Sp.a worstelt met tuchtzaak Turks stemmenkanon

Ahmet Koç lijkt van provocaties zijn handelsmerk te maken. Hij is luid, overtuigd en trekt zich niets aan van de partijlijn. De ondervoorzitter van de Limburgse provincieraad riep de avond van de staatsgreep in Turkije op "de verraders geen kans te geven" en verdedigde meermaals de praktijken van het Erdogan-regime. Volgens de gülenisten zit Koç achter de rellen in Beringen op 15 juli. En hij wordt verdacht van het beramen van een bomaanslag. Veel bewegingsruimte geeft dat John Crombez (sp.a) niet. Koç moet zich vandaag verantwoorden voor een tuchtcommissie en riskeert uit de partij te worden gezet.

Maar bij de sp.a zijn ze niet naïef. Het is een feit dat Koç razend populair is in Limburg. Bij de laatste parlementsverkiezingen haalde hij meer stemmen dan Meryame Kitir, fractieleider van sp.a in de Kamer. Na Peter Vanvelthoven en Ingrid Lieten is hij er de nummer drie. Hij krijgt ook de steun van andere sp.a-mandatarissen van Turkse origine. Een aantal van hen stuurden een mail naar Crombez waarin ze zich achter Koç scharen en hun ongenoegen uiten over de partijkoers, tot het Antwerpse hoofddoekenverbod van Patrick Janssens toe.

De socialisten denken best twee keer na voordat ze het hoofd van Koç op het kapblok leggen. Dirk Jacobs, socioloog aan de ULB, onderzocht de politieke voorkeur van kiezers van allochtone afkomst tijdens de Brusselse gemeenteraadsverkiezingen in 2012. "Conclusie was dat Turken veel vaker en in blok etnisch stemmen. En soms zelfs in blok van partij veranderen. Vandaar het succes van de MR in Schaarbeek, die de stemmen heeft overgenomen van de PS", zegt Jacobs.

Voor sp.a zou een gelijkaardige omwenteling dramatisch zijn. Toen de gülenistisch geïnspireerde krant Zaman Vandaag een enquête organiseerde naar aanleiding van de verkiezingen in 2014, bleek bijna 60 procent van de lezers een stem te hebben gegeven aan sp.a. "De socialisten hebben traditioneel een sterke aanhang in de Turkse gemeenschap. Onder andere omdat ze meer Turkse kandidaten naar voor schuiven dan andere partijen", zegt Mete Öztürk, de hoofdredacteur van Zaman.

Armeense genocide

Het gevaar is dat het ontslag van Koç een kettingreactie veroorzaakt. Volgens bronnen binnen de Turkse gemeenschap wordt in alle stilte gewerkt aan een nieuwe Turkse partij. De mosterd daarvoor zou worden gehaald bij Denk, de Turkse partij die in Nederland werd opgericht door twee PvdA'ers nadat ze uit de partij werden gezet. Een naam die wordt genoemd is Selahattin Özer, die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen opkwam met de lijst Sterk Heusden-Zolder. Maar hij ontkent formeel. "Ik heb de vraag nog niet gesteld en nog niet gekregen."

En Koç zelf? Als hij uit de partij wordt gezet, is het niet ondenkbaar dat hij mandatarissen probeert te ronselen voor een partij. Een kwestie van getallen. Als de kiezersmarkt er is, waarom niet? Daarnaast is er de interne wrevel over de sp.a-koers. In hun boze mail aan Crombez verwijzen de Turkse mandatarissen naar de erkenning van de Armeense genocide en de toelating voor de PKK om te demonstreren in Brussel. Volgens het Belang van Limburg, dat de brief bekendmaakte, denken sommigen er al aan om als onafhankelijke te zetelen en niet langer voor sp.a.

"Persoonlijk heb ik nog niet aan een nieuwe partij gedacht", reageert Koç aan De Morgen. "Maar de partij gaat tegenwoordig wel de verkeerde richting uit. Dat stoort mij en dat stoort de kiezer. Ik zou het spijtig vinden als we kiezers verliezen omdat de partij de verkeerde beslissing neemt. Die boodschap zal ik blijven verkondigen."

Imagoschade

"De tuchtcommissie oordeelt op basis van feiten, niet op basis van populariteit", klinkt het bij Crombez, die het oordeel van de tuchtcommissie afwacht. De administratieve commissie kijkt na of Koç de statuten van de partij heeft nageleefd. De voorbije weken stelde ze een dossier op en sprak ze met mensen uit zijn omgeving. Acht leden zullen hem vandaag verhoren onder leiding van commissievoorzitter Katia Segers. Zij neemt de fakkel over van Vanvelthoven omdat hij zich als Limburger heeft teruggetrokken uit de commissie.

Populariteit is misschien geen officiële graadmeter, maar het zal vandaag sowieso meespelen. Al is het maar omdat de sp.a naast een electorale aderlating ook serieuze imagoschade riskeert. De voorbije maanden deed Crombez fikse uitspraken over migratie. Als dit ontslag er ook nog bijkomt, verliest de Turkse achterban niet alleen een vertegenwoordiger, maar ook het geloof in sp.a als de verdediger van zijn gemeenschap. Die perceptie blijft kleven, terecht of niet.

Misschien een optie? Koç niet uit de partij zetten, maar wel zijn mandaten afnemen. Zo wordt de man een held in zijn gemeenschap, iemand die niet bang is om zijn mening te uiten. Tegelijk pikt de partij ook nog een electoraal graantje mee.