Weldoenster Hillary voor wat, hoort wat
Meer dan de helft van de mensen uit de private sector die Hillary Clinton als buitenlandminister ontmoette schonk geld aan de Clinton Foundation, de filantropische familiestichting. Een zweem van belangenvermenging rond enkele giften kan haar campagne zuur opbreken.
Minstens 85 van de 154 mensen uit de private sector die Hillary ontmoette of telefonisch sprak terwijl ze minister was van Buitenlandse zaken (2009-2013), gaven of beloofden schenkingen aan haar familiestichting, de Clinton Foundation. Dat blijkt uit een onderzoek naar haar agenda bij het State Department, waar Associated Press inzage in kreeg. Samen schonken de 85 donoren liefst 156 miljoen dollar (138,6 miljoen euro). Minstens veertig donoren schonken meer dan honderdduizend dollar (88.770 euro), en twintig anderen zelfs meer dan één miljoen dollar (888.000 euro).
Waar de kwaliteit van het filantropische werk van de Stichting door niemand in twijfel wordt getrokken - ze steunen bijvoorbeeld talrijke hiv/aids-projecten in Afrika - zijn er wel vragen te stellen over de motivatie van sommige donoren. Ze wilden van Hillary iets gedaan krijgen. Soms blokten zij of haar medewerkers die verzoeken af. Soms ook niet.
Uit State Department-mails, die gepubliceerd werden door de conservatieve organisatie Judicial Watch, bleek onder meer dat een sportmanager, die de Stichting spijsde met giften tussen de 5 en 10 miljoen dollar (4,4 en 8,8 miljoen euro), via Hillary een visum wou verkrijgen voor een Britse voetballer met een strafrechtelijk verleden. Maar hij ving bot. De kroonprins van Bahrein daarentegen, Salman bin Hamad al-Khalifa, verkreeg na een eerdere gift van meer dan 50.000 dollar (44.390 euro) aan de Stichting wel de 'last minute' ontmoeting die hij in juni 2009 met de buitenlandminister wou hebben.
Uit de correspondentie blijkt ook dat haar medewerkers in 2009 een visaprobleem regelden op vraag van Stephen Schwarzman, de voorzitter van de beursgenoteerde Blackstone Group die ze daags voordien ontmoette tijdens een ontbijt bij de New York Stock Exchange. Blackstone doneerde tussen de 250.000 en 500.000 dollar (222.000 en 444.000 euro) aan de Stichting.
Niet de eerste keer
Het is niet de eerste keer dat giften aan de Stichting omstreden worden. Vorig jaar al werden vragen gesteld over schenkingen van Saudi-Arabië en Koeweit, geostrategische bondgenoten van de VS waarmee wapencontracten worden gesloten, maar waarop het State Department ook mensenrechtenkritiek geeft.
Nog controversieel was een gift van 480.000 dollar (426.000 euro) door het Canadese handelsexportagentschap dat de aanleg promootte van de Keystone XL-pijplijn, die teerzandolie vanuit Canada door de VS moest sluizen, maar door president Obama werd tegengehouden.
De kans is klein dat voor de presidentsverkiezingen uitgemaakt zal worden of de ontmoetingen en de schenkingen de juridische voorwaarden schonden die Hillary en de Stichting ondertekenden toen ze buitenlandminister werd. Toch is nu op zijn minst de indruk gewekt dat toegang tot de buitenlandminister 'gekocht' kon worden met een schenking. Deze zweem van belangenvermenging kunnen haar campagne in de komende weken nog zuur opbreken.
"Hillary Clinton heeft nooit goed begrepen dat, in de politiek, perceptie bijna altijd gelijkloopt met de realiteit", luidt het harde oordeel van commentator Chris Cilizza in The Washington Post. "Correlatie is geen causaliteit en quid pro quo's zijn zeer, zeer moeilijk te bewijzen maar: come on, man! Het is onmogelijk om hier niet je wenkbrauwen te fronsen. Waar dit verhaal geen fouten aantoont, bewijst het wel een slecht beoordelingsvermogen. Trump en elke Republikein die proberen het idee te verkopen dat de Clintons opereren volgens een pay to play-model, kregen net een enorm geschenk."
De Hillary-campagne verdedigt zich. Oud-president Bill Clinton maakte bekend dat, als zijn vrouw in november wint, hijzelf alle fondsenwerving voor de Stichting stopt. De Stichting zal ook enkel giften aanvaarden van VS-burgers, niet langer van bedrijven of buitenlandse entiteiten. Toch blijft zelfs dan de voorgeschiedenis bestaan van een financiële relatie met 6.000 oud-donoren, die gunsten kunnen verlangen van een Witte Huis onder haar leiding.
Hillary zal tussen nu en november haar kiezers moeten overtuigen dat ze in het Oval Office hogere ethische standaarden hanteert dan haar tegenstander, op wie ze vooralsnog uitloopt in de peilingen.