e[REC]tie
Ooit in het handboek voor beroemdheden op zoek naar wereldpers: de sekstape, al dan niet 'uitgelekt'. Tegenwoordig kijkt niemand er nog van op. Wat ging er mis?
Paris Hilton in een hotelkamer, het beeld korrelig infrarood, haar ogen lichten op als die van een vampier. Twee naakte lichamen dicht tegen elkaar aan. Er worden flauwe grapjes gemaakt. De tv staat aan op de achtergrond. Dan gaat de telefoon. Ze neemt nog op ook.
Ja, het schokkendste aan de sekstape 'One Night in Paris' is toch wel hoe onromantisch het tafereel is. En hoe doodgewoon tegelijkertijd. Niet alles gaat in één keer goed. Paris kermt niet als een pornoster. Af en toe is ze verlegen en schuilt ze voor de camera. Het maakt de video echt, maar ook al gauw saai - zeker in retrospect.
Riante schikkingen
Toch was de schok enorm toen de film in 2004 uitkwam, een week voordat haar eerste realitysoap The Simple Life begon - een timing die allerlei wilde pr-theorieën uitlokte. Het maakte Paris Hilton, als rijkeluisdochter en socialite, een nieuw soort postmoderne ster, waarvan we er later meer zagen: mensen die alleen beroemd zijn omdat ze constant publiciteit genereren. In haar geval resulteerde dat in tv-programma's, boeken, parfums, een modelijn, een acteer- en muziekcarrière - allemaal rond het merk Paris Hilton.
Het waren de eerste jaren van het nieuwe millennium en opeens waren sekstapes overal. Kim Kardashian, een vriendin van Hilton, dook op in een video met de r&b-zanger Ray J, die toen nog bekender was dan zij. Ze spande een rechtszaak aan en schikte voor 3,7 miljoen euro. De klusjesman van Fred Durst, zanger van Limp Bizkit, vond een geheime opname op diens computer en zette die online.
Colin Farrell, Kid Rock, Verne Troyer (Mini Me uit Austin Powers), Hulk Hogan en een eindeloze reeks B- en C-sterren vonden zichzelf allemaal, al dan niet opzettelijk, terug in intieme, bewegende beelden, vrijelijk beschikbaar op het web. Om de schijn van opzet te vermijden, spanden de meesten rechtszaken aan en troffen ze riante schikkingen.
Het was alsof iedereen met een handycam het niet kon laten de intiemste momenten vast te leggen en alsof vervolgens niemand zo slim was de beelden goed te verstoppen of te wissen. Internet was pas een aantal jaar in opkomst en de verspreiding van video's was nog nooit zo makkelijk geweest - al kostte het een paar uur om een filmpje van enkele minuten te downloaden.
Inmiddels zijn we door smartphones, sociale media en highspeedinternet in een heel ander stadium terechtgekomen. Sekstape, het woord zegt het al: een achterhaald begrip, stammend uit de tijd van VHS-banden en videorecorders. Als er nu een fragment lekt, is het vaak een naïef pubermeisje dat een filmpje voor haar vriendje maakte, dat hij vervolgens stoer met al zijn vrienden deelde, waarna de beelden onvermijdelijk in de virale molen van Whatsapp-groepen terechtkomen. Voor het meisje (maar het kan ook een jongen zijn) een trauma met dramatische gevolgen.
Nee, de sekstape als smeuïg schandaal en publiciteitsmotor zien we bijna niet meer. Als er tegenwoordig nog eens een compromitterend filmpje van een bekendheid zich verspreidt, is het meestal een wraakactie van een jaloerse ex en zijn de beelden extra schokkend. Denk aan ADO Den Haag-keeper Stefan Postma, die zich door zijn vriendin met een hulpstuk liet penetreren. Spreekkoren achtervolgden hem de rest van zijn carrière.
De homevideo uit bioscoopfilm Sex Tape valt dan ook niet in de categorie pr-schandaal, wat een teken des tijds zou kunnen zijn. Jay en Annie willen hun ingedutte seksleven wakkerschudden met pikante opnames van zichzelf, gemaakt met de iPad. In plaats van het filmpje te verwijderen, stuurt Jay het naar de cloud, alwaar het - door een technologisch plothole van jewelste - ligt te wachten op zijn vrienden, aan wie hij eerder tablets cadeau heeft gedaan.
Wanneer het stel de blunder ontdekt, volgt een jacht op de filmpjes, om ze te verwijderen voordat ze worden gezien. Met als slapstickhoogtepunt de ontmoeting met Annies zakenrelatie Hank, gespeeld door Rob Lowe. Annie en Hank vergrijpen zich aan pakken coke en flessen drank, terwijl Jay de iPad opspoort (onderwijl achtervolgd door een bronstige herdershond).
De scène is een vette knipoog naar Lowes schandaalgeschiedenis. Hij kickte niet alleen af van een drugs- en alcoholverslaving, hij was eind jaren tachtig ook nog eens een van de eerste sterren met een uitgelekte sekstape. In die tijd was dat echter nog geen middel om je publieke figuur een slinger te geven. Het kostte Lowe bijna zijn carrière in Hollywood. Het feit dat een van de meisjes waarmee hij was betrapt slechts 16 jaar oud was, hielp niet bepaald mee.
Pornoster ingehuurd
De eerste sekstape die een carrière meer goed dan slecht deed was die van Pamela Anderson en Tommy Lee. Het showbizzkoppel, toen nog gelukkig getrouwd, was te zien tijdens een liefdesvakantie in Nevada. De meeste scènes spelen zich af op een boot. De video werd gestolen uit hun huis en in 1995 uitgebracht door IEG. Uiteindelijk schikten Anderson en Lee voor een onbekend bedrag. Vanaf toen was Pam and Tommy: Hardcore and Uncensored gewoon te huur in de videotheek.
Sinds de hausse aan celebrity-sekstapes van zo'n tien jaar geleden, is het schokeffect met elke bovengedreven video minder geworden. Het woord celebrity is aan inflatie onderhevig. Steeds vaker lijkt het lekken een opzichtige poging van een C-ster om de spotlights te halen. En de smoesjes van de vermeende slachtoffers worden ook steeds doorzichtiger. Tami Erin, die in 1988 de rol van Pippi Langkous vertolkte, was woedend dat haar ex een sekstape probeerde te verkopen. Uiteindelijk verkocht ze de video zelf 'om hem voor te zijn'. Juist.
Terwijl we aan het begin van deze eeuw nog grotendeels afhankelijk waren van de tv om ons op de hoogte te houden van de beslommeringen van de rich and famous, leven we inmiddels in het tijdperk van publieke figuren die ons een bijna constante inkijk in hun bestaan bieden. Selfies, tweets, updates, blogs, YouTube-kanalen: ieders dagboek en agenda staan tot vervelens toe online.
Ook de opmars en normalisatie van porno maakt dat de schokgolven steeds kleiner zijn. Porno is niet meer een video of tijdschrift waarvoor je je gêne opzij moet zetten om het te kopen. Binnen een paar klikken zie je hardcore HD-seks op je cherm. Pornosterren schrijven nu succesvolle boeken en romanciers schrijven porno. Waar kijken we nog van op?
Het meest schaamteloze, recente voorbeeld is van Farrah Abraham, bekend van de realitysoaps Teen Mom en 16 and Pregnant. Haar sekstape, Farrah Superstar: Backdoor Teen Mom, werd watertandend aangekondigd als: 'The private tape made public'. Dat de video nooit als privésouvenir was bedoeld, bleek toen pornoster James Deen zonder omhaal bekende dat hij door Abraham was ingehuurd. Zij kon niet anders dan toegeven.
Haar doel was toch al bereikt: in 2013 was ze de realityster naar wie het meest gezocht was op Google - het maakt blijkbaar toch nog wat los, zo'n sekstape. Bovendien verdiende ze naar verluidt meer dan een miljoen euro aan de film. Abraham, inmiddels 21, ging het geld gebruiken om een fijne thuissituatie en mooie toekomst voor haar dochter (5) te bewerkstelligen.
Als haar dochter 13 wordt, wil Abraham haar vertellen over de tape. Dat kan mooi samenvallen met een gesprek over de bloemetjes en bijtjes, zei ze. "Ik heb een babydoos voor haar klaar liggen. Daarin zitten alle afleveringen van Teen Mom, mijn boek en natuurlijk mijn video." Daar hoef je tegenwoordig dus helemaal niet zo moeilijk over te doen.