'Ik kan eindelijk weer ademen'
'Voor het eerst in mijn leven legde ik een examen af zonder het gevoel dat de Dienst Vreemdelingenzaken over mijn schouders meekeek.' De regularisatie maakt van de Armeense Eliza Jarahyan (eindelijk) een doordeweekse studente geneeskunde. Dertien jaar geleden spoelde ze hier aan met haar familie.
"Ik kwam op mijn elfde in België aan. Eigenlijk was het best spannend, want je ouders vertellen over een grote reis naar een ver land. Als kind besef je niet dat het voor altijd zal zijn. Ook België zagen we door de ogen van een kind. Mijn broer en ik leefden als gewone kinderen. We woonden in Knokke en gingen naar school, naar de sportclub, naar de muziekschool, al bij al ging ons leven heel rustig voort. Wij stonden eigenlijk niet stil bij wat er aan de hand was. Voor mijn ouders was het moeilijker, omdat zij een zo goed mogelijk leven voor ons wilden, maar wel heel goed wisten wat de gevaren van een leven zonder papieren waren."
In december 2004 wordt Eliza plots erg dwingend geconfronteerd met de werkelijkheid. Ze krijgen een negatieve beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken en de familie Jarahyan wordt naar het gesloten centrum van Steenokkerzeel gebracht, om uitgezet te worden. "Ik was ondertussen zeventien, in mijn hoofd al helemaal vervlaamst. Op een dag werd er op onze deur geklopt. Mijn papa deed gewoon open zoals altijd, maar plots stonden er vijf of zes agenten binnen. Toen papa de telefoon nam om een vriend te bellen, werd die gewoon uit zijn hand geslagen, alsof hij een wapen had getrokken. Heel brutaal allemaal."
De uitzetting gaat uiteindelijk niet door, omdat een rechter in beroep besliste dat de procedure al onmogelijk lang had geduurd. Toch blijft de familie drie weken in Steenokkerzeel. "Het leven in het centrum was heel erg moeilijk, maar de mensen in Knokke zijn ons heel erg blijven steunen. We kregen kaartjes en per dag mochten we een uur bezoek ontvangen. Elke dag kwam er niet een, maar twéé families, die dan elk een halfuur bij ons konden zijn. Daar hebben we ons aan vastgeklampt. Zonder hen zou het nooit gelukt zijn. Toch waren we in die tijd nog niet voldoende lokaal verankerd, zo oordeelde men. Er waren onvoldoende argumenten. Ook toen was er een criterium voor lokale verankering, maar dat was veeleer een gunstmaatregel. Het was ook heel erg onduidelijk wat er juist mee bedoeld werd. Er werd geoordeeld op fingerspitzengefühl, maar dat fingerspitzengefühl heeft heel erg veel levens veranderd."
Na de passage in Steenokkerzeel is de angst eigenlijk nooit meer weggegaan, vertelt Eliza nu. "Door de arrestatie hebben we beseft dat alles wat we hadden opgebouwd in een keer kon wegvallen. Het doet je beseffen: niets is nog zeker."
"En zodra je dat beseft, begint een leven als een soort krijgsgevangene. Er is altijd die stress, je kent geen rust, je kunt je geen moment echt ontspannen. Maar we hielden vast aan de mensen rond ons. Het begon met de ouders van een schoolvriendinnetje, dan ouders van kinderen op de sportclub, dan leer je via via mensen kennen, en uiteindelijk blijft de groep vrienden en kennissen maar uitbreiden. Ik werd op school ook echt opgenomen in de groep, dat is heel belangrijk geweest. Ik heb me nooit moeten verbergen, al werd het bij politieke discussies soms wel moeilijk. Dan zei er iemand iets over het Vlaams Belang en dan moest ik soms zeggen: 'Ik ben wel die persoon waar het over gaat, ik ben ook illegaal.'"
Op 5 mei van vorig jaar komt er dan eindelijk nieuws over hun aanvraag tot regularisatie. "Ik wilde het eerst niet geloven, maar toen het doordrong ben ik beginnen te wenen, de gelukkigste tranen uit mijn leven. Het voelde alsof ik opnieuw geboren werd. Er viel wel duizend kilo van me af."
Eliza studeert ondertussen geneeskunde en legt diezelfde dag nog een examen af. "Gelukkig was het niet zo zwaar. En voor de eerste keer voelde ik me ook daar vrij, want daarvoor dacht ik bij elk examen: "Het moet goed zijn, want ook de Dienst Vreemdelingenzaken kijkt mee. Als ik het verpest, dan sturen ze ons misschien terug."
Het grootste voordeel van de positieve beslissing? "Je kunt beginnen te plannen. Iets om morgen te doen, volgende maand, volgend jaar zelfs! Ik wil nu mijn studies afmaken en iets bereiken in mijn leven om iets terug te geven aan de maatschappij. Ik heb hier het recht gekregen om mijn droom te realiseren, daarom wil ik ook iets teruggeven. Ik kan weer ademen nu."