Rode Kruis bevestigt bestaan Zwarte Gevangenis in Bagram

Amerikaanse militairen mishandelden en vernederden Afghaanse terreurverdachten

Negen oud-gevangenen vertelden aan de Britse omroep BBC dat ze in een van het officiële detentiecentrum gescheiden gebouw werden vastgehouden. De VS ontkennen het bestaan ervan.

Het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) heeft gisteren bevestigd wat al enige tijd vermoed werd: dat de door de Verenigde Staten gebruikte luchtmachtbasis van Bagram, ten noorden van de Afghaanse hoofdstad Kaboel, naast de officiële en erkende Parwangevangenis ook een detentie-eenheid bevat waarvan het bestaan niet toegegeven wordt. Dat is opmerkelijk, omdat in Bagram eerder al een gevangenis werd opgedoekt waarin honderden arrestanten mensonwaardig behandeld waren.

De vermoedens over het bestaan van een geheime gevangenis doen al een tijdje opgeld, maar raakten versterkt toen de Britse omroep BBC in april met negen interviews of geschreven getuigenissen uitpakte van mannen die er vastgezeten hadden. Zij werden mishandeld, en dat ondanks de belofte van Barack Obama dat er eind zou komen aan de onder zijn voorganger George W. Bush ingevoerde, internationaal veroordeelde intimidatiepraktijken.

“Ze spreken van de Zwarte Gevangenis of het Zwarte Gat”, vertelde ene Sher Agha, die er vorige herfst zes dagen vastzat, aan de BBC. “Toen we op vrije voeten kwamen, drukten ze ons op het hart er niets over naar buiten te brengen, want dat zulks in ons nadeel zou spelen.”

Agha en de overige gevangenen met wie correspondente Hilary Andersson sprak, klaagden allemaal over de kou in hun cellen. “Toen ik probeerde te slapen en rilde van de kou, begon ik verzen uit de Koran te reciteren”, aldus Agha. Nachtrust was er hoe dan ook niet bij, zeggen de ex-gevangenen, aangezien zulks door de gevangenisleiding onmogelijk gemaakt werd.

“Er hing een camera in mijn cel en telkens als ik de neiging had in te slapen, kwamen ze me wekken”, getuigt Agha’s lotgenoot Mirwais, die 24 dagen vastzat. Hoe dan ook ging het licht in de cellen nooit uit en konden de gevangenen het verschil tussen dag en nacht niet langer maken.

Mirwais mist ook een halve rij tanden: volgens hem klopte een VS-soldaat ze eruit met de kolf van zijn geweer. Alle gevangenen met wie de BBC sprak, gewaagden van slagen, vooral op het moment van hun arrestatie. Volgens Mirwais was er ook sprake van regelrechte vernederingen. Zo dwongen de VS-militairen hem tot een dansje op Arabische muziek telkens als hij naar het toilet wou.

De Amerikaanse militaire autoriteiten blijven intussen het bestaan van een afzonderlijke geheime gevangenis ontkennen. De enige infrastructuur die voorhanden is voor talibanverdachten, is de zogenaamde Detention Facility in Parwan, zo heet het, eveneens op de basis van Bagram.

Parwan, genoemd naar de gelijknamige provincie en beter bekend als Bagram Theater Internment Facility, is zelf de opvolger van het eerder wegens mensenrechtenschendingen opgedoekte Bagram Collec-tion Point, waar toestanden gesignaleerd werden die vergelijkbaar waren met die in Guantanamo Bay op Cuba.

In dat verband loopt tegen diverse Amerikaanse verantwoordelijken overigens een proces. Alhoewel het Zwarte Gat officieel dus niet bestaat, zijn de autoriteiten wel van plan een onderzoek te gelasten naar de BBC-getuigenissen.

Volgens het ICRC is de ‘gescheiden structuur’ hoe dan ook realiteit. Via de Amerikaanse autoriteiten krijgt het ICRC sinds augustus vorig jaar periodiek informatie door over gevangenen daar.

“Het ICRC juicht toe dat het binnen de twee weken na de arrestatie ingelicht wordt over de identiteit van nieuwe gevangenen”, aldus nog een door de Britse omroep aangehaalde zegsman. Daarover door de redactie gebeld kon het ICRC in Genève gistermiddag niet meteen verdere toelichting verschaffen.