Porno-industrie worstelt met condooms

Sinds woensdag zoemen de camera's niet langer over de lillende lijven van San Fernando Valley. In de garageboxen, loodsen en groezelige kantoortjes van deze voorstad van Los Angeles wordt 90 procent van de (legale) pornofilms geproduceerd. Toen raakte bekend dat een 28-jarige actrice die bekend staat als Cameron Bay een positieve hiv-test had afgelegd. Na verschillende testen volgde gisteren de bevestiging: Bay is besmet met het aidsvirus.

Op dit moment wordt gezocht naar alle 'primaire' partners van de vrouw, naar verluidt een nieuwkomer in het vak, van het afgelopen half jaar. Zo lang kan het duren eer het virus zich manifesteert. Komt zeker in aanmerking: de man die onlangs in de huid kroop van Anthony Weiner, de politicus en kandidaat voor het burgemeesterschap van New York met een voorliefde voor kiekjes van zijn eigen klokkenspel. In de pornopersiflage bleef het niet bij kiekjes schieten. De acteur had voor zijn rol nog een scène opgenomen met Bay.

Het moratorium wordt pas opgeheven als alle sekspartners zijn opgespoord en gecontroleerd.

Tijdens het laatste moratorium, in 2004, lag de heteroseksuele industrie dertig dagen stil na een uitbraak van syfilis. Op basis van drie infecties bij een man en twee vrouwen werden liefst 180 andere acteurs getest. Uiteindelijk bleken er nog eens vijf pornosterren besmet.

Onbeschermde seks

Professionele pornoacteurs zijn verplicht om een keer per maand een hiv-test te ondergaan. Bay testte op 27 juli nog negatief. Die regel hanteert de industrie al sinds de jaren tachtig, toen de aidsepidemie verschillende dodelijke slachtoffers maakte in de sector.

In volle aidscrisis werden een tijdlang meer condooms gebruikt in pornofilms, zegt Chris Lambrechts, directeur van Sensoa, expertisecentrum voor seksuele gezondheid. "Eerst in het homocircuit, waar de epidemie het felst toesloeg, maar ook bij heteroseksuele porno. Het werd vrij snel duidelijk dat de consument geen zin had in condooms en deze films links liet liggen. Midden jaren negentig werd bare back, onbeschermde seks, een label om films aan te prijzen bij homomannen."

Porno, verklaart Lambrechts, is pure fantasie. "Er is geen context. Er zijn geen etentjes, we zien geen gesprekken of het geflirt dat normaal vooraf gaat aan seks. In porno is seks onbekommerd en vanzelfsprekend. Het condoom drukt de kijker met de neus op de feiten, het condoom doorprikt de droom. De consument wil blijkbaar niet te veel geconfronteerd worden met de realiteit."

Dus begon de industrie obsessief te testen. In de Amerikaanse 'sue you'-maatschappij gaan die testen vaak gepaard met allerlei contracten waarin acteurs plechtig beloven clean te blijven. De aansprakelijkheid wordt met één handtekening naar de acteurs doorgeschoven.

Diane Duke, woordvoerster van pornolobby Free Speech Coalition, haastte zich ook deze keer te melden dat er geen enkele aanwijzing is dat Cameron Bay besmet is op een filmset. "Sinds 2004 hebben maar twee acteurs een positieve test afgelegd, en in geen enkel van deze gevallen is de besmetting overgedragen tijdens hun werk. Als we rekening houden met deze nieuwe situatie, dan spreken we over drie gevallen in de afgelopen tien jaar. Niet alleen in LA maar in het hele land."

Maar pornoacteurs zijn ook maar mensen. Mensen met liefde en lust en partners die niet op tape staan. "Het systeem is duidelijk niet waterdicht", zegt Lambrechts. "Ik zie de commerciële belangen van de sector. Maar je mag anderzijds ook van een werkgever verwachten dat hij alle mogelijke voorzorgen neemt om zijn personeel niet bloot te stellen aan beroepsrisico's." Hij vergelijkt het met een bouwwerf. " Het is niet omdat de veiligheid gegarandeerd is door regels, inspecties en voorschriften dat bouwvakkers opeens geen helm meer moeten dragen."

Helm verplicht

Die helm is nochtans wel degelijk verplicht. In november van vorig jaar stemden 1,6 miljoen inwoners van het district Los Angeles per referendum voor het verplichten van condooms in porno. Zo haalden zij het van 1,2 miljoen tegenstemmers, gemobiliseerd door de panikerende pornolobby. Die ziet in het opgelegde condoom de doodsteek voor een miljardenindustrie die geld als water naar gratis internet- en amateurporno ziet vloeien. In deze categorie, vaak monogame koppels die hun eigen liefdesspel met de wereld delen, blijft het rubbertje meestal in het nachtkastje.

De zaak-Bay komt voor de industrie overigens uiterst ongelegen. Vorige week verloor lobbygroep Free Speech Coalition een eerste rechtszaak tegen de condoomwet. Het beroep is al aangekondigd.

Michael Weinstein, hoofd van de AIDS Healthcare Foundation en motor achter het condoomreferendum, greep de gelegenheid aan om te pleiten voor strengere controles. "Hoeveel acteurs moeten er nog besmet worden met een waaier aan soa's, inclusief het ongeneeslijke aids, vooraleer de industrie eindelijk de condoomregels respecteert?", vraagt hij zich af in een persmededeling. Gerechtelijke bronnen spreken van één mogelijke inbreuk op de condoomwetgeving sinds de ordonnantie inging.

Verplicht condoomgebruik is niet alleen gericht op de gezondheid van acteurs, de porno-industrie wordt er ook op gewezen dat ze een voorbeeldfunctie heeft. Chris Lambrechts van Sensoa nuanceert. "Uit onderzoek is gebleken dat de impact van porno op de praktijk in bed zeer beperkt is. Iemand die bare back-porno kijkt, zal niet automatisch zelf zonder condoom vrijen. Dat neemt niet weg dat condooms en anticonceptie effectief ook laten zien, het veilig vrijen wel kan ondersteunen."

Sensoa pleit juist voor meer rubbertjes in huis-, tuin- en keukenfeuilletons. "En dan liefst met wat gestuntel in bed. Dat is de realiteit."