Niet de kandidaat met het meeste aantal stemmen over het hele land wint de Amerikaanse presidentsrace, maar de kandidaat die 270 of meer kiesmannen bijeen verzamelt in het kiescollege. Die kiesmannen worden per staat verdeeld afhankelijk van het aantal inwoners. Zo hebben grote staten als Californië (55) en Texas (38) veel meer kiesmannen dan staten met een lage bevolkingsdichtheid als Montana (3) en Maine (4).

In meer dan de helft van de staten stemt een meerderheid van de inwoners traditioneel voor een van de twee grote partijen. Staten met grote steden en groot aandeel minderheden gaan doorgaans naar de Democraten en zuiderse, dunbevolkte staten met een vooral blanke bevolking (zoals Tennessee of Oklahoma) neigen naar de Republikeinen. In die staten wordt er door de kandidaten nauwelijks campagne gevoerd en is er op verkiezingsdag dan ook doorgaans een lage opkomst.

Strijdstaten

De beslissing valt in de strijdstaten, waar er volgens de peilingen een nek-aan-nekrace plaatsvindt en die in de ene of andere richting kunnen kantelen. Volgens de website Realclearpoltics, die alle peilingen verzamelt, zijn er op dit moment maar liefst veertien zulke swing states.

Hillary Clinton is eigenlijk al verzekerd van 203 kiesmannen, Donald Trump heeft volgens de prognoses met 164 kiesmannen toch een stevige achterstand in te halen. Hij moet dan ook meer swing states zien binnen te halen dan Clinton. Dat is niet onmogelijk, maar dan is hij wel afhankelijk van de opkomst van bepalende bevolkingsgroepen in die strijdstaten.

In deze drie scenario’s kan Donald Trump het Witte Huis veroveren.

1. Een hoge opkomst van blanke laaggeschoolden in industriestaten.

De industriestaten, ofwel de ‘rust belt’, in noordoosten van de Verenigde Staten zijn doorgaans domein voor de Democraten. Enkele van die staten zouden nu wel eens in de mand kunnen vallen van de Republikeinen, maar dan is Trump wel afhankelijk van de steun van de blanke onderklasse: mensen werkzaam in de (auto)industrie, die hun levensstandaard de laatste jaren achteruit zagen gaan of zelfs hun job verloren door de crisis. Zij zijn kwaad op het systeem en vele onder hen zien hun heil in een beeldenstormer als Donald Trump. Ohio, een staat met 18 kiesmannen die in het verleden vaak de doorslag gaf, neigt zo op dit moment naar de Republikeinen, maar Trump heeft meer nodig dan enkel die staat. Ook Pennsylvania (20), Michigan (16) en Wisconsin (10) en/of Minnessota (10) zouden van kamp moeten veranderen. Daarnaast zou Trump er op moeten hopen dat New Hampshire en (een deel van) Maine Republikeins worden en ook North Carolina en/of Arizona niet blauw kleurt.

2. Een lage opkomst bij latino’s en Hispanics

Trump is dan mogelijk wel in staat om traditionele Democratische bolwerken in de ‘rust belt’ te doen kantelen, maar de stemmen die hij daar wint kunnen teniet worden gedaan door verlies in zuiderse staten die traditioneel naar de Republikeinen gaan. In die zuiderse staten leven veel latino’s. Na de grove uitspraken van Trump, die Mexicanen “verkrachters” noemde, die een muur wil bouwen aan de grens en miljoenen illegalen wil deporteren, zouden deze mensen wel eens massaal voor de Democraten kunnen stemmen. Op die manier zouden de Republikeinen niet alleen Colorado (9) en New Mexico (5) verliezen, maar ook Arizona (11), Nevada (6) en Florida (29). In dat geval lijkt het over en uit voor Trump. De eerste signalen zijn alvast weinig bemoedigend voor de Republikein. Uit de ‘early voting’-cijfers blijkt dat dit jaar in een aantal staten al dubbel zoveel hispanics hun stem uitbrachten dan bij de vorige verkiezingen. Verondersteld wordt dat de meeste van die stemmen naar Clinton gaan. Stel dat de hispanics het toch laten afweten, kan Trump aan de benodigde 270 kiesmannen geraken door Nevada, Arizona, Colorado en Florida te winnen.

3. Een lage opkomst bij zwarten

Barack Obama had zijn twee verkiezingszeges deels te danken aan de massale steun van de zwarten. Zo kon hij staten als North Carolina (enkel in 2008) en Virginia tegen de gewoonte in binnenslepen. Democraten vrezen dat Hillary Clinton datzelfde enthousiasme onder zwarten niet meer teweegbrengen en die bevolkingsgroep het dan ook laat afweten aan de stembussen. Obama zelf was de afgelopen week dan ook erg actief op het campagnepad, vooral om de zwarten aan te zetten om te gaan stemmen. Als Donald Trump North Carolina (22% zwarten) kan vasthouden en Virginia (19% zwarten) en Florida (16%) kan doen kantelen, is een pad naar het presidentschap plots realistisch.