'Signaal voor de machthebbers'

Wij veroveren de wereld, wij veroveren de macht." Halfweg op de route tussen het centrum van Genk en de voormalige mijnsite C-Mine heeft het Hasseltse omroepkoor plaatsgevat. Hun repertoire mag dan al strijdvaardig klinken, de voorbijwandelende massa blijft er opvallend rustig bij. Ballonnen, spandoeken, veel vakbondskleuren ook. Maar op af en toe een knal van een verdwaalde voetzoeker na lijkt 'De mars voor de toekomst' in niets op een doorsnee vakbondsmanifestatie. De gelatenheid is groot. "We zijn hier uit solidariteit", vertelt Fabian Hogenberg. Hij werkt iets verderop, bij radiatorenbedrijf VASCO, en komt samen met vrouw en kinderen de arbeiders van Ford Genk een hart onder de riem steken. Op meer hoopt hij niet. "Ford Genk is een gezonken schip. Maar betekent dat daarom dat we niets meer moeten doen? Door hier mee te stappen laten we weten dat we het niet eens zijn met de gang van zaken. Het is misschien niet veel, maar wel beter dan niets."

Een signaal geven. Daar is het manifestanten en organisatoren om te doen. En die missie is geslaagd, klinkt het bij de bonden, die samen met de stad Genk en de provincie Limburg voor de mars opriepen. "Een massa volk, uitgebreide delegaties uit binnen -en buitenland. We kunnen alleen maar tevreden zijn", zegt Peter Hulsmans (ABVV). "Dit is een krachtig signaal voor de machthebbers. Niet alleen binnen België maar ook ver daarbuiten", klinkt het. "Hopelijk kan dat er voor zorgen dat Ford Genk en zijn arbeiders ook de komende maanden niet vergeten worden."

Als het afhangt van de machthebbers die gisteren de weg vonden naar de voormalige mijnsite, zal dat alvast niet het geval zijn. "We laten de mensen van Genk niet vallen", zegt Vlaams viceminister-president Ingrid Lieten. "Vorige vrijdag is voor het eerst een werkgroep samengekomen die de bonden moet ondersteunen in hun onderhandelingen met de Ford-directie. Daarnaast proberen we met de federale regering op Europees vlak een bijzonder statuut te bekomen voor Limburg, vergelijkbaar met het statuut dat de regio kreeg ten tijde van de mijnsluiting." Al geeft Lieten meteen aan dat dat moeilijk wordt. "Sinds de mijnsluiting zijn er een hele reeks nieuwe Europese lidstaten bijgekomen die vaak ook met moeilijke economische omstandigheden te kampen hebben." En dan is er nog de expertengroep die onder leiding van econoom Herman Daems aan een economisch reddingsplan voor Limburg werkt.

En dat die toekomst niet meer bij de traditionele industrie ligt, daar lijkt iedereen het over eens. "Opnieuw een bedrijf van de omvang van Ford naar Limburg lokken, lukt niet meer", zegt Vlaams parlementsvoorzitter Jan Peumans. "Dan zetten we beter in op de groei van lokale kmo's. Bedrijven die niet afhankelijk zijn van grote multinationals die met één pennentrek over de toekomst van duizenden arbeiders beslissen." Ook Willy Claes, voormalig secretaris-generaal van de NAVO, gelooft in de kracht van lokale ondernemingen. "We moeten inzetten op innovatie", vindt hij. "Met Cleantech en Energyville hebben we twee positieve voorbeelden. Dat lijkt me de weg waar we op verder moeten gaan." Toch benadrukt ook Claes het belang van realisme. "Het wordt heel erg moeilijk", denkt hij. "De sluiting van Ford kon op geen slechter moment komen."

De heroriëntering van Limburg op economisch vlak zal hoe dan ook pas over een aantal jaar haar vruchten afwerpen. Een oplossing voor de Fordarbeiders die nu op straat staan, is dat dus niet. "Maar dat betekent niet dat we hen in de kou laten staan", zegt Limburgs gouverneur Herman Wijnants. "Enkele bedrijven uit Nederlands-Limburg hebben al laten weten dat zij eventueel een aantal mensen kunnen tewerkstellen en ook in de logistieke sector zijn er mogelijkheden." Ook de bonden toonden zich strijdvaardig. "We zullen vechten voor alle jobs en het maximale uit de onderhandelingen halen", zei Rohnny Champagne (ABVV) namens alle bonden. "Om de toekomst van onze kinderen te verzekeren zullen we ons niet zomaar laten afslachten door Amerikanen die zonder scrupules ons op straat hebben gezet. Als dat betekent brugpensioen op 50 jaar, dat zal het brugpensioen op 50 jaar zijn. Wij zullen ons vel duur verkopen."