Direct naar artikelinhoud

Bijna helft energiefactuur gaat naar de gemeentekas

In het debat over de hoge energiefactuur zijn alle pijlen nu op de distributienetbeheerders gericht. Waar de leveranciers 33 procent van uw energiefactuur opstrijken, incasseren de netbeheerders maar liefst tot 43 procent. 'Pure verdoken gemeentebelasting.'

Werden de voorbije weken vooral de energieleveranciers als Electrabel, Nuon en Luminus geviseerd, dan verschuift de aandacht nu naar de netbeheerders zoals Eandis en Infrax. Niet onlogisch als je de samenstelling van de elektriciteitsfactuur nader bekijkt. Volgens de federale regulator CREG maakt de productieprijs voor elektriciteit, de energiecomponent, 33 procent uit van uw totale factuur. 3 procent gaat naar transmissiekosten via de hoogspanningslijnen, die door Elia worden beheerd; 21 procent naar taksen, heffingen en btw. Vooral federale heffing, zoals de bijdrage voor het Kyoto-fonds en de bijdrage voor sociale klanten.

De grootste hap gaat echter naar de distributienetbeheerders, die de energie van de leverancier bij de consument aan huis brengen. Daarvoor gaan ze tot 43 procent van de elektriciteitsfactuur aan de haal. "Die 43 procent geldt voor de intercommunale Gaselwest in Oost- en West-Vlaanderen", legt Laurent Jacquet van de CREG uit. "Andere distributiezones hanteren bijvoorbeeld 40 procent."

'Nuttig besteed'

In 2011 betaalde u gemiddeld 210,40 euro per megawattuur (MWh), een stijging van gemiddeld 67 euro sinds de liberalisering van de energiemarkt in 2007. 9 euro van die prijsstijging was toe te schrijven aan de productiekost. De distributiekost steeg daarentegen met ongeveer 40 euro. En omdat hun kosten stijgen voorzien de netbeheerders nog een forse prijsstijging in 2015, wanneer de huidige prijsblokkering is afgelopen. "No way", reageerde minister van Consumentenzaken Johan Vande Lanotte (sp.a). Hij wil de hoge energiefactuur koste wat het kost aan banden leggen. "Hoge dividenden betalen aan de aandeelhouders en tegelijk de prijzen verhogen. Vergeet het maar."

Een ietwat vreemde situatie, aangezien de aandeelhouders van de netbeheerders vooral de gemeenten zijn. Bij Eandis zijn de Vlaamse gemeenten goed voor 79 procent van de aandelen (de overige 21 procent zitten bij Electrabel), bij Infrax gaat het zelfs om 100 procent. Eandis keerde vorig jaar 169,04 miljoen euro dividend uit aan de gemeenten. In 2007 was dat nog maar 142,04 miljoen euro. "Komt nog bij dat de gemeenten dankzij een bonus-malussysteem vorig jaar zo'n 40 miljoen euro opstreken", zegt LDD-parlementslid Peter Reekmans. Infrax keerde volgens Reekmans in 2010 85,7 miljoen euro uit aan de gemeenten, 10 miljoen meer dan in 2008. "Met andere woorden: er gaat heel veel geld van de energiefactuur gewoon naar de kas van de gemeenten. Pure verdoken gemeentebelasting."

Eandis betaalt aan de gemeenten een vergoeding van 6,5 procent voor de investeringen die ze doen aan het gas- en elektriciteitsnetwerk. Voorzitter Geert Versnick vindt de vergoedingen niet overdreven: "Het geld dat naar de gemeenten gaat wordt nuttig besteed. Het verdwijnt niet in iemands zakken." Eandis schermt ook met de groenestroomcertificaten, die een groot deel van de kosten zouden betekenen. "Zeker een vierde van de niet beheersbare kosten", zegt woordvoerder Simon Van Wijmeersch. In de 40 procent die van de factuur naar Eandis vloeit zouden naast personeelskosten ook onder meer afschrijvingen voor installaties zitten.

Goedkoper

Volgens Reekmans verklaart de kost voor de groenestroomcertificaten maar een klein deel van het geld dat naar de gemeenten vloeit. Hij klaagt ook de grote prijsverschillen tussen de distributiezones aan en stelt voor om de dividenden te bevriezen.

Regulator CREG probeerde gisteren op zijn beurt toch een beetje goed nieuws de wereld in te sturen door aan te kondigen dat de energieprijzen iets goedkoper zullen worden door de verlaging van de federale bijdrage. Concreet gaat het voor een gemiddeld gezin van 4 om een verlaging met 4 euro per jaar op de elektriciteitsfactuur en 2 euro voor de gasfactuur. Voor bedrijven is de impact groter.