Big Pharma stort zich op Azië
Farmabedrijven zoeken steeds meer hun toevlucht tot de groeilanden om hun problemen in het westen te compenseren. Twee kenners schetsen een toekomstbeeld van de geneesmiddelenindustrie en de hindernissen die overwonnen moeten worden.
Louis de Thanhoffer, na tien jaar bij Janssen Pharmaceutica wetenschappelijk adviseur voor onder meer vermogensbeheerder Petercam en biotechbedrijf Thrombogenics (zie kader): "Medicijnen waarvan het patent in Europa en de VS vervallen is, krijgen steeds vaker een tweede leven in groeiregio's in Azië en Latijns-Amerika. De middenklasse is er enorm. Miljoenen mensen keren zich af van de traditionele geneeskunde en kunnen zich opeens westerse medicijnen permitteren. Men verkiest er vaak de originele medicijnen boven generieken, ook al zijn ze duurder."
Kunnen groeilanden het omzetverlies als gevolg van patentverval opvangen?
Louis de Thanhoffer: "Gedeeltelijk. Novartis haalt nu 6 miljard dollar uit de verkoop van Diovan. De CEO denkt na patentverval toch 2 miljard dollar te behouden dankzij de groeilanden. Een derde dus, en dat is veel. Vergelijk met het middel Zocor van Merck. Die cholesterolverlager haalde in 2004 nog meer dan 5 miljard dollar omzet. Vorig jaar was dat minder dan 500 miljoen dollar."
Welke impact hebben groeilanden op het investeringsbeleid van bedrijven?
"De voorbije vijf jaar hebben westerse bedrijven 1 miljard dollar geïnvesteerd in Azië. Pfizer bijvoorbeeld heeft al vijf jaar een onderzoeks- en ontwikkelingscentrum in China. Dat is logisch. De Chinese medicijnenmarkt bedraagt 40 miljard dollar en groeit 25 procent per jaar. Vergelijk dat met de 3 à 5 procent groei bij ons. Bayer Healthcare kondigde eind vorig jaar ontslagen aan in het Westen en voegde er aan toe dat het met die besparingen 2.500 jobs in opkomende economieën zou creëren. Dat is symptomatisch voor de sector."
De komende vijf jaar dreigen farmabedrijven 140 miljard dollar omzet te verliezen door de strijd met generieken. Welke maatregelen treft big pharma?
Jan Van den Bossche (Petercam): "Ze verbreden hun portefeuille door overnames. En klassieke farmabedrijven zoeken naar beloftevolle biotechprojecten. Die zijn beter bestand tegen generische concurrentie."
Hoe verklaart u dat?
"Bij klassieke medicijnen krijgen generische producenten via het patentverval meteen een receptenboekje. Je hebt de ingrediënten en laat er een bekend chemisch proces op los en je hebt een exacte kopie. Bij biotechmedicijnen werk je met enzymen, levend materiaal. Je kent de ingrediënten, maar niet het proces. Er zullen maar enkele bedrijven zijn die die expertise hebben. De prijsdalingen zullen dan ook kleiner zijn."
De patenten die vervallen zullen steeds meer biotechpatenten zijn. Dat betekent dat ook generische producenten zich moeten heruitvinden?
"Ja. India heeft geen cultuur van innovatie in de farma. De labo's daar maken voornamelijk generieken. Maar de zaken zijn aan het veranderen. Men ziet in dat ze ook patenten nodig hebben en beschermde medicijnen, die meer omzet en winstmarge opleveren."
Een andere bedreiging zijn de bezuinigingen in overheidsbudgetten voor gezondheid. Hoe gaat de sector daarmee om?
"Je ziet de opkomst van companion diagnostics. Dat zijn testen om op basis van genetische informatie te voorspellen wie wel en wie niet positief zal reageren op een medicijn. Overheden vragen voor de terugbetaling steeds meer bewijzen dat een medicijn zal helpen bij persoon x. Zo kunnen ze miljoenen besparen. Je ziet bijvoorbeeld dat UCB in het Verenigd Koninkrijk de kosten voor de behandeling van patiënten met Cimzia tijdens de eerste twaalf weken zelf draagt. Als het middel bij de persoon in kwestie werkt, neemt de overheid de terugbetaling over."
Thrombogenics zoekt topmedicijnen in Singapore
Het Leuvense biotechnologiebedrijf Thrombogenics gaat in Singapore op zoek naar toekomstige topmedicijnen. Het bedrijf wil zijn onderzoekspijplijn aanvullen met projecten die nog in een vroeg stadium zitten en is daarbij in het bijzonder geïnteresseerd in oftalmologie (onderzoek naar oogziektes). Het management heeft de ambitie een specialist in dat gebied te worden en een brede waaier aan oogbehandelingen aan te bieden.
Als alles vlot loopt, zal Thrombogenics volgend jaar de toelating krijgen het oogmedicijn Ocriplasmine op de Amerikaanse en Europese markt te verkopen. Het middel zou een piekomzet van honderden miljoenen euro's kunnen opleveren. Voor opvolgers zoekt Thrombogenics onder andere zijn toevlucht in Singapore.
Thrombogenics is in de regio al actief in India. Het staat er klaar om een bloedstollingsmiddel te lanceren, samen met partner Bharat Biotech. De laatste patiëntentesten zijn afgerond. Alleen de autoriteiten moeten hun fiat nog geven. Het bedrijf verwacht dat dit het eerste medicijn in de geschiedenis van het bedrijf zal zijn dat omzet oplevert.
Thrombogenics meldde gisteren in zijn halfjaarrapport dat het eind juni nog 95,6 miljoen euro cash had, voldoende om minstens twee jaar verder te werken. Het blijft verlieslatend. In de voorbije zes maanden liep het verlies op tot 10,2 miljoen euro door de stijgende kosten voor onderzoek en voor verkoop en marketing. Hoewel Thrombogenics nog geen medicijnen verkoopt, is het al volop mensen aan het aanwerven en hoge functies bij bedrijven zoals Novartis en Bausch & Lomb aan het wegkapen.