voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker en de Chinese premier Li Keqiang. Daarin erkennen de Chinezen voor het eerst het probleem van de verplichte technologietransfers. “Beide partijen zijn het erover eens dat er geen verplichte transfer van technologie zou moeten zijn”, klinkt het letterlijk. Ook het probleem van de subsidies wordt aangekaart. “Beide partijen zullen de discussies om de internationale regels rond industriële subsidies te versterken, intensifiëren”, staat te lezen in de verklaring. Beide toegevingen kaderen trouwens in een engagement om mee te werken aan de internationale Wereldhandelsorganisatie (WTO), nog een belangrijke eis van de Europese Unie.

“De onderhandelingen waren moeilijk, maar vruchtbaar”, reageerde een tevreden Tusk na afloop. “We zijn tot een gezamenlijke verklaring gekomen die richting geeft aan onze partnerschap, gebaseerd op wederkerigheid.” Juncker noemde de verklaring een “stap in de goede richting”, maar erkende wel dat er nog werk op de plank ligt.

Critici noemen de tekst te vrijblijvend, omdat er bijvoorbeeld geen controlemechanismes voorzien zijn.