Jemen voert strijd tegen Al Qaida op
Intussen hebben behalve Duitsland, Frankrijk, de VS en Groot-Brittannië, ook België en Nederland aangekondigd post en vracht van vliegtuigen uit Jemen niet meer toe te laten op hun grondgebied.
Anwar al-Awlaki werd gisteren in Sanaa bij verstek aangeklaagd tijdens het proces tegen Hisham Assem, die terechtstond voor de moord op een Fransman tijdens een aanslag begin vorige maand. Ook Assem werd aangeklaagd voor het beramen van aanslagen tegen buitenlanders en lidmaatschap van een terreurorganisatie. Een derde man, Othman al-Awlaki, een neef van al-Awlaki, werd eveneens bij verstek voor dezelfde feiten aangeklaagd.
Volgens de procureur had Hisham Assem, die werkte als veiligheidsbewaker bij het Franse bedrijf SPIE, erkend dat hij e-mails had gekregen van Al-Awlaki waarin hij werd aangespoord de buitenlanders waarmee hij samenwerkte, te doden. Assem doodde niet alleen de Fransman maar verwondde ook een Britse medewerker.
Tegelijk met het proces is de Jemenitische regering een groot militair offensief begonnen om Anwar Al-Awlaki en Ibrahim Al-Asiri te lokaliseren. De laatste is de bommenexpert van Al Qaida op het Arabische Schiereiland (AQAP), de tak van het terreurnetwerk die twee jaar geleden ontstond door samenvoeging van de Saoedische en Jemenitische afdelingen. Al-Asiri wordt verdacht van het produceren van de bommen die vorige week vrijdag werden onderschept in vliegtuigen in Groot-Brittannië en Dubai. De militaire operatie vindt plaats in de provincies Maarib en Shabwa, onherbergzame gebieden waar AQAP zich naar alle waarschijnlijkheid schuilhoudt onder de plaatselijke stammenbevolking.
Washington heeft Anwar Al-Awlaki begin dit jaar op de CIA-lijst gezet van militanten die gedood of gevangengenomen moeten worden. Dat maakt van de man de eerste Amerikaan ooit die op deze lijst raakte. Al-Awlaki werd in New Mexico, in de Verenigde Staten, geboren en heeft zowel de Amerikaanse als Jemenitische nationaliteit. Hij week in 2004 uit naar Jemen nadat zijn naam was genoemd in verschillende terreuronderzoeken, waaronder de aanslagen van 11 september.
Al-Awlaki’s naam wordt ook gelinkt aan Malik Nadal Hasan, de VS-legerpsychiater die vorig jaar in Fort Hood, Texas, 12 militairen doodschoot en 31 anderen verwondde. Tussen de mannen bestond een uitvoerige briefwisseling via e-mail. Ook zou Al-Awlaki betrokken zijn geweest bij het helpen voorbereiden van de mislukte aanslag van Umar Farouk Abdulmutallab. Die wilde vorig jaar met Kerstmis een bom doen ontploffen op een vlucht tussen Amsterdam en Detroit.
Het is de vraag wat er zal gebeuren als Anwar Al-Awlaki inderdaad wordt opgepakt. De Jemenitische regering heeft al gezegd de man niet te zullen uitleveren aan de VS, terwijl Washington Al-Awlaki liever zelf zou berechten, gezien de erg slordige manier waarop justitie in Jemen al eens durfde om te gaan met terreurverdachten. In het verleden werden honderden jihadisten vrijgelaten nadat ze een soort ‘heroriënteringsopleiding’ hadden doorlopen, maar het gros van hen nam na hun vrijlating al snel de jihadistische strijd opnieuw op.
Het offensief van gisteren en de aanklacht tegen Al-Awlaki komen er na grote druk vanuit Washington op Sanaa om AQAP, waarvan het ledental wordt geschat tussen de 300 en 500 strijders, aan te pakken. De Amerikaanse president Barack Obama heeft de militaire hulp aan Jemen dit jaar, na de mislukte aanslag van Abdulmutallab, verhoogd tot zo’n 115 miljoen euro. Daarnaast zetten de VS onbemande drones in die, tot groot ongenoegen van de Jemenitische regering, luchtaanvallen lanceren op verdachte doelwitten.
Grote slagkracht
Maar ondanks dit alles blijft AQAP grote slagkracht hebben in Jemen. Dat bleek gisteren opnieuw, nadat militanten een kleine pijplijn in het zuiden van het land opbliezen. Dat gebeurde net in de provincie Shabwa, waar een deel van het militair offensief doorgaat. De pijplijn voerde ruwe olie naar een exportterminal aan de Arabische Zee en werd vermoedelijk opgeblazen door middel van een bom met een timer. AQAP heeft al vaak gedreigd met aanslagen op de Jemenitische olie- en gasinfrastructuur. Jemen is een kleine olieproducent vergeleken met rijke buren als Saoedi-Arabië, maar de grondstof maakt wel 75 procent uit van ’s lands inkomsten.
Intussen hebben, behalve de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland eerder, ook de Belgische en Nederlandse autoriteiten aangekondigd dat er geen post of vracht zal worden toegelaten van vliegtuigen die afkomstig zijn uit Jemen. Ons land, dat voorzitter is van de EU, kondigde aan eind deze week een meeting over de problematiek te organiseren.