Test-Aankoop laat gesimuleerde enkelverstuiking behandelen in zesendertig ziekenhuizen

Spoedafdelingen doen te veel nutteloze en dure onderzoeken

De urgentieafdelingen in ons land doen nog steeds te veel overbodige onderzoeken en praten patiënten behandelingen en medicijnen aan die niet nodig zijn. Dat blijkt uit een steekproef van Test-Aankoop op de spoeddienst van 36 ziekenhuizen, waarvoor een proefpersoon een verstuikte enkel simuleerde.

Door Kim Herbots

Brussel l Maar liefst 34 van de 36 ziekenhuizen maakten een overbodige röntgenfoto, negen brachten zonder reden een gips aan. Zeven jaar geleden deed de consumentenorganisatie dezelfde tests. In al die tijd is er nauwelijks iets veranderd: de resultaten toen waren even slecht als nu.

In alle 36 ziekenhuizen had de redactrice van Test-Aankoop dezelfde klachten: pijn, roodheid (met dank aan een zalf) en volgens haar ook een zwelling. Ze kon wel nog op de voet steunen. Volgens Test-Aankoop moest het voor artsen na enkele vragen en wat lichamelijke onderzoeken duidelijk zijn dat het om een verstuikte enkel ging. Toch voerde het merendeel van de artsen nutteloze onderzoeken uit en strookte hun voorschrijfgedrag niet altijd met de bestaande richtlijnen.

"Sommige zaken worden niet terugbetaald omdat er geld te weinig is", zegt Martine Van Hecke van Test-Aankoop. "Het is dan jammer dat er middelen worden uitgegeven aan totaal overbodige en dure onderzoeken. Veel artsen halen aan dat ze een radiologisch onderzoek laten doen om zich juridisch in te dekken terwijl dat helemaal niet nodig is, zo vertellen experts medisch recht ons."

Ook het feit dat er kwistig in het rond gestrooid wordt met bijvoorbeeld ontstekingsremmers en gipsverbanden, stoort Van Hecke. "Dat is niet alleen duur, het gips immobiliseert de patiënt zonder enige reden, wat voor veel hinder zorgt in het sociale en professionele leven van de betrokkene."

Na de resultaten van de eerste test in 2001 werd er maatschappelijke en politieke verontwaardiging geuit over de slechte werking van de spoed. Toenmalig minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) kondigde aan het remgeld te verhogen voor wie zich zonder doorverwijzing op de spoed meldt en hij wilde een informatiecampagne lanceren. De eerste maatregel kwam er - zomaar op spoed verschijnen kost nu 18,3 euro, in het andere geval is dat 4,07 -, de tweede niet.

"Het merendeel van de patiënten weet zelfs niet dat het remgeld gewijzigd is", meent Van Hecke. "Bovendien leg je op die manier alle verantwoordelijkheid bij de patiënt terwijl ook de arts gesensibiliseerd moet worden. Er is dringend nood aan een informatiecampagne die mensen duidelijk maakt wanneer je al dan niet naar spoed moet en die dokters responsabiliseert over de kosten van onderzoeken. Er zijn internationale normen. Vraag is waarom die niet nageleefd worden."

Verder vraagt Test-Aankoop ook dat de wachtdiensten beter georganiseerd zouden worden om een meer efficiënte eerstelijnszorg te kunnen aanbieden.

Federaal minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) wil eerst de studie zien vooraleer eventuele beslissingen te nemen. Een campagne is momenteel niet gepland.

n Het Antwerpse Sint-Vincentiusziekenhuis stelde drie van de zeven noodzakelijke vragen en voerde drie van de vier vereiste testjes uit.

Martine Van Hecke (Test-Aankoop):

Veel artsen laten een radiologisch onderzoek doen om zich juridisch in te dekken, terwijl dat helemaal niet nodig is