Opwarming aarde jaagt meer mensen op de vlucht
In 2010 zijn 38 miljoen mensen op de vlucht moeten slaan omdat het klimaat op hol sloeg. 'Voor 2011 verwachten we gelijkaardige zo niet nog slechtere cijfers', zegt Shahidul Haque van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). 'Klimaat drijft meer mensen op de vlucht dan geweld en conflict.'
'De staat van de klimaatmigratie 2010', een nieuw rapport van de IOM in samenwerking met het instituut voor Duurzame Ontwikkeling en Internationale Betrekkingen (IDDRI), toont hoe de opwarming van de aarde de voorbije jaren een immense impact heeft gehad op de migratiestromen. Vorig jaar was, met 38 miljoen klimaatvluchtelingen, een rampjaar en ook 2011 werd niet van natuurrampen gespaard.
"De tsunami in Japan en het ongeval in Fukushima en de overstromingen in Thailand, China en de Filippijnen hebben een massale migratie veroorzaakt", zegt François Gemenne aan Le Monde. Hij is een onderzoeker bij IDDRI en coördinator van het rapport.
In 2008 sloegen 4,6 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en geweld, maar het was de opwarming van de aarde die met 20 miljoen vluchtelingen de grootste migratiestroom veroorzaakte. In 2009 was er sprake van 15 miljoen klimaatvluchtelingen, in 2010 38 miljoen. "Oorlog en geweld zijn niet de voornaamste oorzaken voor vluchtelingenstromen. Een langzame achteruitgang van het milieu kan ook leiden tot onvrijwillige verplaatsingen", zo benadrukt het rapport.
Het klimaat zorgt ook voor een migratie op lange termijn. De bevolkingsgroepen in Darfur, de westelijke provincie van Soedan, zijn in de voorbije decennia onder meer door de verwoestijning naar andere gebieden in de regio moeten trekken. Een gebrek aan water en graasland dreef nomaden steeds meer naar het zuiden van de provincie, wat leidde tot een overbevolking en bijdroeg tot het huidige conflict.
Het rapport toont ook aan dat klimaatmigratie niet enkel een zaak is voor de ontwikkelingslanden. De storm Xinthia in Frankrijk in februari vorig jaar was daar het levende bewijs van. Enkele duizenden mensen moesten door het natuurgeweld noodgedwongen ergens anders gaan wonen. Enerzijds door de storm zelf, anderzijds door de beslissing van de overheid om bepaalde kwetsbare gebieden te ontruimen.
De onderzoekers in het rapport benadrukken dat de overheid een cruciale rol kan spelen in het beheersen van klimaatrampen en dus ook in de migratie. "De voorbereiding en het beleid van de overheid bepalen de omvang van de ramp", stellen ze. Overheden maken er maar beter werk van, want volgens het rapport ziet de toekomst er allesbehalve rooskleurig uit. "Het aantal stormen, droogtes en overstromingen is in de voorbije dertig jaar verdrievoudigd", zegt Shahidul Haque. "Er moeten dringend strategieën komen om impact van de klimaatverandering aan te pakken." (SV)