Direct naar artikelinhoud
Ruimtevaart

Waarom en hoe Amerika terug wil naar de maan

Canadese astronaut David Saint-Jacques, rechts, en NASA astronaut Anne McClain tijdens een ruimtewandeling.Beeld AP

De Amerikanen willen in 2024 weer een astronaut op de maan zetten. Waarom dit plan, meer dan vijftig jaar na de eerste bemande reizen? Prestige speelt een belangrijke rol.

Vele miljoenen mensen keken in 1969 naar de korrelige tv-beelden van astronauten Neil Armstrong en Buzz Aldrin, toen zij hun eerste stappen op het maanoppervlak zetten. Als het aan Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa ligt, kan ruim vijftig jaar later een nieuw miljoenenpubliek toekijken hoe mensen landen op onze kosmische buur. De nieuwe reis zal er dan wel anders uitzien.

De enige mensen op de maan waren Amerikaanse astronauten van het Apollo-programma. De laatste vlucht van dit programma, Apollo 17, vond plaats in 1972. Lang was er geen mens te bekennen op de maan, maar daar moet de komende jaren verandering in komen. Onlangs stelde de Amerikaanse vicepresident Mike Pence dat Amerikaanse astronauten in 2024 weer voet zullen zetten op de grauwe bodem van de maan.

De VS hebben diverse redenen om terug te willen naar het hemellichaam. Wetenschappers beschikken tegenwoordig over betere technologie dan in de jaren zestig van de vorige eeuw en kunnen uitvoeriger onderzoek doen. Het ontstaan van de maan is nog altijd een raadsel. Onderzoek op het hemellichaam zelf moet dit vraagstuk helpen oplossen.

Uit eerder onderzoek bleek ook dat er mogelijk waterijs op de polen van de maan te vinden is. Uit ijs kan men bijvoorbeeld waterstof halen, dat astronauten als brandstof kunnen gebruiken. Als ze achterhalen hoe ze dit ijs kunnen vergaren en verwerken, is het mogelijk ter plekke brandstof te produceren en niet meer afhankelijk te zijn van leveringen vanaf de aarde. Dat maakt langer verblijf op het hemellichaam mogelijk. “Maar het is de VS ook te doen om prestige”, zegt ruimtevaartconsultant Erik Laan. China liet onlangs een karretje landen op de donkere kant van de maan, de zijde die altijd van de aarde afwijst. Volgens vice­president Pence maakte dit duidelijk dat China “het meest vooraanstaande, ruimtevarende land wil zijn”, terwijl de VS voorop willen blijven lopen op dit gebied. Maar hoe? Het plan in drie stappen en hoe haalbaar het is.

1. Bouw een nieuwe sonde om astronauten te vervoeren

De eerste stap naar nieuwe maanlandingen is de ontwikkeling van de Orion-ruimtesonde, die astronauten diep de ruimte in gaat brengen. Orion moet ruimtevaarders transporteren naar de maan en verder in de toekomst zelfs naar Mars. ’s Werelds meest gebruikte capsule, de Russische Sojoez, maakt retourvluchten naar het ruimtestation ISS en is niet gemaakt voor verdere reizen. Zo zal een capsule vanaf de maan harder de atmosfeer binnenkomen dan een capsule vanaf het internationaal ruimtestation ISS. Ook is de Orion groter dan bestaande capsules. Deze moet in 2022 een eerste bemande vlucht om de maan gaan maken. De productie lijkt op schema te liggen. Astronauten trainen al in de capsule en in maart hebben de ingenieurs van Orion twee veiligheidstests succesvol afgerond. Maar mogelijk is het lanceervoertuig dat Orion de ruimte in moet brengen niet op tijd klaar.

2. Bouw een enorme lanceerraket

Om Orion te kunnen lanceren, werkt Nasa aan het Space Launch System, kortweg SLS. Deze monsterraket wordt ongeveer 98 meter hoog, iets meer dan de Groningse Martinitoren. “Maar als ik nu zie hoe SLS ervoor staat, denk ik niet dat die bemande vlucht in 2022 haalbaar is”, vertelt Laan.

De eerste testvlucht van het SLS had in 2017 moeten plaatsvinden, maar deze staat nu gepland voor 2020. De ontwikkeling van de raket liep forse vertragingen op door defecte productieapparatuur en vervuilde onderdelen. Een foute instelling van de lasapparatuur zorgde bijvoorbeeld voor negen maanden uitstel.

Vorig jaar bracht Nasa een rapport uit waarin het Boeing, het bedrijf dat het SLS namens Nasa ontwikkelt, beschuldigt van slecht management. Boeing zou onder meer het werk hebben onderschat en daardoor te weinig werknemers hebben ingehuurd.

De vervroegde deadline voor een nieuwe maanlanding zorgt voor druk op het bedrijf, legt Laan uit. “Boeing wil niet de kantjes eraf lopen. Maar ze hebben wel die deadline staan voor 2020. Als ze dat niet halen, gaat Orion mogelijk op een andere raket de lucht in.”

Het SLS moet niet alleen concurreren met andere voertuigen op basis van de deadline, maar ook op de kosten. De Falcon Heavy, de grootste raket van het commerciële ruimtevaartbedrijf SpaceX, kan al voor 90 miljoen dollar de lucht in. De laagste prijsschatting van het SLS ligt op 500 miljoen dollar per lancering. Wel kan deze meer gewicht dieper de ruimte in brengen en dat heeft Nasa nodig voor de bouw van het beoogde ruimtestation.

2. Bouw een enorme lanceerraket
Beeld RV

3. Bouw een ruimtestation dat om de maan draait

Nasa werkt samen met internationale partners, zoals het Europese ruimtevaartagentschap ESA, aan een ruimtestation dat om de maan draait. Dit station moet Lunar Gateway gaan heten. Waar tijdens het Apollo-programma direct een lander met crew naar de maan en terug ging, moet een bemanning in de toekomst een tussenstop maken bij het station. De astronauten meren aan en stappen in het station over op een lander, die vanaf het station naar de maan gaat en terug.

“Alleen is er nog geen geld voor”, stelt Laan. “Er zijn allerlei studies, de ontwikkeling en bouw gaan miljarden kosten.” Ondanks de hoge kosten, is Laan wel gecharmeerd van het idee. “Je bent niet meer afhankelijk van een pendeldienst tussen aarde en maan. Je bouwt een veilige plek daartussen.”