Direct naar artikelinhoud

'Geen militair zegt nog tegen zijn zoon: ga bij het leger'

Generaal van het Belgisch leger Gerard Van Caelenberge wil zijn troepen moderniseren. 'Terecht, want het leger zit met een groot probleem', zegt defensie-expert Sven Biscop.

Stafchef van het leger Gerard Van Caelenberge wil de werkorganisatie van het Belgisch leger hervormen. Een goed plan, volgens legerexpert Sven Biscop (Koninklijk Instituut voor Internationale Betrekkingen). "Het leger kampt door de combinatie van moeilijke rekrutering en de vele pensioneringen die eraan komen met een groot probleem."

Ontieglijk vroeg

Dat de rekrutering mank loopt, blijkt uit cijfers. Van de vrijwillige soldaten in opleiding stapt 25 procent binnen een jaar op. Bij de kandidaat-officieren is dat op jaarbasis 10 procent. Velen vertrekken omdat ze te lang onderweg zijn van hun woonplaats naar hun werk.

"Onze kazernes zijn sterk geconcentreerd in Limburg", zegt woordvoerster van de stafchef Ingrid Baeck. "Voor een fysieke training om 8.00 uur 's ochtends in Leopoldsburg moeten soldaten uit Deinze op een ontiegelijk vroeg uur vertrekken. Als we die soldaten laten telewerken, kunnen ze het administratief werk doen in een militair kwartier dicht bij huis, en naar de kazerne komen na de ochtendspits", zegt Baeck.

De vakbonden vragen al langer om telewerken mogelijk te maken. "We zijn dan ook verheugd dat het eindelijk op de agenda staat", zegt Dirk Deboodt van de socialistische ACOD. Al zijn er ook bedenkingen. "Zo lijkt het voor de gevechtseenheden niet haalbaar om te telewerken. En de uitstroom van jonge soldaten zal het ook niet tegenhouden."

Het is dan ook dringend tijd om het soldatenberoep weer aantrekkelijk te maken, vindt Erwin De Staelen van de liberale VSOA. "Zowel jonge als oude militairen zijn enorm gedemotiveerd. De jeugd vertrekt, vijftigers smeken dat de vrijwillige opschorting van prestaties (een soort prepensioen dat minister De Crem midden 2012 schrapte om de manschappen op peil te houden, PGZ) terugkeert. Geen enkele militair zegt nog tegen zijn zoon: ga bij defensie."

Daar zijn volgens De Staelen en Deboodt meerdere redenen voor: "Het soldatenstatuut is een ramp in vergelijking met andere geüniformeerde beroepen", zegt De Staelen. "Bovendien weegt het zwaar om de hele dag ver van huis te zijn en je sociaal leven achter te laten."

Ook het verwachtingspatroon speelt een rol. Buitenlandse missies zijn voor jonge soldaten vaak verder af dan ze hopen. "Men ziet televisiebeelden, actie, maar de realiteit beantwoordt daar niet altijd aan", zegt Deboodt.

Legerexpert Biscop bevestigt: "Het statuut en de verloning zijn laag. Dat heeft zijn effect op de aanwervingen. Net zoals aanzien en prestige. België heeft geen sterke strategische cultuur, heeft zelden een politiek-inhoudelijk debat over defensie, en als we troepen uitzenden is het vaak onder het motto: als ze maar niemand zeer doen."

Risicovol

Volgens Biscop zal het leger weer aantrekken als België complexlozer omgaat met de inzet van het leger. "Als potentiële rekruten de perceptie hebben dat de landtroepen ingezet worden voor nuttige - en als het nodig is: moeilijke, risicovolle opdrachten - zal dat wervend werken."

Het telewerkidee wordt momenteel besproken in werkgroepen. Volgens Baeck wil men over enkele maanden met een concreet plan komen.

Minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) was gisteren niet bereikbaar voor toelichting.