Rampen eisen ruim 240.000 levens
De internationale federatie van het Rode Kruis en de Rode Halve Maan roept op tot meer preventie: ‘Elke euro die in rampenparaatheid wordt gestoken, redt niet alleen levens maar bespaart ook het viervoudige in noodhulpverlening.’
Om als ramp meegeteld te worden, moeten er minstens tien doden vallen of honderd mensen schade ondervinden. In totaal vonden er in 2008 326 natuur- en 259 technologische rampen (bijvoorbeeld in de industrie of in het verkeer) plaats. In beide gevallen is dat het laagste cijfer van dit decennium, maar de dodentol van natuurrampen piekte wel stevig. 235.736 mensen lieten daarbij het leven, nauwelijks minder dan bij de vorige piek, in 2004. Van de 241.635 slachtoffers van natuurfenomenen in dat jaar is het merendeel toe te schrijven aan de tsunami die op tweede kerstdag met verwoestende gevolgen over de kusten van de Indische Oceaan rolde.In 2008 eisten twee natuurrampen enorme aantallen mensenlevens. In Birma zijn 138.366 als vermist of dood gerapporteerd na de doortocht van cycloon Nargis begin mei. Nog geen twee weken later trilde de aarde in de Chinese provincie Sichuan: 87.476 mensen overleefden de aardbeving niet. “Daarna volgden overstromingen in India”, weet Vande veegaete, hoofd internationale zaken bij Rode Kruis Vlaanderen, “met 1.808 doden.” Als je kijkt naar het aantal mensen dat getroffen is door een natuurramp, staat China ook hoog genoteerd: 77 miljoen mensen werden getroffen door een koudegolf. “Meestal gaat het om overstromingen, maar je zult zien dat in China zowat elk jaar tientallen miljoenen mensen te kampen hebben met een natuurramp”, aldus Vande veegaete.De natuurrampen richten in 2008 voor 181 miljard dollar schade aan, ook al de tweede hoogste waarde van het decennium. In 2005, toen orkaan Katrina alleen al 140 miljard dollar kostte, liep de totale rampenschade nog eens een derde hoger op. Bijna de helft van de schade (85 miljard dollar) is opgemeten in Sichuan.Het Rode Kruis koppelt steeds een inhoudelijk luik aan het macabere jaarrapport. Dit jaar focust dat op preventie, die natuurlijk niet de rampen kan voorkomen, maar wel het aantal slachtoffers drastisch kan beperken. “Er is steeds meer bewijs dat elke dollar die je in preventie steekt, er vier uitspaart in noodhulp”, zo staat in de inleiding van het lijvige rapport. “Waarom zouden we onszelf geen stoutmoedig doel zetten, om tenminste 20 procent van de middelen voor noodhulp te voorzien om de risico’s bij rampen te verkleinen.”Dat is des te meer nodig, zo poneert Vande veegaete, omdat het aantal natuurrampen die te linken zijn aan het klimaat stijgt. “Daar zitten af en toe wel dips in, zoals dit jaar, maar globaal zie je in het aantal weergerelateerde rampen over de laatste twintig jaar een toename met 40 procent.” En preventie kan daarin wel degelijk zoden aan de dijk zetten. “In 2000 vielen bij overstromingen in Mozambique nog honderden doden”, zegt Vande veegaete. “Sindsdien heeft de overheid mensen opgeleid voor evacuaties, maar vooral ze heeft de bewoners van een aantal laaggelegen dorpen overtuigd om zich hogerop te vestigen. Bij gelijkaardige overstromingen in de voorbije twee jaar was de tol daardoor veel minder hoog, amper 30 doden.”