Toponderhandelaar Palestijnen stapt op
Het radicale Hamas, dat in Gaza de lakens uitdeelt, wil de aangekondigde stembusgang boycotten. Volgens de Israëlische pers is de populariteit van Hamas, dat in 2006 de parlementsverkiezingen won, getaand.
De Palestijnse toponderhandelaar Saeb Erekat stapt op in de nasleep van de onthullingen die vorige maand door nieuwszender Al Jazeera werden gedaan. Volgens documenten waar de zender de hand op kon leggen, en die volgens Erekat ontvreemd werden uit zijn bureau, zou die laatste de voorbije jaren veel meer toegevingen hebben willen doen aan Israël dan officieel bekend was.
Zo zou hij hebben willen inbinden op het vlak van de Palestijnse eis dat Oost-Jeruzalem de hoofdstad van het onafhankelijke Palestina zou worden, en zou hij ook de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen uit kampen in de buurlanden maar een lage prioriteit gegeven hebben. Eerst had Erekat gezegd dat de documenten vals waren, vervolgens gaf hij alsnog toe dat ze uit zijn kantoor verwijderd waren. Het is in een gesprek met de BBC dat de hoofdonderhandelaar, die uiteraard woest is op Al Jazeera en de zender ervan beschuldigt via de Palestine Papers zijn leven “in gevaar te hebben gebracht”, zijn ontslag heeft aangekondigd. De Palestijnse bevolking toonde zich in elk geval bijzonder misnoegd over de verborgen toegeeflijkheid.
Erekat leidde het Palestijnse onderhandelingsteam al sinds de dood van de historische PLO-chef Yasser Arafat in 2004. Hoewel het geweld zelf afnam, is er in de voorbije jaren bijzonder weinig tot geen vooruitgang geboekt in het conflict met Israël.
Vorig jaar probeerde VS-president Obama het vredesproces nieuw leven in te blazen, maar dat initiatief ging de mist in door de weigering van Israël om de bouw van nieuwe nederzettingen in Oost-Jeruzalem een halt toe te roepen. Erekats ontslag komt er op een politiek delicaat moment. Ook in Ramallah, Bethlehem, Nabloes en Jenin, op de Westelijke Jordaanoever, kwamen in de voorbije weken jongeren op straat om zoals in Tunesië en Egypte meer democratie te eisen en hun onvrede te luchten over de Palestijnse Autoriteit. President Abbas en zijn regering maken van de Palestijnse gebieden een politiestaat, heette het, en in naam van de stabiliteit blijft het Westen hen te vriend houden. Diverse betogingen werden met harde hand neergeslagen.
Verkiezingen
In die context was het dat zaterdag, daags na het vertrek van de Egyptische president Moebarak, ook Mahmoed Abbas nieuwe presidents- en parlementsverkiezingen aankondigde. De voor september geplande stembusgang zal evenwel geboycot worden door het radicale Hamas, dat op de Gazastrook de lakens uitdeelt. “We nemen niet aan deze verkiezingen deel”, zei woordvoerder Fawzi Barhoum. “En we zullen de uitslag ervan niet erkennen.”
Wettelijk is het mandaat van Abbas al sinds begin vorig jaar verstreken, maar aangezien diens eigen seculiere Fatah en Hamas het niet eens raakten over nieuwe verkiezingen werden die ook niet georganiseerd. Bij de parlementsverkiezingen van 2006 was Hamas als grote winnaar uit de bus gekomen, waarna een periode van instabiliteit aanbrak, die bijna tot een Palestijnse burgeroorlog leidde. Uiteindelijk greep Hamas de macht in Gaza en bleef Fatah op de Westoever aan zet. Al die tijd kwam het parlement niet meer bijeen, waardoor de Palestijnse Autoriteit in een soort institutioneel vacuüm opereerde.
Hamas eist nu dat Gaza en Ramallah tot een akkoord komen alvorens de Palestijnse burgers uit stemmen worden gestuurd. Volgens de Israëlische krant Haaretz zou Hamas bang zijn dat het zijn greep op de Gazastrook zal verliezen, aangezien de legitimiteit van Fatah in dat territorium is toegenomen. Maar ook Fatah is er niet gerust op: een eventuele machtsdeelname van de Moslimbroeders in Egypte zou onvermijdelijk Hamas versterken, zo vreest de partij van Abbas.
Hoe dan ook lijdt het Palestijnse bestel aan dezelfde kwalen die ook de andere Arabische landen tekenen: hoge jeugdwerkloosheid, corruptie, willekeurige arrestaties en inperking van de vrije meningsuiting. In recente gesprekken met De Morgen zeiden diverse Palestijnse waarnemers echter dat de grote voorwaarde voor betere levensomstandigheden een vredesproces met Israël is, incluis de opheffing van de blokkade tegen Gaza en een einde aan de bezetting van de Westelijke Jordaanoever.