Kinderen kunnen Calais ontvluchten
Onder de duizenden vluchtelingen die in Calais overleven in een geïmproviseerd kamp, zijn er honderden kinderen. Via de rechtbank dwingen organisaties de Franse en Britse overheid nu om hen toch te helpen: drie kinderen zijn al herenigd met familie in Groot-Brittannië.
Eind januari zijn drie kinderen en één meerderjarige vanuit Calais naar Groot-Brittannië mogen vertrekken. Met toestemming van de Britse overheid, met een visum voor gezinshereniging op zak. Zij hebben familieleden aan de overkant van het Kanaal. Volgens hulporganisatie Citizens UK zouden 150 tot 200 kinderen die alleen in het kamp in Frankrijk verblijven in aanmerking komen voor gezinshereniging.
Groot-Brittannië is de uitverkoren bestemming van de duizenden vluchtelingen die al maanden verblijven in het geïmproviseerde kamp aan de Franse kust. De uit afval opgetrokken hutjes, winkeltjes en gebedsruimtes hebben de allures van een dorp. Sinds maart 2015 is het aantal bewoners van 'The Jungle' verdubbeld tot zo'n 6.000. Zij leven in de modder, wind en kou en zijn afhankelijk van vrijwilligers en hulporganisaties.
Vicieuze cirkel
Pas na een bevel van de rechtbank installeerde de Franse overheid eind november sanitair en een aantal tenten voor families. Bovendien oordeelt de rechter dat niet-begeleide minderjarigen in het kamp geteld, geregistreerd en opgevangen moeten worden. Omdat de Fransen tot nog toe geen vin verroerden, trekt Dokters van de Wereld opnieuw naar de rechtbank. Gesterkt door het succes(je) van hun Britse collega's hopen ook zij via gezinshereniging kinderen in veiligheid te brengen.
"Het gaat om de meest kwetsbare vluchtelingen, van wie de rechtbank gedurende twee maanden de onmiddellijke bescherming heeft bevolen", zegt Sara Venan van Dokters van de Wereld. "Maar de overheid verschuilt zich achter een vicieuze cirkel: omdat zij minderjarig zijn, kan in Frankrijk enkel een voogd voor hen optreden. De voogd wordt toegewezen na een asielaanvraag. Daarna kan de overheid gezinshereniging naar Groot-Brittannië aanvragen. Zonder registratie geen asielaanvraag, geen voogd, geen gezinshereniging."
Tenzij er actie wordt ondernomen in Groot-Brittannië: een Britse rechtbank heeft voor het eerst geoordeeld dat gezinshereniging ook mogelijk is zonder aanvraag van de Fransen. De situatie in Calais laat toe, zo oordeelde de rechter, dat de Britten zich zelf over de asielaanvraag buigen. Citizens UK hoopt dat meer minderjarigen via deze weg 'veilig en legaal' de oversteek kunnen maken.
Zowel de Franse als de Britse regering is huiverachtig om de migranten in de kampen te helpen. Ze vrezen dat nog meer vluchtelingen naar hun grenzen zullen afzakken. Hulporganisaties zien dat helemaal anders. Ondanks ontruimingen, politiegeweld en de miserabele omstandigheden blijven Calais (en Duinkerke) migranten aantrekken. Als mensen geen zicht hebben op een uitweg, menen hulpverleners, dan ondernemen ze wanhopige acties die levens kosten. Er kwamen al mensen om het leven door op het dak van voorbijrazende treinen te springen of in een truck te schuilen. In deze chaos krijgen kinderen te maken met uitbuiting en misbruik, klinkt het. Er zijn sterke aanwijzingen dat mensensmokkelaars baas zijn in de kampen.
De gemoederen liepen in Groot-Brittannië hoog op na de dood van Masud, een Afghaanse jongen van 15. Hij trok van Zweden naar Calais in de hoop tot bij zijn zus in Groot-Brittannië te geraken. Ook hij maakte deel uit van de rechtszaak die uiteindelijk voor drie jongeren een oplossing bood. Maar hij gokte, voor de uitspraak, op een oversteek per truck. Die heeft hij niet overleefd.
De Britse regering gaf eerder aan 20.000 Syrische vluchtelingen op te willen nemen tegen 2020. Na commotie over de dood van Masud stelden hulporganisaties, oppositieleider Jeremy Corbyn en een aantal prominente parlementsleden voor om bijkomend 3.000 niet-begeleide minderjarigen op te vangen. De regering bekijkt die vraag.